İstatistiklerle çocuk, 2022

Türkiye nüfusunun %26,5'ini çocuk nüfus oluşturdu

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran 2022 yıl sonu prestijiyle, Türkiye nüfusu 85 milyon 279 bin 553 kişi iken bunun 22 milyon 578 bin 378'ini çocuklar oluşturdu. Çocuk nüfusun %51,3'ünü erkek çocuklar, %48,7'sini kız çocuklar oluşturdu. Birleşmiş Milletler tarifine nazaran 0-17 yaş kümesini içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun %48,5'ini oluştururken bu oran 1990 yılında %41,8 ve 2022 yılında %26,5 oldu.

Nüfus projeksiyonlarına nazaran çocuk nüfus oranının 2030 yılında %25,6, 2040 yılında %23,3, 2060 yılında %20,4 ve 2080 yılında %19,0 olacağı öngörüldü.

Çocuk nüfusun toplam nüfus içindeki oranı, 1935-2080

Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-1990
TÜİK, Nüfus İddiaları, 2000
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2007-2022
TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2030-2080

Türkiye'nin çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkelerinden yüksek olduğu görüldü

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2022 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması %18,1 oldu. AB üye ülkeleri içerisinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla, %23,6 ile İrlanda, %21,3 ile Fransa, %21,0 ile İsveç olduğu görüldü. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla, %15,6 ile İtalya, %15,8 ile Portekiz, %15,9 ile Malta oldu. Türkiye'nin çocuk nüfus oranının %26,5 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü.

Çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırması, 2022

Kaynak: Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) veritabanı, 2022
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2022

Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet Şanlıurfa oldu

ADNKS sonuçlarına nazaran vilayetlerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan vilayet, %44,9 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa vilayetini %41,4 ile Şırnak ve %39,3 ile Ağrı izledi.

Çocuk nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 vilayet, 2022

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2022

Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu vilayet, %16,9 ile Tunceli oldu. Tunceli vilayetini %17,7 ile Edirne ve %18,4 ile Kırklareli izledi.

İllere nazaran çocuk nüfus oranı, 2022

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2022

Türkiye'de 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı %44,3 oldu

ADNKS sonuçlarına nazaran 2022 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 75 bin 365 oldu. Hanelerin %44,3'ünde 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunduğu görüldü. Bu hanelerin vilayetlere nazaran dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş kümesinde en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin %70,3 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin %29,0 ile Tunceli olduğu görüldü.

En az bir çocuk bulunan hanelerin %18,9'unda 0-17 yaş kümesinde bir çocuk, %15,4'ünde iki çocuk, %6,5'inde üç çocuk, %2,2'sinde dört çocuk, %1,3'ünde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü.

Çocuk nüfusun 2022 yılında %29,4'ünün 5-9 yaş kümesinde yer aldığı görüldü

Çocuk nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2017 yılında çocuk nüfusun %28,3'ünün 0-4 yaş kümesinde, %27,7'sinin 5-9 yaş kümesinde, %27,1'inin 10-14 yaş kümesinde ve %16,8'inin 15-17 yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2022 yılında %25,1'inin 0-4 yaş kümesinde, %29,4'ünün 5-9 yaş kümesinde, %28,5'inin 10-14 yaş kümesinde ve %17,0'sinin 15-17 yaş kümesinde yer aldığı görüldü.

Yaş kümesine nazaran çocuk nüfus oranı, 2017, 2022

Kaynak: TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2017, 2022
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.

Canlı doğan bebek sayısı 2021 yılında 1 milyon 79 bin 842 oldu

Doğum istatistiklerine nazaran 2021 yılında canlı doğan bebek sayısı, 1 milyon 79 bin 842 oldu. Doğan bebeklerin 554 bin 41'i erkek, 525 bin 801'i ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin %96,9'unu tekil, %3,0'ünü ikiz, %0,1'ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.

Sağlık Bakanlığı bilgilerine nazaran hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında %91,6 iken 2021 yılında %97,5 oldu.

Bebeklere konulan en tanınan erkek ismi Alparslan, kız ismi Zeynep oldu

ADNKS sonuçlarına nazaran 2022 yılında doğan bebeklere konulan en tanınan erkek bebek isimleri, Alparslan, Yusuf ve Miraç; en tanınan kız bebek isimleri ise Zeynep, Asel ve Defne oldu. Doğan erkek bebeklerin 8 bin 332'sine Alparslan, 6 bin 370'ine Yusuf, 5 bin 43'üne Miraç, kız bebeklerin 8 bin 876'sına Zeynep, 6 bin 845'ine Asel, 6 bin 830'una ise Defne ismi verildi.

