Bazen bir fotoğrafa, bir resme, doğadaki bir çiçeğe ya da insan yüzüne baktığımızda uyum olduğunu ve gözümüze estetik geldiğini fark ediyoruz. Peki bunun sebebi nedir? Daha önce ‘Altın Oran’ kavramını duymuş olabilirsiniz. Dünyadaki güzelliklerin ölçütü olduğuna inanılan Altın Oran nedir, nerelerde vardır biliyor musunuz?
İşte, Altın Oran ile ilgili tüm detaylar içeriğimizde…
Altın oran, matematikte iki miktardan büyük olanın küçüğe oranı, miktarların toplamının miktarların büyük olanına oranı ile aynı ise altın orandır. Altın oran aynı zamanda antik çağdan bu yana sanat ve mimaride en iyi uyum ve oranları veren düzen bağıntısı olarak kabul edilmekteydi.
Altın oran bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, uyum açısından en yetkin boyutları verdiği sanılan geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır.
Altın Oran, kadim uygarlıkların da kullandığı bir oran prensibiydi. Doğa’da her şey bir sayısal değere karşılık gelir. Matematiğin eski kuramcıları da doğanın işleyiş yasalarını, varoluş ve nedenleri açıklamak için sayıları kullandılar. Buldukları kimi evrensel kodları ise Altın Oran, Altın Sarmal, Phi sayısı, Fibonacci Dizilimi gibi sayıların dizilim kalıplarıyla açıkladılar.
Plastik sanatlar ve mimari doğadaki bu uyum yasalarının izinden giderek estetik olana ulaşmaya çalışır. Bu matematiksel kalıplar, insan bedeninde ideal oranı hesaplamak için de kullanılmıştır. Eski Mısır Rölyeflerinde, Antik Yunan ve Roma sanat Eserlerinde oldukça belirgin olan bu uyum prensibi, 1,618 olan Phi sayısına dayanır.
Varlıkların bütünsel görüntüsünün parçaları ile uyum dengesini yakalamasını sağlayan matematiksel ve geometrik hesaplamaya altın oran adı verilmektedir. Bütünün parçaları arasındaki uyum, altın oran dengesine ne kadar yakınsa o kadar estetik görünmektedir.
Altın oran, matematikte ve fiziksel evrende ezelden beri var olmasına rağmen, insanlar tarafından ne zaman keşfedildiğine ve kullanılmaya başlandığına dair kesin bir bilgi mevcut değildir.
Öklid (M.Ö. 365 – M.Ö. 300),Elementler adlı tezinde, bir doğruyu 1.6180339… noktasından bölmekten bahsetmiş ve bunu, bir doğruyu ekstrem ve önemli oranda bölmek diye adlandırmıştır. Mısırlılar Keops Piramidi’nin tasarımında hem pi hem de Fi oranını kullanmışlardır.
Yunanlar, Parthenon‘un tüm tasarımını altın orana dayandırmışlardır. Bu oran, ünlü Yunan heykeltıraş Phidias tarafından da kullanılmıştır.
Leonardo Fibonacci adındaki İtalyan matematikçi, adıyla anılan sayı dizisinin olağanüstü özelliklerini keşfetmiştir.
Leonardo da Vinci, 1509’da Luca Pacioli’nin yayımladığı İlahi Oran adlı bir çalışmasına resimler vermiştir. Bu kitapta Leonardo da Vinci tarafından yapılmış Five Platonic Solids (Beş Platonik Cisim) adlı resimler bulunmaktadır. Bunlar, bir küp, bir Tetrahedron, bir Dodekahedron, bir Oktahedron ve bir Ikosahedronun resimleridir. Altın oranın Latince karşılığını ilk kullanan muhtemelen Leonardo da Vinci’dir.
Rönesans sanatçıları altın oranı tablolarında ve heykellerinde denge ve güzelliği elde etmek amacıyla sıklıkla kullanmışlardır.Örneğin Leonardo da Vinci, Son Yemek adlı tablosunda, İsa’nın ve havarilerin oturduğu masanın boyutlarından, arkadaki duvar ve pencerelere kadar altın oran’ı uygulamıştır.
