Emirates, tek motoru %100 Sürdürülebilir Havacılık Yakıtı (SAF) ile çalışan Boeing 777-300ER modeli uçak ile kilometre taşı niteliğindeki birinci test uçuşunu gerçekleştirdi. Dubai kıyı şeridi üzerinde bir saatten fazla süren uçuş, Dubai Milletlerarası Havalimanı’ndan (DXB) kalkış yaptı ve Kaptan Pilot Fali Vajifdar ve Khalid Nasser Akram komutasında gerçekleşti. Uçuş mürettebatına Emirates Operasyon Yöneticisi Adel Al Redha ve Emirates Uçuş Operasyonları Kıdemli Kısım Lider Yardımcısı Kaptan Hassan Hammadi eşlik etti.
SAF kullanarak gerçekleştirilen test uçuşu, BAE’nin 2023 yılını “Sürdürülebilirlik Yılı” ilan etmesi nedeniyle özel bir mana taşıyor. Bu yıl, BAE’nin güç, iklim değişikliği üzere zorluklara ve sürdürülebilirlikle ilgili öteki problemlere yenilikçi tahliller arama kararlılığını ortaya koyacak. Uçuş, gelecekte %100 SAF kullanımına imkân vermek ve BAE’nin sürdürülebilirlik gayelerini ilerletmesine yardımcı olmak için bölümün kolektif eforuna dayanak oluyor.
Emirates’in Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da bir prensip imza atan %100 SAF kullanılan test uçuşu, dalın SAF kullanımında ölçeği arttırma amacına paralel olarak ömür döngüsü CO2 emisyonlarını azaltmak için geniş çaplı çalışmalara takviye sağlıyor. Uçuşlar birebir vakitte gelecekteki SAF testleri için oyunun kurallarını daha detaylı belirlemeye yardımcı olacak ve %100 ikame SAF yakıtın uçaklar için onaylandığı sertifikasyon sürecini destekleyecek. Halihazırda, SAF tüm uçaklarda sırf konvansiyonel uçak yakıtlarıyla %50’ye varan oranlarda karıştırıldığı takdirde kullanılmak için onaylanmıştır.
Emirates, konvansiyonel uçak yakıtının özelliklerini taşıyan bir SAF karışımı tedarik etmek ve geliştirmek için GE Aerospace, Boeing, Honeywell, Neste ve Virent ile birlikte çalıştı. Her bir karışım oranında, bir dizi kimyasal ve fizikî yakıt özelliği ölçümleri gerçekleştirildi. Birden fazla laboratuvar testi ve titiz denemeler sonrası, uçak yakıtının niteliklerini kopyalayan bir karıştırma oranına ulaşıldı. Neste tarafından sağlanan HEFA-SPK (suyla işlenmiş ester ve yağ asitleri ve sentetik parafinli gaz yağı) ve Virent tarafından sağlanan HDO-SAK (suyla oksijeni alınmış sentetik aromatik gaz yağı) içeren 18 ton SAF karıştırıldı. GE90 motorlardan birinde %100 SAF kullanılırken öteki motorda konvansiyonel uçak yakıtı kullanıldı.
Test uçuşu, özel olarak harmanlanmış SAF’nin emniyetli ve güvenilir bir yakıt kaynağı olarak uyumluluğunu ayrıca göstermektedir. Bu girişimin ümit verici sonucu, endüstri verilerinin bütününe ve SAF karışımları hakkındaki araştırmalara katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, jet yakıtının yerini alacak %100 drop-in (ikame yakıt) SAF’nin standardizasyonunun ve gelecekte onaylanmasının yolunu açmaktadır.
Emirates Havayolu Operasyon Yöneticisi Adel Al Redha�şu açıklamalarda bulundu:�
“Bu uçuş, Emirates için bir dönüm noktası ve kesimimiz için olumlu bir adım teşkil ediyor. En büyük meselelerimizden biri olan karbon ayak izimizi azaltmak için birlikte çalışıyoruz. %100 SAF kullanılan bu test uçuşunun gerçekleştiğini görmek için uzun bir yol kat ettik. Emirates, GE motorlardan birinde %100 SAF kullanılan bir Boeing 777 uçuşu gerçekleştiren birinci yolcu taşıma şirketi oldu. Bu üzere teşebbüsler, dalın SAF ile ilgili bilgisine kritik katkılarda bulunarak ileride yasal onayların alınması için daha yüksek oranda SAF karışımlarının kullanımını ortaya koyan bilgiler sağlıyor. Bunun üzere dönüm noktası niteliğindeki test uçuşlarının, tedarik zincirinde ölçeğin artırılmasına imkân vererek SAF’yi daha erişilebilir ve ulaşılabilir kılmasına yardımcı olacağını umuyoruz. En değerlisi de, gelecekte bölümde daha geniş çaplı kabul görmesi için uygun maliyetli olmasına yardımcı olmasını umuyoruz.”