Türkiye'de 2022 yılında 0-17 yaş kümesindeki çocuklarda en çok kullanılan erkek çocuk isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Mehmet; kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Yağmur olduğu görüldü.

Çocuk bağımlılık oranı 2022 yılında %32,3 oldu

Toplam yaş bağımlılık oranı, 15-64 yaş kümesinde çalışma çağındaki her 100 kişi başına düşen, 0-14 ile 65 ve üzeri yaş kümesindeki kişi sayısı olarak tanımlanır. ADNKS sonuçlarına nazaran, 2022 yılında toplam yaş bağımlılık oranı %46,8 oldu. Yaş kümesi 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş kümesindeki çocuk sayısını tabir eden çocuk bağımlılık oranı ise %32,3 olarak gerçekleşti.

Çocuk bağımlılık oranı, 1935-2080

Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-1990
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2007-2022
TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2030-2080

Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranı %81,6 oldu

Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine nazaran okul öncesi eğitim düzeyinde beş yaş net okullaşma oranının, 2020/'21 öğretim yılında %56,9 iken 2021/'22 öğretim yılında %81,6 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için %81,9, kız çocuklar için %81,4 oldu.

İlkokul düzeyinde net okullaşma oranı 2021/'22 öğretim yılında %93,2, ortaokul düzeyinde net okullaşma oranı %89,8 ve ortaöğretim düzeyinde net okullaşma oranı %89,7 oldu.

Eğitim düzeyi ve cinsiyete nazaran net okullaşma oranı, 2021/'22

Kaynak: Ulusal Eğitim Bakanlığı, Ulusal Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim, 2021/'22

Eğitim kademelerinde okul tamamlama oranları arttı

Ulusal Eğitim İstatistikleri Bilgi Tabanı sonuçlarına nazaran eğitim kademesi ve cinsiyete nazaran okul tamamlama oranları incelendiğinde, yıllara nazaran bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2016/'17 eğitim ve öğretim devrinde %98,3 iken bu oran 2021/'22 eğitim ve öğretim devrinde %98,4 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2016/'17 eğitim ve öğretim periyodunda %88,9 iken bu oran 2021/'22 eğitim ve öğretim devrinde %96,4 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise %62,9'dan %77,9'a yükseldi.

Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2021/'22 eğitim ve öğretim periyodunda bu oranın erkek çocuklar için %76,2, kız çocuklar için %79,6 olduğu görüldü.

Eğitim kademesi ve cinsiyete nazaran okul tamamlama oranı, 2016/'17, 2021/'22

Kaynak: TÜİK, Ulusal Eğitim İstatistikleri Bilgi Tabanı, 2016/'17, 2021/'22

Günde en az bir kez diş fırçalayan 3-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %66,5 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran anneleri/temel bakım verenleri tarafından günde en az bir kere diş fırçaladığı belirtilen 3-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %66,5 oldu. Günde en az bir kez diş fırçaladığı belirtilen 3-17 yaş kümesindeki kız çocukların oranı %73,4 iken tıpkı yaş kümesindeki erkek çocukların oranı %60,0 oldu.

Diş fırçalama oranları yaş kümelerine nazaran incelendiğinde, yaş ilerledikçe diş fırçalayan çocukların oranının arttığı görüldü. Günde en az bir kere diş fırçaladığı belirtilen 3-5 yaş kümesindeki çocukların oranı %52,1 iken 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %75,9 oldu.

Yaş kümesine nazaran günde en az bir kere diş fırçalayan çocukların oranı, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Konsantre olmada zorluk yaşayan 5-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %1,4 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran ilgili fonksiyon alanında çok zorlanan yahut hiç yapamayan çocuklar incelendiğinde, anneleri/temel bakım verenleri tarafından görmede zorluk yaşadığı belirtilen 5-17 yaş kümesindeki çocukların oranının %1,0, duymada zorluk yaşadığı belirtilen birebir yaş kümesindeki çocukların oranının %0,2, yürümede zorluk yaşadığı belirtilen çocukların oranının %1,1, kendi öz bakımını yapmada zorluk yaşadığı belirtilen çocukların oranının ise %0,9 olduğu görüldü.

