Karadeniz'in hırçın sularından yükselen sislerin arasında, Gökırmak'ın bir kolu olan Karaçomak Deresi'nin vadisinde, tarih kokan bir şehir yükselir: Kastamonu. 774 metre yükseklikteki bu antik şehir, Anadolu'nun en eski yerleşimlerinden biri olarak yüzyılların izlerini taşır.
Evliyalar şehri olarak da anılan Kastamonu, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalma sayısız tarihi eseriyle adeta bir açık hava müzesini andırır.
Kastamonu Kalesi'nin burçlarından şehre hakim olmak, Atabey Camii'nin huzurlu atmosferinde dua etmek, Şeyh Şaban-ı Veli Türbesi'nde geçmişe yolculuk yapmak...
Her köşesi farklı bir hikayeyi barındıran bu şehirde, çivisiz bir mucize olarak inşa edilen Mahmut Bey Camii de ziyaretçilerini büyüler. Türkiye'nin ilk Kent Tarihi Müzesi ise şehrin kadim dokusunu günümüze taşıyan en önemli duraklardan biridir.
Sultan II. Abdülhamit döneminde inşa edilen Kastamonu Saat Kulesi, şehrin siluetine hakim bir duruş sergiler. Avrupa'dan getirilen saatiyle zamanı durduran bu kule, Kastamonu'nun tarihi dokusuyla modern yaşamın birleşim noktasını temsil eder.
Kastamonu'da yapılan çekme helva tatlısı ve Kastamonu sarımsağı ülke genelinde meşhurdur.
İşte Kastamonu hakkında bilmeniz gereken her şey...
KASTAMONU İSMİ NEREDEN GELDİ?
Kastamonu'nun isminin nereden geldiği konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bu görüşlerden bazıları şu şekildedir:
Paflagonya Teorisi: Bölgenin antik çağlardaki adı olan Paflagonya'dan türetildiği öne sürülmektedir. Yani, Paflagonya adının zamanla Kastamonu olarak değiştiği düşünülmektedir.
Kastama Teorisi: Hitit döneminde bölgeye verilen Kastama adının, zaman içinde Kastamonu'ya dönüştüğü iddia edilmektedir.
Gas ve Tumanna Teorisi: Kastamonu'nun ilk yerleşimcilerinden olan Gaslar ve Tumanna adlı bir yerleşimin birleşimiyle ismin oluştuğu düşünülmektedir.
Kastra ve Komnen Teorisi: Latince "kale" anlamına gelen Kastra ve Bizanslı Komnen hanedanının birleşimiyle ismin ortaya çıktığı öne sürülmektedir.
Bu teorilerin her biri, farklı tarihsel dönemler ve medeniyetlere dayanarak ismin oluşumunu açıklamaya çalışmaktadır. Ancak, hangisinin doğru olduğu veya ismin tam olarak nasıl oluştuğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
KASTAMONU KISA TARİHİ
Tarih Öncesi Dönem: Bölgede yapılan kazılarda Paleolitik Çağ'a ait buluntuların bulunması, Kastamonu'nun çok eski dönemlerden beri yerleşim gördüğünü göstermektedir.
Hititler ve Kaşkalar: Hititlerin Anadolu'da hüküm sürdüğü dönemde, bölge Kaşkalar ile Hititler arasında sürekli el değiştirmiştir.
Paflagonyalılar: Kastamonu, bir dönem Paflagonya olarak bilinen bölgenin bir parçası olmuştur. İlyada destanında da adı geçen Paflagonyalılar, bu bölgede yaşamış eski bir halktır.
Romalılar Dönemi: Romalılar döneminde Kastamonu, önemli bir ticaret merkezi olmuş ve bölgeye Roma kültürü yayılmıştır.
Bizans Dönemi: Roma İmparatorluğu'nun bölünmesiyle Kastamonu, Bizans İmparatorluğu'na katılmıştır.
Türklerin Anadolu'ya Gelişi: Türklerin Anadolu'ya gelmesiyle birlikte Kastamonu, çeşitli Türk beyliklerinin yönetimi altına girmiştir. Çobanoğulları ve Candaroğulları Beylikleri bunlardan en önemlileridir.
Osmanlı Dönemi: Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen Kastamonu, Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli bir parçası olmuştur.
Cumhuriyet Dönemi: Kastamonu, Milli Mücadele'de önemli bir rol oynamış ve Cumhuriyet'in ilanıyla yeni bir döneme girmiştir.
KASTAMONU HANGİ İLDEN AYRILDI?
Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Kastamonu Vilayeti, Bolu, Çankırı ve Sinop'u da içine alacak şekilde geniş bir alana yayılmıştı. 20. yüzyılın başlarında Bolu'nun 1907'de, Çankırı ve Sinop'un ise 1918'de ayrılmasıyla Kastamonu'nun bugünkü sınırları şekillenmiştir.
KASTAMONU KÖKENİ NEREDEN GELİR?
Kastamonu halkının kökenine dair bazı önemli noktalar şunlardır:
Antik Çağ: Bölgede Gaslar (Gaşka Türkleri) adında bir halkın yaşadığı bilinmektedir. Daha sonra Hititler, Frigyalılar, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Pontuslular, Romalılar ve Bizanslılar gibi farklı medeniyetlerin hakimiyeti altına girmiştir. Bu dönemde farklı halkların bölgeye göç etmesi ve yerleşmesiyle kültürel bir karışım oluşmuştur.