GE Aerospace Ortadoğu, Doğu Avrupa ve Türkiye Küresel Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Lider Yardımcısı Aziz Koleilat ise yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“GE Aerospace olarak Emirates’i bu büyük başarısından ötürü kutluyoruz. SAF, havacılık sektörünün 2050’ye kadar net sıfır hedefine ulaşmasına yardımcı olmada kritik bir rol oynuyor ve bunun gibi %100 SAF’yi test etmeye yönelik iş birlikleri bu hedefe ulaşmaya bizleri daha da yaklaştıracak. Tüm GE Aerospace motorları bugün onaylı SAF karışımlarıyla çalışabiliyor ve %100 SAF’nin onay ve benimsenme sürecini desteklemeye yardımcı oluyoruz.”
ENOC Küme CEO’su Saif Humaid Al Falasi, BAE Lideri Pir Muhammed bin Zayid en-Nehyan tarafından “Sürdürülebilirlik Yılı” ilan edilen 2023’te gerçekleşen bu muvaffakiyetten övgüyle bahsetti. Bu muvaffakiyet karbon dioksit emisyonlarını azaltmak ve iklim nötr maksadına ulaşmak açısından da çok kıymetli bir adım teşkil ediyor.
Saif Humaid Al Falasi konuşmalarına şöyle devam etti:
“ENOC olarak, sürdürülebilir havacılık yakıtı için ulusal bir yol haritasını uygulamaya koymak ismine stratejik iş ortaklarımızla yakın çalışmaya öncelik veriyoruz. Bu, sırf havacılık kesiminin karbondan arındırılmasını hızlandırmayı amaçlamakla kalmıyor, birebir vakitte BAE’nin iklim nötr hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunuyor, yakıt verimliliğini ve tasarrufunu artırmanın yanı sıra BAE’yi sürdürülebilir havacılık yakıtı için bölgesel bir merkez olarak konumlandırıyor. Dubai Havalimanlarına havacılık yakıtı tedarikinde faal rol oynayan ENOC Küme, sürdürülebilir havacılık yakıtını garanti altına alarak ve harmanlayarak bu muvaffakiyete ortak oluyor.”
Emirates, CO2 emisyonlarının en aza indirilmesine yardımcı olan inisiyatifleri desteklemek için kararlılıkla çalışırken, hâlihazırda yakıt verimliliği ve tasarrufunun yanı sıra operasyonel gelişmeler bakımından da büyük atılımlar gerçekleştirdi. Havayolu, ayrıyeten IATA’nın ortak dal taahhüdü olan 2050’ye kadar net sıfır emisyona ulaşma gayesine de dayanak oluyor ve operasyonel yakıt verimliliği, SAF, düşük karbonlu havacılık yakıtları (LCAF) ve yenilebilir enerjiyi artırma imkanlarını araştırıyor.
Havayolu, operasyonlar açısından elverişli olan durumlarda gereksiz yakıt tüketimini ve emisyonları azaltmak için etkin bir biçimde yollar araştıran ve uygulayan kapsamlı bir yakıt verimliliği programına da sahiptir. Programın en değerli çalışmaları ortasında hava navigasyon hizmeti sağlayıcılarıyla ortak çalışarak her bir uçuş için en verimli uçuş planını oluşturan “esnek yollar” yahut esnek güzergahlar uygulaması yer alıyor. Bu çalışmalar 2003’ten beri devam ediyor ve Emirates bu güzergah sistemini mümkün mertebe tüm dünyada standart çalışma prosedürü olarak hayata geçirmek için IATA ile birlikte çalışıyor. �
Emirates uçak yakıtı ile karıştırılmış SAF kullanarak birinci uçuşunu 2017’de Chicago O’Hare kalkışlı bir Boeing 777 seferiyle gerçekleştirmişti. Havayolu, 2020’de birinci SAF ile çalışan A380 teslimatını aldı ve birebir yıl Stockholm’den yapılan uçuşlar için 32 ton SAF ikmali gerçekleştirdi.
Hibya Haber Ajansı
06.03.2023 11:40:12