AK Parti Milletvekili Veysel Eroğlu, ülkenin tamamını etkileyen zelzelelerin bütün taraflarıyla araştırılması ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi için meclis de bir araştırma kurulu kurulmasına karar verildiğini açıkladı.
Eroğlu, bütün siyasi partilerin ortak kararıyla; “Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Sonuçlarının Bütün Yönleriyle Araştırılması, Depreme Dirençli Yapı Stokunun Oluşturulması ve Kentsel Dönüşüm Uygulamalarının Etkinliğinin Artırılması İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu” kurulduğunu söyledi.
Devletin, bütün kurumlarıyla zelzelenin birinci anından itibaren arama kurtarma çalışmalarını başlattığını söyleyen Eroğlu, “6 Şubat saat 04.17’de meydana gelen Pazarcık sarsıntısı sonrasında arama kurtarma çalışmaları sürdürülürken birebir gün saat 13.24’te vuku bulan
7,6 büyüklüğündeki Elbistan zelzelesiyle birlikte, bilhassa ağır hasarlı binaların yıkılması afetin boyutunu daha da arttırmıştır. Zira birinci zelzeleden kurtulan ve konutları hasar alan birtakım vatandaşlarımız, birtakım eşyalarını almak için girdikleri konutlarında ikinci zelzeleye yakalanmış ve maalesef hayatlarını kaybetmiştir. Devletimiz arama kurtarma grupları başta olmak üzere asker, jandarma, polis elhasıl bütün güvenlik işçimiz de afet bölgesinde direkt misyon almıştır.” biçiminde konuştu.
Depremlerden birkaç gün evvel iklim kurallarının ağırlaşması, deprem günlerinde de geceleri -20’lere kadar varan soğuk hava, enkaz altında kurtarılmayı bekleyen vatandaşlar için olumsuz bir durum ortaya çıkarttığını belirten Eroğlu, “Bölgeyle teması olan karayollarının kar sebebiyle kısmen kapalı olması, birtakım yolların zelzeleden hasar görmüş olması karadan bölgeye ulaşımı da zorlaştırmıştır. Bütün bu durumlar birlikte değerlendirildiğinde yaşadığımız afetin boyutu ve yıkıcı tesiri çok büyük olmuştur. Malum olduğu üzere birinci iki haftanın akabinde arama kurtarma çalışmaları tamamlanmış olup enkaz kaldırma çalışmaları ise hala devam etmektedir.
2 ay içerisinde 100 bin konteyner kurma çalışmasının tamamlanması ön görüldüğünü söyleyen Eroğlu, “Kalıcı konutlar için de Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ve TOKİ çalışmalara başlamıştır. 1 yıl içerisinde 244 bin konut ve 75 bin köy evi olmak üzere toplam 319 bin konut inşa edilerek hak sahiplerine teslim edilmesi planlanmıştır.” dedi.
“Türkiye; jeolojik yapısı, topografyası ve iklim özellikleri sebebiyle afetlerden çok fazla etkilenen ve yüksek derecede risk taşıyan bir coğrafyada bulunmaktadır” diyen Eroğlu, “Son 60 yıllık afet kayıtlarına bakıldığında; tabii kaynaklı afetlerin ülkemizde ortaya çıkardığı doğrudan ve dolaylı ekonomik kayıpların, Gayri Safi Milli Hasılamızın yüzde 3’ü kadar olduğu görülmektedir. Bu afetlerin içerisinde en çok hasar verici etkiye sahip olanı ise hiç şüphesiz depremdir. Ülkede en çok hasar verici etkiye sahip olan depremler,
son 80 yılda ortaya çıkan tabii afetler içerisinde meydana gelen hasarın yüzde 65’ini teşkil etmektedir.” tabirlerini kullandı.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihli zelzelelerin etkilediği 11 ile bakıldığında 230 binden fazla binanın az, orta ve ağır hasarlı olduğunun görüldüğünü söyleyen Eroğlu, hasarlı binaların takriben yüzde 97’sinin 1999 deprem yönetmeliğinden evvel yapılan binalar olduğunu belirtti.
AK Parti Milletvekili Veysel Eroğlu, hem inşaat mühendisi olması hem de deprem bölgelerinde yaptığı araştırma ve incelemeler sonucunda yapılması gereken çalışmaları 9 ana başlık şöyle:
“Deprem bölgesindeki yapıların yıkılma sebeplerinin araştırılması.”
Bundan sonraki çalışmalarımıza ışık tutması için birinci olarak yıkılan binaların ilmi bir halde incelenmesi gerekmektedir. Bunun için; yapıdan alınacak numunelerin laboratuvarda incelenmesi, inşaatın yöntemine uygun yapılıp yapılmadığının tespiti, yapıda kullanılan gereçlerin (demir, çimento vs.) kalitesinin tespiti, tarzına uygun kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi, yapıda uygulanan inşaat tekniği ve işçiliğin adabına uygun yapılıp yapılmadığının tespiti, yapının ruhsatının olup olmadığının tespiti, ek kat çıkılma durumunun tespiti, kolon ve kirişlerde kesilme yahut zayıflatma kelam konusu mu, bu konunun tespiti, taban sıvılaşması olup olmadığının belirlenmesi,
“Yeni yapılacak binalarla alakalı çalışmalar”
Deprem bölgesinde yapıların inşa edileceği uygun arazinin bulunması, potansiyel inşaat alanlarının tespiti, belirlenen yerlerin özelliklerinin tespiti, yer etütlerinin yapılması, arazinin mülkiyet tespiti, uygulanacak inşaat modelinin belirlenmesi, üretimi çok süratli olan sarsıntıya güçlü inşaat tekniklerinin seçimi; Betonarme binalar, prefabrik binalar, çelik binalar, ahşap binalar
Betonarme İnşaatlar; Yer güzelleştirme yapılması,
(Zemine betonarme kazık veya jet grout gibi zemin güçlendirme yapılması),Binalarda “radye temel”, “tünel kalıp taşıyıcı sistem”, “yüksek beton dayanımı” üzere uygulamaların yapılması, Demir ve beton kalitesinin belirlenmesi, İnşaatlarda kontrol sisteminin daha da sıkılaştırılması, Deprem yönetmelik ve mevzuatlarının tekrar kıymetlendirilmesi.