Orta Çağ: Anadolu'nun Türkleşmesi ile birlikte Kastamonu'ya da Türkmen boyları göç etmiştir. Danişmentliler, Çobanoğulları gibi Türk beylikleri döneminde Türk nüfus yoğunlaşmıştır. Yirmi dört Oğuz boyunun neredeyse tamamı Kastamonu çevresine yerleşmiştir. Ayrıca, Alpı, Alpağut, Dânişmendli, Kıpçak, Karluk, Çiğil, Yağma gibi diğer Türk boyları da bölgeye yerleşmiştir.
Osmanlı Dönemi: Osmanlıların Anadolu'yu fethetmesiyle Kastamonu da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bu dönemde farklı bölgelerden gelen insanlar bölgeye yerleşmiş ve kültürel çeşitlilik artmıştır.
Cumhuriyet Dönemi: Cumhuriyet döneminde yaşanan nüfus hareketleri ve göçler de Kastamonu halkının genetik yapısını etkilemiştir.
KASTAMONU İLÇELERİ
Kastamonu ilinin ilçeleri; Abana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozkurt, Cide, Çatalzeytin, Daday, Devrekani, Doğanyurt, Hanönü, İhsangazi, İnebolu, Küre, Pınarbaşı, Seydiler, Şenpazar, Taşköprü ve Tosya'dır.
Araç: İl merkezine yakın, Karabük yolunda yer alır.
Cide: Uzun kumsalı ve tarihi limanı ile dikkat çeker.
Daday: Atatürk'ün ziyaret ettiği, tarihi konaklara ev sahipliği yapan bir ilçedir.
Devrekani: Eski yerleşim yerleri ve tarihi yapılarıyla arkeolojik açıdan zengindir. Atatürk de bu ilçeyi ziyaret etmiştir.
Hanönü: Şeyh Şaban-ı Veli'nin doğduğu yerdir. Türbesi ve düzenlenen etkinliklerle bilinir.
İhsangazi: Tarihi camii ve türbesiyle dikkat çeker.
İnebolu: Tarihi limanı ve sayısız tarihi yapısıyla önemli bir turizm merkezidir.
Küre: Doğal güzellikleri ve tarihi kaleleriyle bilinir.
Pınarbaşı: Roma döneminden kalma ayazması ve şelaleleriyle dikkat çeker.
KASTAMONU'NUN NÜFUSU
Kastamonu nüfusu bir önceki yıla göre 10.875 artmıştır. Kastamonu nüfusu 2023 yılına göre 388.990'dir. Bu nüfus, 192.048 erkek ve 196.942 kadından oluşmaktadır. Yüzde olarak ise: %49,37 erkek, %50,63 kadındır.
KASTAMONU İKLİMİ
İlde iki çeşit iklim hüküm sürer. Kuzeyinde Karadeniz iklimi güneyinde ise İç Anadolu'nun kara iklimi görülür. Kıyıya paralel olarak uzanan İsfendiyar Dağları, Karadeniz ikliminin iç kısma girmesini önler. Kıyılarda yağış daha fazladır. Senede 20 gün kar yağar, 40 gün toprak karla örtülüdür. Sıcaklık -26,9° ile +38,7 °C arasında seyreder. Senelik yağış miktarı bölgelere göre 450 mm ile 1215 mm arasında değişir.
KASTAMONU BİTKİ ÖRTÜSÜ
İl bitki örtüsü bakımından çok zengin sayılır. İl topraklarının %67'si orman ve fundalıklarla, %29'u ekili-dikili alanlarla, %6,5'i çayır ve meralarla kaplıdır. %1,5'i tarıma elverişsiz topraklardır. Ormanlarda kayın, köknar, çam, karaağaç, gürgen, kestane ve ıhlamur ağaçları bulunur. Azdavay-Devrekâni arasında ise çam ağaçları çoğunluktadır.
KASTAMONU'NUN EKONOMİSİ
Tarım: İlin ekonomisinde tarım önemli bir yere sahiptir. Özellikle fındık, mısır, fasulye, tütün ve meyve yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ancak, engebelik arazi yapısı ve iklim koşulları nedeniyle tarımın verimliliği sınırlıdır.
Ormancılık: Kastamonu, geniş ormanlık alanlara sahip olması nedeniyle orman ürünleri sektörü de ekonomide önemli bir yer tutar. Ağaç işleme, kereste üretimi ve orman ürünleriyle ilgili diğer faaliyetler yapılmaktadır.
Hayvancılık: İlin ekonomisinde hayvancılık da önemli bir yere sahiptir. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Madencilik: Bölgede bazı maden yatakları bulunmakla birlikte, madencilik faaliyetleri sınırlı düzeydedir.
Turizm: Kastamonu'nun doğal güzellikleri, tarihi ve kültürel zenginlikleri turizm potansiyelini artırmaktadır. Özellikle son yıllarda turizm sektörü, ilin ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.
KASTAMONU'DA SPOR
Kastamonu'da birçok ilçenin kendine özel futbol ve hentbol takımları bulunmaktadır. Özellikle hentbolda Bayanlar Süper Liginde 2 takımı bulunmaktadır. Bunun dışında ilin profesyonel tek futbol takımı Kastamonuspor 1966 üst üste iki kez şampiyon olarak Bölgesel Amatör Ligden, 3.Lig 3.Gruba ve daha sonra da 2. Lig Kırmızı Gruba yükselmiştir. Ayrıca Bölgesel Amatör Ligde'de ili Kastamonu İl Özel İdare temsil etmektedir.