Güneş etrafındaki gezegenlerin yörüngelerinin eliptik yapısını keşfeden Johannes Kepler (1571-1630),altın oran’ı şu şekilde belirtmiştir: “Geometrinin iki büyük hazinesi vardır; biri Pisagor teoremi, diğeri, bir doğrunun altın orana göre bölünmesidir.”
Bu oranı göstermek için, Parthenon’un mimarı ve bu oranı resmen kullandığı bilinen ilk kişi olan Phidias’a ithafen, 1900’lerde Yunan alfabesindeki Fi harfini Amerika’lı matematikçi Mark Barr kullanmıştır. Aynı zamanda Yunan alfabesindekine karşılık gelen F harfi de, Fibonacci’nin ilk harfidir.
Bukalemunların kuyruğu, Deniz kabukları, Okyanus dalgaları, Salyangoz kabuğu, Kozalak, Ayçiçeği, Örümcek ağı..
Bu oranın kısaca gösterimi (√5+1)÷2 şeklindedir. Bu kare iki eşit dikdörtgen olacak şekilde bölündüğünde… Elde ettiğimiz bu dikdörtgen ise, bir Altın dikdörtgendir. Çünkü uzun kenarının, kısa kenarına oranı 1.618 dir, yani Altın Oran’dır.
Altın sarmalın, doğada ayçiçeği, ananas, kozalak gibi bitkilerde ve notilusların kabuğunda bulunduğu iddia edilir. Bilindiği kadarıyla neredeyse hiçbir notilusun kabuğu altın orana uymaz. Altın oranın doğadaki yansımaları, diğer pek çok alanda olduğu gibi abartılmıştır.
İlk olarak yüzün uzunluğu ile genişliği arasında 1.618’lik oran olmalıdır. İkinci olarak burun uzunluğu ve dudaklar ile kaşlar arasındaki mesafe bu orana uymalıdır. Üçüncü olarak çene ucu ile kaşların birleştiği yer arasındaki mesafe üzerinden yüzün uzunluğu ölçülür. Ardından burun genişliği ile dudak üzerindeki uzunluk oranına bakılır. Gözün ucu ile kaş arası arasındaki mesafe altın oranla uyumlu olmalıdır. Çene ucu üzerinden buruna, çene ucu üzerinden alt dudağa kadar olan mesafe ölçülür. Burun ile başın tepesi arasındaki mesafe ile çene ucunun buruna olan mesafesi orantılı olmalıdır. Çene ucu ile başın üst kısmı arasındaki mesafe ve burun ile baş üstü arasındaki mesafe altın orana uymalıdır.
Yüz hatlarının değerlendirildiği güzellik listesinin ilk sırasında yüzde 94.35 oranla 23 yaşındaki model Bella Hadid yer alırken, ünlü şarkıcı Beyonce yüzde 92.44 oranla ikinci, Amber Heard ise yüzde 91.85?lik oranla listenin üçüncü basamağında bulunuyor.
Altın oran hesaplama, insan vücudundaki değerlerin ortalamadan sapması olarak ifade edilebilir. Estetik ve plastik cerrahide genellikle altın oran yüzün hesaplaması yapılır. Yüzde altın oran hesaplama dışında gövde de altın orana bakılır. Altın oran vücut ölçüleri şu şekilde hesaplanır; gövdenin bacaklara oranı, belden itibaren topuğa kadar olan oran, kolların bacaklara oranı, kollar ve bacaklar açıldığında tüm vücuda oranları. Tüm bu sonuçlar farklı değerleri getirir. Bu noktada matematikçi Leonardo Fibonacci’nin sayı dizisi öne çıkar. Fibonacci altın oran denince 1,618 veya 0,618 oranı akla gelir ve bu değer daha çok altın oran sayısı kabul edilir.
#image_titleFotoğrafçılıkta kullanılan altın oran ya da 1/3 kuralı (ing. ) fotoğrafçılıkta, çekilen görüntünün daha rahat algılanması için yaygın olarak kullanılan bir fotoğrafçılık tekniğidir.