Prefabrik binalar; Prefabrik bina imalatı yapan firmaların ve kapasitelerinin tespiti, ekonomik tahlilinin yapılması.
“Yapının inşaatının denetlenmesi ile alakalı esaslar”
Bakanlık kontrolü, ilgili mevzuatların geliştirilmesi, bakanlık ve belediyelerin yetkilerinin kıymetlendirilmesi, yapı kontrol firmalarının denetlenmesi, inşaat sonrası aşikâr müddetlerde yapıda değişiklik yapılıp yapılmadığının denetim edilmesi. (Misal olarak araçlar nasıl ki 2 yılda bir muayeneye giriyorsa, binalarda da benzer denetimler yapılmalıdır.)
“Çevre ile alakalı çalışmalar”
Deprem bölgelerinde içme suyu kalitesinin değişiminin tespiti yapılmalıdır. Acil su muhtaçlığının karşılanması için önlemler alınmalıdır. İçme suyu şebekelerinin tetkiki ve yeni alt yapı tesislerinde boru tip ve çeşitlerinin tespiti yapılmalıdır. Atıksu şebeke ve kanallarının tetkiki yapılmalı, inşaat teknikleri yine ele alınması gerekmektedir. Yeraltı sularının kalite değişimi belirlenmelidir. Acil durumlarda içme sularının dezenfeksiyon yöntemleri ortaya konulmalıdır.
“Tarihi eserlerle alakalı çalışmalar”
Tarihi yapıtların hasar tespiti yapılmalıdır. İhya ve onarım planları hazırlanmalıdır.
“Yıkılan binalardan çıkan enkazın değerlendirilmesi”
Depremle birlikte meydana gelen yıkım sonucunda yıkılan binalardan çıkan materyallerin kıymetlendirilmesi ve döküm yerlerinin belirlenmesi. Enkazların döküleceği alanlar belirlenmez ise hassas alanlara dökülebilmektedir. Misal olarak Antakya’da bir kamyon Mileyha Sulak Alanına moloz döktüğü tespit edilmiş, DKMP Genel Müdürlüğü tarafından denetim altına alınmıştır.
“Afet durumlarında malzemelerin dağıtımıyla alakalı yönetim sistemi”
Afet durumunda AFAD’ın depolarındaki gereçlere ek olarak yurtiçi ve yurtdışında vatandaşlar, şirketler, STK’lar, dernekler, vakıflar afetzedelere takviye olmak gayesiyle tıpkı yardım göndermektedir. Hakikat cins ve hakikat ölçüde yardımın, gereksinim noktalarına sevk edilmesi gerekmektedir. Bunu yapabilmek için afet uyum merkezinin; Toplanan yardımların cins ve ölçüsünü, depoda ve sevk halinde olan yardımların cins ve ölçüsünü, dağıtılan yardımların cinsini ve ölçüsünü gerçek vakitli olarak izlemesi gerekmektedir.
“İnşaatlardaki yardımcı elemanlar, usta ve kalfaların eğitilerek ehliyet verilmesi”
Henüz bir yıllık binaların bile yıkıldığı dikkate alınarak; öncelikle inşaatlarda çalışan kalıpçı, demirci, betoncu ve tesisatçılar başta olmak üzere bütün işçinin bu iş için yeterliliği gerçeği yansıtacak formda ölçülmelidir. Kâfi niteliğe sahip işçiye evrak verilmeli ve inşaat çalışmalarına bu işçi ile devam edilmelidir. Kâfi olmayan çalışana eğitimler verilmeli, bu eğitim sürecinden çeşitli sebeplerle geçemeyenler muhakkak inşaat işlerinde çalıştırılmamalıdır. Nüfus kayıtları üzere inşaat kayıtları da tutulmalı; proje, müteahhit, mimar, mühendis bilgisi yanı sıra demirci, betoncu, denetçi üzere bilgiler ve kontrol sonuçlarına e-devlet üzerinden ulaşılabilme imkanı sunulmalıdır.
“İdari olarak yapılması gerekenler”
“Acilen “Deprem ve Kentsel Dönüşüm Bilim Kurulu” kurulmalı ve bu şuranın aldığı kararlar kamuoyuyla paylaşılmalıdır. (Pandemiyle ilgili oluşturulan Bilim Kurulu çok faydalı oldu). Bu adım bütün idarecileri çok rahatlatır ve üzerindeki baskıları azaltır. Kentsel dönüşümle ilgili süreçler mahkeme tarafından hemen görülmelidir. (Şu anda bu yüzden yıllarca bekletilen çok sayıda proje var). Bu konuyla ilgili türel düzenleme hemen çıkartılmalıdır. Mevcut uygulamalarla ve yapılması gerekenlerle ilgili olarak işini düzgün yapan müteahhitler yahut firmalardan da kesinlikle görüş alınmalı (oluşturulacak Bilim Kurulunda bu kişilere de yer verilmelidir). Mahalli Yönetimlerin bütçelerinin bir kısmı (Misal olarak yüzde 10’u) Kentsel Dönüşüme ayrılmalıdır.”
Hibya Haber Ajansı