KASTAMONU'NUN ÖZELLİKLERİ
*Evliyalar şehri olarak da bilinen Kastamonu Anadolu'daki en eski şehirlerden biridir, antik çağ ve Türk-İslâm dönemine ait birçok tarihî eser vardır.
*Kastamonu, Batı Karadeniz'in önemli turistik şehirlerindendir. Doğal güzellikleri, tarihi eserleri, ormanlık alanları ve denizi ile Batı Karadeniz'in öne çıkan illeri arasındadır.
KASTAMONU'DA NELER YAPILIR?
Tarihi yerleri ziyaret etmek: Kastamonu Kalesi, Nasrullah Kadı Cami, Liva Paşa Konağı gibi tarihi yapıları gezebilirsiniz.
Doğa yürüyüşleri yapmak: Küre Dağları Milli Parkı'nda trekking yapabilir, Valla Kanyonu'nu keşfedebilirsiniz.
Yerel lezzetleri tatmak: Mısır ekmeği, kuzu çevirme, pestil gibi yöresel lezzetleri deneyebilirsiniz.
El sanatlarını görmek: El dokuması halılar, ahşap işlemeleri gibi yerel el sanatlarını inceleyebilirsiniz.
Festivallere katılmak: Kastamonu'da yıl boyunca düzenlenen çeşitli festivallerle kültürel etkinliklere katılabilirsiniz.
KASTAMONU NEYİ İLE MEŞHUR?
Kastamonu tarihi ve doğal güzellikleriyle öne çıkan bir şehirdir. Hem kültürel mirası hem de doğal zenginlikleriyle ziyaretçilerini kendine hayran bırakmaktadır. İşte Kastamonu'nun meşhur olduğu bazı özellikler:
Taş Evler: Taş evler, geleneksel Türk mimarisinin en güzel örneklerindendir.
Tarihi Camiler ve Medreseler: Kastamonu'da birçok tarihi cami ve medrese bulunmaktadır. Bunlar arasında en ünlüleri, Aşağı Cami ve Büyük Cami'dir.
Kervansaraylar: İpek Yolu üzerindeki konumu sayesinde Kastamonu'da birçok kervansaray bulunmaktadır. Bu kervansaraylar, geçmişte ticaretin canlı bir şekilde yapıldığına dair önemli ipuçları vermektedir.
İnebolu: Karadeniz kıyısında yer alan İnebolu, temiz havası ve doğal güzellikleriyle bilinir. Özellikle ahşap evleriyle dikkat çeken İnebolu, yaz aylarında birçok turist tarafından ziyaret edilir.
Pınarbaşı: Kastamonu'nun doğal güzellikleri arasında yer alan Pınarbaşı, şifalı sularıyla ünlüdür. Burada bulunan kaplıcalar, sağlık turizmi için önemli bir merkezdir.
Kuzören Kanyonu: Kastamonu'nun doğal güzelliklerinden biri de Kuzören Kanyonu'dur. Bu kanyon, eşsiz doğal manzarasıyla doğa severleri cezbediyor.
Kastamonu Mutfağı: Kastamonu mutfağı, yöresel lezzetleriyle ünlüdür. Banduma, etli ekmek, simit tiridi, kuzu kebabı gibi yemekler, Kastamonu'ya özgü tatlardır.
Taşköprü Sarımsağı: Kastamonu'nun Taşköprü ilçesinde yetişen sarımsak, lezzeti ve şifalı özellikleriyle bilinir.
Kastamonu İğnesi: Kastamonu iğnesi, el işçiliğiyle üretilen ve özel desenleriyle dikkat çeken bir üründür.
Ahşap İşlemeciliği: Kastamonu'da ahşap işlemeciliği de oldukça gelişmiştir. Özellikle ahşap kaşıklar ve süs eşyaları, bölgenin el sanatları arasında önemli bir yer tutar.
Kastamonu Elması: Kastamonu elması, tatlı ve sulu yapısıyla bilinir.
Tosya Pirinci: Tosya pirinci, kaliteli ve lezzetli olmasıyla bilinir.
KASTAMONU'YA GİTMEDEN ÖNCE BİLMENİZ GEREKENLER
En iyi ziyaret zamanı: İlkbahar ve sonbahar ayları, Kastamonu'yu ziyaret etmek için en uygun zamanlardır.
Ulaşım: Kastamonu'ya hava, kara veya demiryolu ile ulaşabilirsiniz.
Konaklama: Şehirde her bütçeye uygun konaklama seçenekleri bulunmaktadır.
Kastamonu, hem tarihi dokusu hem de doğal güzellikleriyle unutulmaz bir tatil deneyimi sunan bir şehirdir. Eğer huzurlu bir tatil geçirmek ve farklı bir kültürü keşfetmek istiyorsanız, Kastamonu tam size göre.
KASTAMONU MUTFAĞI: Mutlaka Tatmanız Gereken Yerel Yemekler
Et Ekmeği/Daday Etli Ekmeği: İnce hamurun üzerine kıymalı harç sürülerek taş fırında pişirilen, coğrafi işaretli bir lezzet.
Devrekâni Hindi Banduması: Hindi eti, kuru yufka ve cevizle hazırlanan, yine coğrafi işaretli bir yemek.
Kastamonu Siyez Buğdayı: Besin değeri yüksek, eski bir buğday çeşidi ve ondan yapılan ürünler.
