Deprem felaketinin her alanda olduğu üzere ağız ve diş sıhhati konusunda da tesirlerinin olduğunu belirten Yeditepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, 20 Mart Dünya Ağız Sıhhati Haftası’na özel bilgilendirmelerde bulundu.�
Ağız ve diş sıhhatinin Türkiye’deki durumuyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kazandağ, “Türkiye özelinde kıymetlendirecek olursak, insanlarımız çoklukla dişlerini fırçalıyor; lakin arayüz paklığı şimdi yaygınlaşmadı. Bu nedenle dişlerin arayüzlerinden başlayan çürükleri ve diş eti hastalıklarını hala sıklıkla gözlemliyoruz. Dişlerin birbirine bakan yüzeylerini olağan diş fırçası ile temizlemek epeyce güçtür. Bu maksatla üretilmiş diş ipleri ve arayüz fırçaları bulunuyor. Bunları kullanarak ek bir paklık yapılmalı. 6 ayda bir diş doktoruna giderek diş taşı paklığı yaptırmayan herkes ağız ve diş sıhhati sorunu yaşayabilir” dedi.�
Yapılan çalışmaların, insanların yüzde 66’sının son 6 ay içerisinde ağrı hissettiklerini gösterdiğini belirten Kazandağ, “Bu ağrıların yüzde 12’si diş ağrısı olarak karşımıza çıkıyor. Ağrının kaynağını hakikat teşhis etmek çok önemlidir” tabirlerini kullandı.�
Diş ağrısına dişlerden kaynaklanan ve kaynaklanmayan durumların sebep olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Meriç Karapınar Kazandağ, “Hastalar diş ağrılarının yanı sıra diş kaynaklı olmayan ağrılar, en çok da çene eklemi ve çiğneme kaslarından kaynaklanan ağrılarla da diş hekimine başvuruyor. Diş ağrısına birçok etken neden olabileceği için diş hekimlerinin tedaviye başlamadan önce hastayı çok dikkatli dinlemeleri ve detaylı bir muayene yapmaları gerekir. Çeşitli uzmanların çalıştığı merkezlerde diş ağrısına dair bu detaylı muayeneyi genellikle endodonti uzmanları yaparlar” dedi. �
“100 diş ağrısından 3’ünün sebebi diş değil”�
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının deprem felaketinden sonra artabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Kazandağ, hususla ilgili şöyle konuştu:�
“Endodonti kısımlarına yönlendirilen 100 hastadan yaklaşık 3 tanesi dişten kaynaklanmayan nedenle ağrı çekiyor. Lakin son günlerde, ülkemizin yaşadığı deprem felaketi sonrasında, gerek deprem bölgesinden gelen hastalarımızda gerekse genel popülasyonda, diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının görülme sıklığının arttığını gözlemliyoruz. Bu bahiste yapılmış bir çalışma şimdi yayınlanmadı; lakin, endodonti uzmanı bir diş tabibi olarak deprem sırasında ortaya çıkan fizikî ve ruhsal yaralanmaların bu artışa olabileceğini düşünüyorum. Deprem felaketi hepimizi çok üzdü, çok fazla canımızı yitirdik, çok sayıda yaralımız var. Baş-boyun yaralanmaları yaşayan, uzuvlarını kaybeden, iç organları ziyan gören hastalarımız oldu. Bu fizikî yaralanmalar hudut zedelenmelerine yol açıyor. Sonlar de merkezi hudut sisteminde birtakım dataları karıştırabiliyor. Bazen periferik hudutlarda karıştırmalar, bazen de merkezi hudut sisteminde yanılsamalar olabiliyor. Bunların sonucunda hastalar gerçekte dişlerden kaynaklanmayan ağrıları güya diş ağrıları üzere algılayabiliyor.”�
“Kaygı bozuklukları da diş ağrısı yanılsamasını ortaya çıkarır”�
Prof. Dr. Kazandağ, ayrıntılı muayene yapıldıktan sonra ağrının diş kaynaklı olmadığı ortaya çıkarsa ‘ne yapılmalı’ sorusuna ise şu karşılığı verdi:�
“Çiğneme kaslarının yaralanmasından yahut diş sıkma alışkanlığından kaynaklandığını düşünüyorsak bu mevzuda uzmanlaşmış diş tabiplerine yönlendiriyoruz. Sonların travma yahut enfeksiyon sonucu ziyan gördüğünü ve nedenin diş ile ilgili olduğunu düşünüyorsak diş doktorları olarak biz tedavi ediyoruz, aksi takdirde ‘Nöroloji uzmanına’ yönlendiriyoruz. Sinüslerin enfeksiyonu yahut alerjik nedenlerle ortaya çıkan diş ağrılarını, ‘KBB uzmanına’ yönlendiriyoruz. Daha ender olarak kalp, göğüs, boğaz, boyun, baş ve yüzdeki yapılardan kaynaklanan ağrılar da dişlere yansıyor olabilir. Bu türlü bir mümkünlük düşündüğümüzde, gerekli değerlendirmelerin ve varsa yönlendirmelerin yapılması için öncelikle ‘Ağrı uzmanına’ yönlendiriyoruz. Birtakım bireyler de ise ‘Somatoform bozukluklar’ yahut ‘kaygı bozuklukları’ üzere nedenlerle bozulmuş algılarının bir yansıması olarak ‘psikojenik diş ağrısı’ hissedebiliyorlar. Ruhsal travma sonrası da ortaya çıkabilen bu tip durumlarda hastalarımızı bir ‘Psikiyatri uzmanına’ yönlendiriyoruz.”�
“Bu şekilde dişlerini kaybeden birçok hastaya rastlıyoruz”�
Diş kaynaklı olmayan diş ağrılarının gerçek teşhis edilmesinin çok kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Kazandağ, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Diş kaynaklı olmayan diş ağrıları yanlışsız teşhis edilemediğinde hastalar, kanal tedavisi yahut ağrı geçmeyince diş çekimi üzere gereksiz müdahalelere maruz kalmış oluyor. Bu yüzden hastalara, diş doktorlarına gidip muayene olmalarını, dişlerinin çekilmesi için ısrar etmek yerine öteki uzmanlardan da yardım istemelerini önerebilirim. Hastalar, diş ağrısı olduğunda ısrarcı oluyor. Yapılan muayeneler sonucunda diş ağrısı olduğu kesinleşmese bile hasta büyük ısrarlar sonucunda kanal tedavisi yaptırıyor. Kanal tedavisinden sonra bir hafta 10 güne ortası ağrılar çoklukla geçiyor. Ancak bir müddet sonra tekrar başlıyor. Bu durumda hasta, ben bu ağrıya dayanamıyorum, dişimin çekilmesini istiyorum üzere bir taleple gelebiliyor. Israrlar devam edince diş çekiliyor ve bir mühlet sonra bu bir kısır döngüye giriyor. Ağrı, bir sonraki dişe atlamış oluyor; o dişe kanal tedavisi yapılıyor ve diş çekiliyor. Bu bir döngü biçiminde devam ediyor. Bu biçimde dişlerini kaybeden birçok hastaya rastlıyoruz.”�
Hibya Haber Ajansı