Anneleri/temel bakım verenleri tarafından irtibat kurmada zorluk yaşadığı belirtilen 5-17 yaş kümesindeki çocukların oranının %0,8, öğrenmede zorluk yaşadığı belirtilen tıpkı yaş kümesindeki çocukların oranının %1,5, hatırlamada zorluk yaşadığı belirtilen çocukların oranının %1,1, konsantre olmada zorluk yaşadığı belirtilen çocukların oranının ise %1,4 olduğu görüldü.Değişikliği kabul etmede zorluk yaşadığı belirtilen çocukların oranı %2,1, davranış denetimini sağlamada zorluk yaşayan çocukların oranı %1,6, arkadaş edinmede zorluk yaşayan çocukların oranı ise %2,1 oldu.

Anneleri/temel bakım verenleri tarafından her gün korku yaşadığı belirtilen 5-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %7,3 iken her gün depresyonda hissettiği belirtilen tıpkı yaş kümesindeki çocukların oranı ise %4,7 oldu.

İşlevsel zorluğu olan 5-17 yaş kümesindeki çocukların oranı, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Okul derslerinin baskısı altında hisseden 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %13,4 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran anneleri/temel bakım verenleri tarafından okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %13,4 oldu. Okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen 6-17 yaş kümesindeki erkek çocukların oranı %12,7 iken tıpkı yaş kümesindeki kız çocukların oranı ise %14,1 oldu.

Çocukların okul derslerinin baskısı altında hissetme oranının %14,3 ile en yüksek 15-17 yaş kümesinde olduğu görüldü. Okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen 6-9 yaş kümesindeki çocukların oranının %12,1, 10-12 yaş kümesindeki çocukların oranının %14,0, 13-14 yaş kümesindeki çocukların oranının ise %13,8 olduğu görüldü.

Yaş kümesine nazaran okul derslerinin baskısı altında hissettiği belirtilen çocukların oranı, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Diğer çocuklar tarafından zorbalığa uğrayan 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %13,8 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran anneleri/temel bakım verenleri tarafından ayda en az birkaç defa öbür çocuklar tarafından zorbalığa maruz kaldığı belirtilen 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %13,8 oldu.

Anneleri/temel bakım verenleri tarafından ayda en az birkaç sefer öteki çocuklar tarafından dalga geçildiği belirtilen 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %7,7 iken ayda en az birkaç defa öbür çocuklar tarafından kasıtlı olarak dışlandığı belirtilen birebir yaş kümesindeki çocukların oranı %7,2 oldu.

Zorbalık çeşitlerine nazaran öteki çocuklar tarafından zorbalığa uğrayan 6-17 yaş kümesindeki çocukların oranı, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Okulda kendini dışlanmış hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesi çocukların oranı %6,8 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran okulda kolaylıkla arkadaş edinebildiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %73,2 iken kendini okula ilişkin hisseden birebir yaş kümesindeki çocukların oranı %72,4 oldu. Başka öğrencilerin kendini seviyor üzere göründüğünü belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %55,6, okulda kendini garip ve yabancı hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %8,8, okulda kendini dışlanmış hisseden çocukların oranı ve okulda kendini yalnız hissettiğini belirten çocukların oranı ve %6,8 oldu.

Sınava uygun hazırlanmış olsa bile kendini çok kaygılı hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %50,5 oldu. Bu oran tıpkı yaş kümesi erkek çocuklarda %43,9 iken kız çocuklarda %57,6 oldu.

Çocukların okula aidiyeti ile imtihan öncesi dert hisleri, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Kendini memnun yahut orta düzeyde memnun hissettiğini belirten çocukların oranı %96,7 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran tüm yaşantılarında kendini memnun hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %69,1 iken kendini orta düzeyde keyifli hisseden birebir yaş kümesindeki çocukların oranı %27,6, kendini mutsuz hissedenlerin oranı ise %3,4 oldu.

Kendini keyifli hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki erkek çocukların oranı %71,4 iken kendini orta düzeyde memnun hisseden birebir yaş kümesindeki erkek çocukların oranı %25,6, kendini mutsuz hissedenlerin oranı ise %2,9 oldu.

Kendini keyifli hissettiğini belirten 13-17 yaş kümesindeki kız çocukların oranı %66,5 iken kendini orta düzeyde keyifli hisseden tıpkı yaş kümesindeki kız çocukların oranı %29,6, kendini mutsuz hissedenlerin oranı ise %3,9 oldu.

Cinsiyete nazaran 13-17 yaş kümesindeki çocukların memnunluk seviyesi, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.