Tosya Pirinci: Verimli vadilerde yetişen özel bir pirinç çeşidi.
Kastamonu Simidi: Susamsız, gevrek ve lezzetli bir simit türü.
Kastamonu Simit Tiridi: Simidin kemik suyu, sarımsaklı yoğurt ve kavrulmuş kıyma ile buluşmasıyla oluşan bir lezzet.
Taşköprü Kuyu Kebabı: Kuyuda pişirilen özel bir kuzu kebabı çeşidi.
Kastamonu Çekme Helvası: El ile çekilerek hazırlanan, eşsiz bir helva türü.
İhsangazi Ekşili Pilavı: Siyez bulguru ile hazırlanan, ekşi lezzetiyle dikkat çeken bir pilav.
Kastamonu Pastırması: Taşköprü sarımsağı ile tatlandırılan özel bir pastırma çeşidi.
Taşköprü Sarımsağı: Türkiye'nin en zengin bileşenine sahip sarımsak türlerinden biri.
Ecevit Çorbası: Yoğurt, un ve yumurta ile hazırlanan, yöredeki bir hikayeye atfen ismini alan bir çorba.
Pınarbaşı Kara Çorba: Kızamık ekşisi ile hazırlanan, kendine özgü bir lezzete sahip çorba.
Araç Kül Çöreği: Meşe külünde pişirilerek elde edilen, kalın kabuklu bir çörek.
Araç Akdene Göce Çorbası: Kırılmış arpa, yoğurt ve tereyağı ile hazırlanan bir çorba.
Cide Ceviz Helvası: Ceviz, şeker, yumurta akı ve limon tuzu ile hazırlanan bir helva.
Devrekâni Cırık Tatlısı: Cıvık kıvamda hazırlanan hamurun iki kez kızartılmasıyla elde edilen bir tatlı.
Kastamonu Üryani Eriği: Kabukları soyularak kurutulmuş ala erik.
Çatalzeytin Fındık Şekeri: Kavrulmuş fındık, şeker, un ve nişasta ile hazırlanan bir şekerleme.
Patates Paçası: Taşköprü sarımsağı ile hazırlanan özel bir patates püresi
KASTAMONU'DA EN ÇOK NE YETİŞİR?
Kastamonu, verimli toprakları ve iklim koşulları sayesinde birçok tarım ürününe ev sahipliği yapmaktadır. Ancak bazı ürünler, ilin ekonomisi ve kültürü içinde daha önemli bir yere sahiptir.
Kastamonu'da en çok yetişen ürünler arasında şunlar sayılabilir:
Sarımsak: Kastamonu, Türkiye'de üretilen sarımsağın önemli bir kısmını karşılar. Özellikle Taşköprü ilçesi çevresinde yetişen sarımsak, kalitesiyle bilinir.
Fındık: Karadeniz Bölgesi'nin genelinde olduğu gibi, Kastamonu'da da fındık üretimi önemlidir.
Buğday, arpa, patates: Bu ürünler, bölgenin temel tahıl ve nişasta kaynakları arasında yer alır.
Meyveler: Elma, armut, kiraz gibi meyveler de Kastamonu'da yetiştirilir.
Kestane: Kastamonu, Türkiye'deki kestane üretiminin önemli bir bölümünü karşılar.
Fasulye: Bölgede yetiştirilen fasulye çeşitleri, hem yerel tüketimde hem de pazarlarda önemli bir yer tutar.
KASTAMONU GEZİLECEK YERLER?
Taşköprü, Horma Kanyon, Ilgaz Kayak Merkezi, Ilıca Şelalesi, Valla Kanyonu, Kastamonu Kalesi, Çatak Kanyonu, Ginolu Koyu, Şehriban Kanyonu, Küre Dağları Milli Parkı, Cide, Loç Vadisi, İstiklal Yolu, Nasrullah Camii, Kastamonu Arkeoloji Müzesi, Kastamonu Cumhuriyet Meydanı, Evkaya Mezarları, Dipsizgöl Tabiat Parkı, Kılıçlı Mağarası, Kastamonu Saat Kulesi, Abana, Pompeipolis Antik Kenti, Kastamonu Kent Müzesi.
KASTAMONU MÜZELERİ
Mimar Vedat Tek Kültür ve Sanat Merkezi, Kastamonu Müzesi, Liva Paşa Konağı Etnografya Müzesi, Kent Tarihi Müzesi, İnebolu Kent Müzesi, Kastamonu Arkeoloji Müzesi, Şapka Müzesi, Said Nursi Müzesi, VGM Şeyh Şaban-ı Veli Vakıf Müzesi, Kastamonu Hologram Merkezi, 75. Yıl Müze Evi, Kastamonu Resim Ve Fotoğraf Müzesi, Hilmi Çoruk'un Terk Edilmiş Evi, Şerife Bacı ve Kurtuluş Anıtı-Heykeltraş Tankut Öktem, Pompeiopolis Antik Kenti Sergi Salonu, Ercan Baş Müzesi, Şapka Müzesi, Dantel Müzesi, Oyuncak Müzesi.
KASTAMONU DOĞAL GÜZELLİKLERİ
Kastamonu, tarihi dokusu kadar doğal güzellikleriyle de ünlü bir şehir. Yeşil ormanları, derin kanyonları, şelaleleri ve milli parklarıyla doğa tutkunları için adeta bir cennet. İşte Kastamonu'nun keşfedilmeyi bekleyen doğal güzellikleri:
Kanyonların Büyüsü
Valla Kanyonu: Dünyanın en derin ikinci kanyonu olarak bilinen Valla Kanyonu, eşsiz doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini büyülüyor. Derin vadiler, yüksek kayalıklar ve serin sularıyla adeta bir doğa harikası.
