24. Uluslararası Bizans Çalışmaları Kongresi mercek altında

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, geçtiğimiz Ağustos ayında İtalya’nın Venedik ve Padova kentlerinde düzenlenen 24. Memleketler arası Bizans Çalışmaları Kongresi’ne katılan genç araştırmacıların gözlemlerini Blog sayfasında bir ortaya getirdi.�

Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü (İAE), dünyanın farklı ülkelerinden çok sayıda Bizans araştırmacısını buluşturan 24. Milletlerarası Bizans Çalışmaları Kongresi’nde öne çıkan başlıkları, Türkiye’de bu alana ilgi duyan akademisyen, araştırmacı ve her profilden okur için, altı erken meslek araştırmacının izlenim yazıları yanı sıra Bizans’ın mimari ve sanatsal mirasını fotoğraflarıyla belgeleyen bir araştırmacının fotoğraflı denemesi ve 1991’de Moskova’da düzenlenen kongre ile son kongrenin bir muhasebesini yayına sundu. İAE Blog’a izlenimleri ile katkıda bulunan isimler arasında Emir Alışık, Pırıl Us-Maclennan, Gizem Dörter, Elif Demirtiken, Canan Arıkan Efor, Sercan Sağlam, David Hendrix ve Brigitte Pitarakis yer alıyor.

Programının kıymetli bir kısmı Türkiye komitesi tarafından hazırlanan 24. Milletlerarası Bizans Çalışmaları Kongresi’nin Ağustos 2021 tarihinde İstanbul’da düzenlenmesi planlanmıştı fakat Covid-19 pandemisi nedeniyle tertip Türkiye’de gerçekleştirilememişti.�

İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde doktora çalışmalarını sürdüren ve İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Bizans Araştırmaları Bölümü’nde proje yöneticisi olan Emir Alışık, kongre izlenimlerinde 2021’de İstanbul’da düzenlenmesi planlanan kongrenin 2022’ye ve Venedik’e ötelenişinin açılış konuşmalarındaki yankılarını, Venedik’teki İstanbul ve Bizans izlerini ve kongrenin 59. Venedik Bienali ile eş vakitli olmasına dair müşahedelerini paylaştı.

Doktorasını Ghent Üniversitesi Edebiyat Bölümü’nde sürdüren Pırıl Us-MacLennan, “Bizans Çalışmaları Dünya Kupası” nitelemesiyle isimlendirdiği kongrede lisanlar, disiplinler ve yerler ortasında tüm aksiliklere karşın bir akademisyen adayı olarak yol bulma gayretini anlattı.

Boğaziçi Üniversitesi Bizans Çalışmaları Araştırma Merkezi’nde doktora sonrası araştırmacısı olan Gizem Dörter, okuyucuyu Venedik’teki Bizans izleri ve şimdiki stantlardan, San Marco Bazilikası’nın kandillerle aydınlanan mozaiklerine gerçek bir seyahate çıkarıyor.  “11. Yüzyıldan 13. Yüzyıla Sınırlar ve Sınır İnsanları” başlıklı oturumda Bizans çalışmalarıyla ilgili araştırmalarını sunan Dörter, farklı ülkelerden iştirakçilerin hususa dair geri dönüşlerini alma fırsatı bulduğunu ekledi.

Edinburgh Üniversitesi doktora adayı ve İAE 2022-2023 doktora bursiyeri Elif Demirtiken, kongrenin İstanbul’dan Venedik’e taşınmasının, Türkiye’den genç araştırmacılar için pandemiye dair tereddütler, ekonomik kriz ve vize zahmeti üzere çeşitli meseleler yarattığının altını çizdi.

Viyana Üniversitesi Bizans ve Çağdaş Yunan Çalışmaları Bölümü’nde doktora çalışmaları yapan Canan Arıkan Caba ise yazısında, karbon ayak izinin azaltıldığı ve iştirak açısından daha demokratik bir Bizans kongresinin nüvelerini gördüğü Venedik’teki kongrenin gelecek yıllarda nasıl daha verimli hale getirilebileceğine değinirken, okurları Bizans çalışmalarında yeni yönelimlere dair bilgilendirdi.

Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) – CESCM’de doktora sonrası araştırmalarına devam eden H. Sercan Sağlam, Bizans çalışmalarının Türkiye’deki esaslı tarihine değinirken, pandeminin denetim edilebilir olduğu bir ortamda birinci defa kapsamlı ve büyük bir tertiple bir ortaya gelen Bizans tarihçileri için bu buluşmanın kıymetli bir fırsat olduğunu vurguladı.

Byzantine Legacy projesiyle Bizans malzeme kültürünün yeni dökümüne katkı yapan David Hendrix, fotoğraflı denemesiyle “ikinci Konstantinopolis” olarak isimlendirilen Venedik’in İstanbul’la bağını gözler önüne seriyor.�

Centre National de la Recherche Scientifique’te araştırmacı Brigitte Pitarakis ise okurları günümüzden 32 yıl önceye, 1991’de Moskova’da düzenlenen 18. Milletlerarası Bizans Çalışmaları Kongresi’ne götürüyor. Pitarakis, SSCB’nin yıkılışının çabucak öncesinde, SSCB’nin son önderi Mihail Gorbaçov’un rehin alındığı darbe sırasında Moskova’da gerçekleşen kongrede, Türkiye’den katılan akademisyenlerle birlikte yaşadıkları tecrübeyi anlatıyor.

Hibya Haber Ajansı