Çocuk Hakları Mukavelesini duyduğunu belirten 13-17 yaş kümesi çocukların oranı %45,1 oldu

Türkiye çocuk araştırması sonuçlarına nazaran Çocuk Hakları Kontratını duyduğunu belirten 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranının %45,1 olduğu görüldü. Bu oran tıpkı yaş kümesindeki erkek çocuklarda %39,1 iken kız çocuklarda %51,4 oldu.

Hangi haklara sahip olduğunu bilen 13-17 yaş kümesindeki çocukların oranı %53,3 iken yetişkinlerin ekseriyetle çocuk haklarına hürmet duyduğunu düşünen çocukların oranı %52,7 oldu.

Çocuk hakları konusunda farkındalık, 2022

Kaynak: TÜİK, Türkiye Çocuk Araştırması, 2022

Resmi kız çocuk evlilikleri azaldı

Evlenme istatistiklerine nazaran 16-17 yaş kümesinde olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %7,3 iken bu oran 2022 yılında %2,0'ye düştü. Başka taraftan, tıpkı yaş kümesinde olan erkek çocukların resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %0,5 iken bu oran 2022 yılında %0,1 oldu.

Cinsiyete nazaran çocuk evlenmelerinin toplam evlenmeler içindeki oranı, 2002-2022

Kaynak: TÜİK, Evlenme İstatistikleri, 2002-2022

Yaş kümesi 15-17 olan çocuklarda işgücüne katılma oranı %18,7 oldu

Hanehalkı İşgücü Araştırması 2022 yılı sonuçlarına nazaran 15-17 yaş kümesindeki çocukların işgücüne katılma oranı %18,7 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oranın erkek çocuklar için %27,0 kız çocuklar için %10,0 olduğu görüldü.

Babası vefat etmiş çocukların sayısı 266 bin 532 oldu

ADNKS sonuçlarına nazaran 2022 yılında 22 milyon 578 bin 378 çocuk nüfusun içerisinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 266 bin 532, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 81 bin 420, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 4 bin 219 olduğu görüldü.

Koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 9 bin 11 oldu

Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının datalarına nazaran 2022 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 14 bin 141 olduğu görüldü. Mevcut hami aile sayısı 7 bin 439, hami aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 9 bin 11 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2022 yılında 556 oldu.

Boşanma davaları sonucu velayeti anneye verilen çocukların oranı %75,7 oldu

Boşanma istatistiklerine nazaran 2022 yılında boşanan çiftlerin sayısı 180 bin 954 oldu. Katılaşan boşanma davaları sonucunda 180 bin 592 çocuk velayete verildi. Çocukların velayetinin %75,7'sinin anneye, %24,3'ünün ise babaya verildiği görüldü.

Çocuklar en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler sonucu hayatını kaybetti

Ölüm ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran 2021 yılında 1-17 yaş kümesinde en fazla çocuk vefatları, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Kelam konusu nedenle hayatını kaybeden, 1-17 yaş kümesindeki çocuk vefat sayısı 2021 yılında bin 313 oldu. Hudut sistemi ve duyu organları hastalıkları nedeniyle 893 çocuk, güzel huylu ve makûs huylu tümörler nedeniyle 669 çocuk, deveran sistemi hastalıkları nedeniyle 429 çocuk hayatını kaybetti.

Ölüm nedeni ve yaş kümesine nazaran ölen çocukların oranı, 2021

Kaynak: TÜİK, Mevt ve Vefat Nedeni İstatistikleri, 2021
Grafikteki sayılar, yuvarlamadan ötürü toplamı vermeyebilir.

Bebek mevt suratı binde 9,2 oldu

Ölüm ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran 2009 yılında bebek mevt suratı binde 13,9 iken 2021 yılında binde 9,2'ye düştü. Bebek mevt suratı cinsiyete nazaran incelendiğinde, 2009-2021 yılları ortasında bebek vefat suratının erkek bebekler için binde 14,6'dan binde 9,8'e, kız bebekler için binde 13,1'den binde 8,6'ya düştüğü görüldü.

Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme mümkünlüğünü söz eden beş yaş altı vefat suratı, 2009 yılında binde 17,7 iken 2021 yılında binde 11,2'ye düştü. Beş yaş altı vefat suratı cinsiyete nazaran incelendiğinde; 2009-2021 yılları ortasında beş yaş altı vefat suratının erkek çocuklar için binde 18,5'ten binde 11,9'a, kız çocuklar için binde 16,8'den binde 10,5'e düştüğü görüldü.

Bebek ve beş yaş altı mevt suratı, 2009-2021

Hibya Haber Ajansı