Horma Kanyonu: Küre Dağları Milli Parkı içinde yer alan Horma Kanyonu, ahşap yürüyüş parkuru ve Ilıca Şelalesi ile dikkat çekiyor. Yürüyüş yaparken hem doğanın tadını çıkarabilir hem de şelalenin serin sularında yüzmenin keyfini yaşayabilirsiniz.
Çatak Kanyonu: Azdavay ilçesinde bulunan Çatak Kanyonu, derinliği ve uzunluğu ile dikkat çekiyor. Yüksek kayalıklar arasında akan nehir ve zengin bitki örtüsüyle büyüleyici bir manzara sunuyor.
Milli Parkların Zenginliği
Küre Dağları Milli Parkı: Türkiye'nin önemli milli parklarından biri olan Küre Dağları, zengin bitki örtüsü, yaban hayatı ve doğal güzellikleriyle öne çıkıyor. Yürüyüş parkurları, piknik alanları ve kamp yerleriyle doğa severler için ideal bir yer.
Ilgaz Dağı Milli Parkı: Kayak yapmak ve doğa sporları yapmak için ideal bir yer olan Ilgaz Dağı Milli Parkı, kışın beyaz örtüsüyle, yazın ise yeşil doğasıyla büyüleyici.
Şelalelerin Serinliği
Ilıca Şelalesi: Horma Kanyonu içinde yer alan Ilıca Şelalesi, serin sularıyla ve çevresindeki doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini kendine çekiyor.
Loç Vadisi Şelaleleri: Loç Vadisi'nde birçok küçük şelale bulunuyor. Bu şelalelerin arasında yürüyüş yaparken doğanın sesini dinleyebilir ve huzur bulabilirsiniz.
Göller ve Tabiat Parkları
Dipsizgöl Tabiat Parkı: Tosya ilçesinde yer alan Dipsizgöl, derinliği ve çevresindeki doğal güzellikleriyle dikkat çekiyor.
Yeşil Göl: Berrak suları ve çevresindeki ormanlık alanıyla piknik yapmak için ideal bir yer.
Yeşilyuva Tabiat Parkı: Şelaleleri, ormanları ve piknik alanlarıyla doğa severlerin uğrak noktası.
Diğer Doğal Güzellikler
Gideros Koyu: Karadeniz'in masmavi sularında yüzmek ve güneşlenmek için harika bir koy.
Loç Vadisi: Yeşil doğası ve şelaleleriyle dikkat çeken bir vadi.
Çukurhan Göleti: Piknik yapmak ve doğa yürüyüşleri yapmak için ideal bir yer.
KASTAMONU'NUN YABAN HAYATI
Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi ve proje koordinatörü Özkan Evcin, yaptığı açıklamada, Batı Karadeniz Bölgesi'nde fotokapanlar ve GPS'li tasmalar yardımıyla yaban hayatını izlediklerini belirtti.
Fotokapanlara kurt, karaca, tilki, sansar, ayı, yaban domuzu, yılkı atları, çakal, kızıl geyik gibi hayvanların görüntülerinin yansıdığını anlatan Evcin, hayvanların günlük aktivitelerini takip ettiklerini vurguladı.
KASTAMONU KÜLTÜRÜ VE YAŞAM BİÇİMİ
Kastamonu, gelenek ve göreneklerine bağlı bir şehirdir. Özellikle yöresel kıyafetleri, el sanatları ve müzik aletleri dikkat çeker. Kastamonu halkı, misafirperverliği ve sıcakkanlılığıyla bilinir.
El Sanatları: Kastamonu'da ahşap oymacılığı, bakır işlemeciliği ve halı dokumacılığı gibi el sanatları yaygındır.
Yöresel Yemekler: Kastamonu mutfağı, zengin ve lezzetlidir. İncik pilavı, kuzu çevirme, pestil ve höşmerim gibi yöresel lezzetleri mutlaka tatmalısınız.
KASTAMONU'NUN COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLERİ
Kastamonu Çekme Helvası, Kastamonu Siyez Unu, Kastamonu Siyez Bulguru, Taş Baskı Dokuması, Kastamonu Maroon Marinace Mermeri, Azdavay Yöresel Giysileri, Daday Etli Ekmeği, Cide Ceviz Helvası, Devrekani Cırık Tatlısı, Devrekani Hindi Banduması, Kastamonu Tiridi, Kastamonu Örme Fanilası, Kastamonu Simidi, Pınarbaşı Kara Çorba, Taşköprü Kuyu Kebabı, Taşköprü Sarımsağı, Tosya Bıçkısı, Kastamonu Siyez Buğdayı, Tosya Kıstısı, Tosya Pirinci, Evrenye Bıçağı, Kastamonu Pastırması, Çatalzeytin Fındık Şekeri, Kastamonu Üryani Eriği, Tosya Kıl Telası, İhsangazi Ekşili Pilavı, Araç Kül Çöreği, Araç Akdene Göce Çorbası, Kastamonu Eğşisi, Kastamonu Kestane Balı, Kastamonu Çarşaf Bağı.
KASTAMONU NASIL BİR ŞEHİRDİR?
Kastamonu'nun Öne Çıkan Özellikleri:
Tarihi Dokusu: Kastamonu, Osmanlı döneminden kalma birçok tarihi yapıya ev sahipliği yapar. Kastamonu Kalesi, Nasrullah Kadı Cami, Liva Paşa Konağı gibi yapılar şehrin tarihi dokusunu yansıtır.
Doğal Güzellikleri: Küre Dağları Milli Parkı, Valla Kanyonu, Horma Kanyonu gibi doğal güzellikleriyle Kastamonu, doğa severler için bir cennettir. Ayrıca, şelaleleri, yaylaları ve ormanlarıyla da dikkat çeker.
Kültürel Zenginliği: Kastamonu, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Yerel el sanatları, yöresel yemekleri ve müzikleriyle Kastamonu kültürü, ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunar.
Misafirperverliği: Kastamonuluların sıcakkanlılığı ve misafirperverliğiyle tanınır. Şehirde kendinizi evinizde gibi hissedebilirsiniz.
Sakin Yaşam: Kastamonu, büyük şehirlerin karmaşasından uzak, sakin ve huzurlu bir yaşam sunar.
KASTAMONU TURİZM AKTİVİTELERİ
Ilgarini Mağarası, Bitki İnceleme, Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi, Yayla Turizmi, İstiklal Yolu, Atlı Turizm Aktiviteleri.
KASTAMONU'NUN MEVSİMSEL ŞENLİKLERİ
İşte Kastamonu'nun unutulmaz festivallerinden bazıları:
Geleneksel Kar ve Kızak Festivali (Şubat): Küre ilçesinde düzenlenen bu festival, 600 yıllık bir geçmişe sahip. Halat çekme, kütük kırma, kardan adam yapma gibi geleneksel oyunların yanı sıra kızak yarışları da festivalin vazgeçilmez etkinlikleri arasında.
Şeyh Şaban-ı Veli ve Kastamonu Evliyalarını Anma Haftası (Mayıs): Tasavvuf müziği, semazen gösterileri ve söyleşilerle dolu bu hafta, inanç turizmi açısından önemli bir etkinlik.
Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali (Temmuz): Cide ilçesinde doğmuş olan ünlü yazar Rıfat Ilgaz'ı anmak için düzenlenen festivalde paneller, tiyatrolar, şiir dinletileri ve konserler yer alıyor.
Abana Kültür, Sanat ve Deniz Şenlikleri (Temmuz): Spor yarışmalarıyla renklenen bu şenlik, hem kültürel hem de sportif etkinlikleri bir araya getiriyor.
Atatürk'ün Kastamonu'ya Gelişi, Şapka ve Kıyafet İnkılabı Kutlamaları (Ağustos): Kortejler, sergiler ve ziyaretlerle dolu bu etkinlik, tüm Kastamonu'da coşkuyla kutlanıyor.
Uluslararası Taşköprü Kültür ve Sarımsak Festivali (Eylül): Taşköprü'nün meşhur sarımsağını ön plana çıkaran bu festivalde, sünnet törenleri, sarımsak yarışmaları ve konserler düzenleniyor.
İnebolu Uluslararası Heyamola Deniz Şenlikleri Kültür ve Sanat Festivali (Temmuz): Milli tarih bilincini yaşatmak amacıyla düzenlenen festivalde, halk oyunları, sergiler, spor müsabakaları ve konserler yer alıyor.
Bu festivaller dışında, Kastamonu'nun birçok ilçesinde yerel festivaller ve şenlikler de düzenlenmektedir.
KASTAMONU HALK OYUNLARI
Erkek Oyunları
Taşköprü Zeybeği: Sert ve dik duruşuyla dikkat çeken bu zeybek, karşılıklı oynanır. Vücut hareketleri ve bakışlar oldukça belirgindir.
Sepetçioğlu: Kastamonu'nun en bilinen oyunlarından biridir. Daire şeklinde oynanan oyun, enerjik ve coşkuludur.
Topal Koşma: Hem kadınlar hem de erkekler tarafından oynanan sözlü bir oyundur. Son yıllarda unutulmaya yüz tutmuş olsa da, yeniden canlandırılmaya çalışılmaktadır.
Ortak: İki kişinin karşılıklı oynadığı bir oyundur. Sözler eşliğinde yapılan hareketler, oyunun keyifli bir hal almasını sağlar.
Tiridine Bandim: Daire şeklinde oynanan bu oyunda, kollar yanda ve aşağıda ritme göre sallanarak hareket edilir.
Değirmenci: Oyuncular daire içinde sağa sola küçük adımlarla hareket ederler. El, kol ve mimiklerle sözlere uygun hareketler yapılır.
Çarşamba: Oyunun ana figürü sağ ayağı yere vurup çapraza sağa doğru uzattıktan sonra iki adım koşma adımı yapmaktır.
Köçek Oyunu: Genellikle düğünlerde oynanan ve kadın kıyafetine bürünen erkeklerin yaptığı bir gösteridir. Kastamonu'da da köçek oyunları geçmişte yaygın olarak görülmekteydi. Köçekler, müzik eşliğinde çeşitli figürler yapar ve dans ederler.
Kız Oyunları
Semet Karşılaması: Kollar yukarıda, sağ ayak öne ve hafif sağ çapraza uzatma ile başlar.
Tiridine Bandim: Erkek oyununa benzer şekilde oynanır, ancak bazı hareketler kadınlara özgü olarak uyarlanır.
Topal Koşma: Erkek oyununa benzer ancak kadınlar sekerek oynar.
Çarşamba: Erkek oyununa benzer ancak bazı hareketler kadınlara özgü olarak uyarlanır.
Konak: Kollar yukarıda yere paraleldir. Sağ ayak topuğu iki kez yere dokunur, sol ayak topuğu iki kez yere dokunur.
Gökçeağaç’ın Kilimi: Kollar yukarıda başlar. Her dört sayıda kollar yukarıda sağa sola sallanır.
Sarı Yazma: Sağ ayağı öne basıp solun yanına çekerek başlar. Dört kez tekrar edilen figürden sonra sağ ayağı dizden kırarak yukarı çekme ve dört sayıda dönme yapılır.
Çatalzeytin Kızları: Sağ ayakla başlayan dört sayılık yürümeden sonra beşinci adımla sol diz kırılarak yukarı çekilir.
Değirmenci: Kollar aşağıda, vücut öne eğik, ayaklar yerinde çok hızlı adımlarla hareket eder.
Ormancı: Kollar yukarıda düz yürüme adımları ile oyun başlar.
Dört Kola: Kollar yukarıda ve hafifçe soldan sağa sallanarak başlar.
KASTAMONU TÜRKÜLERİ
Yaş Nane Kuru Nane, Karanfilim Dağ Başında, Kahve Piştiği Yerde, Çanakkale Türküsü, Ördek İsen Göle Gel, Kız Bahçende Gül Var mı, İndim Dere Beklerim, Hozurdayor Aşamaret Arusu, Sarı Yazma Altında, Mapushane Çeşmesi, Şu Cidenin Çeşmesi, Yarim Çırdak, Tiridine Bandım, Sayidem, Topal Koşma, Sepetçioğlu.
Kastamonu Türkülerinin Özellikleri
Doğal ve İçten Ses: Kastamonu türkülerinde kullanılan sesler, genellikle doğal ve içtendir. Halkın duygu ve düşüncelerini doğrudan yansıtır.
Uzun Hava: Kastamonu türkülerinde uzun hava formunda olanlar oldukça yaygındır. Bu form, türkülerin daha uzun ve daha detaylı anlatılmasına olanak sağlar.
Coğrafi Etkiler: Dağlar, dereler, ormanlar gibi coğrafi özellikler, türkülerin sözlerinde sıkça yer alır.
Yaşamın Yansımaları: Aşk, ayrılık, hasret, doğa gibi evrensel temalar, Kastamonu türkülerinde de işlenir.
Aletler: Türkülerde genellikle bağlama, kemençe, davul gibi yöresel müzik aletleri kullanılır.
KASTAMONU'NUN YÖRESEL GİYSİLERİ
Kadın Giysileri: Başa fes giyilip üzerine yuvarlak kasnak geçirilir.Kasnak kenarları inci, altın veya boncuklarla süslenirdi .Bunların üzerine simli ve oyalı tülbentler , yüzü açıkta bırakacak şekilde örtülürdü.Sırtta çeşitli isimler alan gömlekler bulunur , bunların üzerilerine işli ceket, giyilirdi.Bele çok renkli kuşaklar (Püsküllü)takılır, bacaklara ince dantel veya oya işi don, üzerine bol şalvar, ayaklara da mest ve çeşitli isimler de terlikler giyilirdi.
Erkek Giysileri: Eski tarz yerini tamamen yeni biçimlere bırakmıştır. Eskiden başa renkli fes giyilir,üzerine ucu aşağıya doğru sarkıtılan yazma sarılırdı. Sırtta iç gömleği, bunun üzerinde düz veya içli cepken olur, belde renkli kuşak onun üzerinde de meşin silahlık bulunurdu, bacaklara şalvar denilen ağları diz kapaklarına kadar sarkan; pantolon, ayakları uçları kıvrık tulumbacı yemenisi giyilirdi .Göğüs üzerine çapraz olarak köstek denilen altın saat zinciri sarılırdı.
KASTAMONU YEREL AĞZININ ÖZELLİKLERİ
Kastamonu ağzı, Türkçenin Anadolu ağızları arasında önemli bir yere sahiptir. Genel olarak anlaşılır olmakla birlikte, kendine özgü kelimeler, telaffuzlar ve deyimlerle diğer ağızlardan ayrılır. Kastamonu ağzının bazı temel özellikleri şunlardır:
Kelime Zenginliği: Kastamonu ağzında, günlük hayatta sıkça kullanılan birçok yerel kelime bulunur. Bu kelimeler, bölgenin coğrafyası, kültürü ve tarihiyle yakından ilgilidir.
Telaffuz Farklılıkları: Bazı kelimelerin telaffuzu, genel Türkçe'den farklılık gösterir. Seslerin uzatılması, kısaltılması veya farklı seslerle değiştirilmesi gibi durumlar sıkça görülür.
Deyimler ve Atasözleri: Kastamonu ağzında, günlük konuşmalarda sıkça kullanılan birçok deyim ve atasözü bulunur. Bu deyimler, bölgenin yaşayış tarzını, değerlerini ve inançlarını yansıtır.
Kastamonu Ağzının Örnekleri
"Şinci" kelimesi, Kastamonu ağzında "şimdi" anlamına gelir.
"Cēh" kelimesi, "deh" anlamına gelir.
"Cırmala-" fiili, "tırmalamak" anlamına gelir.
"Cortu" kelimesi, "tortu" anlamına gelir.
"Curu" kelimesi, "duru" anlamına gelir.
KASTAMONU'NUN EFSANELERİ VE HİKAYELERİ
Bayraklı Sultan Efsanesi
Bayraklı Sultan, Kastamonu Kalesi’nin batı burçlarında bir yatır türbesidir. Kastamonulular buraya mum yerine bayrak dikerler. Buna ilişkin anlatılanlar şöyledir:
Kastamonu Kalesi Selçuklular’ca kuşatılmıştır. Kuşatma uzamış yiğitlerin sabrı tükenmiştir.Günün birinde toplanır karar alırlar: Ertesi gün güneş doğmadan kaleye saldırı düzenlenecek, ne olursa olsun kale alınacak,bayrağı kaleye ilk diken yiğide armağan edilecektir. Ertesi sabah zorlu bir saldırıya girişilir. Öğleye doğru savaş iyice kızışmıştır. Bu sırada ünlü yiğit Yunus Mürebbi Haykırır: ”Ardımdan gelin,Beni kollayın.bu kaleye sancağı ilk ben dikeceğim.” ok gibi fırlayıp elindeki ipi burcun sivri dişlerine takar,kaşla göz arasında burca tırmanır. Koynundan kılıcını çıkarıp yiğitçe dövüşür. Ardındakiler de burca çıkar. Vuruşmaya başlar.Yunus Mürebbi sancağı kaleye dikmiştir. Savaş bitmiş sancak kalede dalgalanmaktadır. Ama Yunus Mürebbi görünmez. Adamları onu bulduklarında ,kanlar içinde yatmaktadır. Bedenine sakladığı sancağı hala sımsıkı tutmaktadır. Bu yüzden adı Bayraklı Sultan olur. Halk dileği gerçekleşsin diye ona bayrak adar.
KURTULUŞ SAVAŞI'NDA KASTAMONU
Şerife Bacı: Şerife Bacı, Kurtuluş Savaşı'ında mücadele veren Anadolu kadının en büyük sembolü olmuştur. İnebolu'dan Kastamonu'ya 1921 yılının zor kış şartlarında cephane taşırken çocuklarını ve mermilerini korumak adına donarak şehit olmuştur.
Halime Çavuş: Cephede savaşmış ve bir bacağı sakatlanmış olan Halime Çavuş, Türk kadınının savaşta yer almasına önemli bir örnek teşkil etmiştir.
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İlçe ve köylerde kurulan bu cemiyetler, halkı bilinçlendirerek milli mücadeleye katılımı sağlamıştır.
Cephane Taşıma: Kastamonulu kadınlar, erkekler ve çocuklar, cepheye cephane taşıyarak büyük fedakarlık göstermişlerdir. Özellikle Şerife Bacı, bu konuda sembol bir isim olmuştur.
Gıda Toplama: Cephede savaşan askerlere yiyecek ve giyecek temin etmek için halk, büyük bir seferberlik başlatmıştır.
Kastamonu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Üyeleri: Bu cemiyette görev alan kadınlar, mitingler düzenleyerek halkı bilinçlendirmiş ve milli mücadeleye katkı sağlamışlardır.
Milli Bilincin Uyanışı: Kurtuluş Savaşı, Kastamonulularda milli bilincin uyanmasında önemli bir rol oynamıştır.
Birlik ve Beraberlik: Savaş yıllarında halk, birlik ve beraberlik içinde hareket ederek zorlukların üstesinden gelmiştir.
Kastamonu, Kurtuluş Savaşı'nda gösterdiği fedakarlık ve kahramanlıklarla Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine önemli katkılar sağlamıştır. Şehitlerimizi rahmetle anıyor, gazilerimizi minnetle sayıyoruz.
Kurtuluş Savaşında cepheye en çok asker gönderen il: Kastamon
Kastamonu, Milli Mücadele döneminde coğrafi konumu ve doğal kaynakları sayesinde lojistik destekte hayati bir rol oynamıştır. Özellikle İstiklal Yolu olarak adlandırılan güzergah üzerinden İnebolu'ndan başlayan ve Kastamonu üzerinden Ankara'ya uzanan bir hat boyunca cepheye silah, cephane, yiyecek, giyecek ve para gibi temel ihtiyaçlar taşınmıştır. Bu sayede cephedeki kuvvetlerimiz sürekli olarak desteklenmiş ve düşmana karşı daha etkin bir mücadele verebilmiştir.
Kastamonu, sadece lojistik destek sağlamakla kalmamış, aynı zamanda cepheye en çok asker gönderen illerden biri olmuştur. Bölge halkı, vatan savunması için canla başla mücadele etmiş ve Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasında büyük bir fedakârlık göstermiştir.
Meşhur "'Çanakkale Türküsü'", Kastamonulu aşık Yorgansız Hakkı'ya aittir.
Kıyafet ve Şapka İnkılabı: Mustafa Kemal Paşa, 1925 yazında İnebolu ve Kastamonu yöresine yaptığı gezide şapka giyilmesi konusunu gündeme getirmişti. Kendisi, 24 Ağustos günü Kastamonu'da geniş kenarlı beyaz bir şapka giydi. Şapkayı ilk defa Kastamonu'da giymesinin sebebini; diğer illerde üniformalı ya da fesli tanındığı, Kastamonu'da kendisini ilk defa görecekleri için şapkayı tercih ettiği şeklinde açıkladı.
20.11.2024 17:35:27