Küresel piyasalar

ABD piyasaları, Silikon Vadisi Bankası’nın iflasının akabinde haftanın son süreç gününü düşüşle tamamladı.

Dün piyasalarda neler oldu? ABD’de Silikon Vadisi Bankası ile ilgili gelişmelerin bankacılık sektörüne ilişkin endişeleri artırmasıyla pay piyasalarında negatif seyir izlendi. Silikon Vadisi Bankası’nın iflası, 2008 küresel finansal krizinden bu yana ABD’de kayıtlara geçen en büyük banka iflaslarından biri oldu. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da Silikon Vadisi Bankası etrafındaki gelişmeleri görüşmek üzere finansal sistemi düzenleyici kurumların yetkilileriyle bir ortaya geldi. Yellen’ın görüşmede, bankacılık düzenleyicilerinin konuya ilişkin uygun önlemleri alacaklarına tam güven duyduğunu, bankacılık sisteminin dirençli kalmaya devam ettiğini ve düzenleyicilerin bu tür olayları ele almak için etkili araçlara sahip olduğunu belirttiği bildirildi.

Silikon Vadisi Bankasının ardından New York merkezli Signature Bank’a da kayyum atandığı bildirildi. New York Finansal Hizmetler Departmanından yapılan açıklamada, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyuruldu. Signature Bank’ın, 31 Aralık 2022 prestijiyle yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunduğu kaydedilen açıklamada, bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi. Makroekonomik data tarafında ise, ABD’de tarım dışı istihdam Şubat ayında 311 bin kişi artarak 225 bin olan beklentinin üzerinde açıklanırken, işsizlik oranı %3,4’ten %3,6’ya yükseldi.

Fed’in dikkatle izlediği ortalama saatlik kar ise birebir periyotta %0,2 artarak 33,09 dolara çıktı. Piyasa beklentileri ortalama saatlik yararın kelam konusu devirde Ocak ayında olduğu üzere %0,3 artması istikametindeydi. Analistler, fiyatlarda beklentilerin altında kaydedilen artışın, Fed’in faiz artırımları konusundaki agresif tutumunu yeniden gözden geçirmesine neden olabileceğini belirtti. SVB’nin iflası sonrası para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in bu ayki toplantıda 50 baz puanlık faiz artışına gideceğine yönelik beklentiler %38’e gerilerken, 25 baz puanlık faiz artışı ihtimali %62’ye yükseldi. Faiz beklentilerine hassasiyeti yüksek olan iki yıllık tahvil faizleri %4,57 düzeyine, 10 yıllık tahvil faizleri de %3,70 düzeyine geriledi.

ABD pay senedi endeksleri cephesinde Nasdaq endeksi %1,76 düşüşle 11.138,89 düzeyine gerilerken, S&P 500 endeksi %1,45 paha kaybıyla 3.861,59 düzeyinden kapandı. Dow Jones endeksi de %1,07 düşüşle 31.909,64 düzeyinden kapandı. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya cephesinde de ABD cephesindeki yansımaların beraberinde toparlanma yüklü bir seyir görülüyor. Nikkei 225 Endeksi %1,52, Singapur %0,23 kıymet kaybederken; Hang Seng 40 Endeksi %2,33, KOSPI 200 Endeksi %0,55, Nifty 50 Endeksi ise %0,08 müspet seyir izliyor. ABD vadeliler cephesinde de olumlu seyir hakim. Bugün yurt dışında bilgi akışı bulunmuyor. Gelecek gündemde neler var? Salı günü ABD’de NFIB küçük işletme iyimserliği ve TÜFE bilgileri takip edilecek. NFIB küçük işletme iyimserliği Şubat ayı verisine ait olarak piyasa beklentisi bulunmuyor.

TÜFE cephesinde ise Şubat ayı manşet ve çekirdek verisinin yıllık olarak sırasıyla %6 ve %5,4 artışlar kaydetmesi bekleniyor. Çarşamba günü ise ABD’de Perakende satışlar ve ÜFE dataları takip edilecek. Perakende satışların Şubat ayında aylık %0,2 artması beklenirken, bir evvelki ay verisi %3 düzeyinde gerçekleşmişti. ÜFE’nin ise Şubat ayında aylık %0,3 artması beklenirken, yıllık artışın %5,4 düzeyinde gerçeklemesi öngörülüyor. Euro Bölgesinde ise saat 13:00’da açıklanacak Ocak ayı Sanayi Üretimi verisinin aylık ve yıllık bazda %0,4 artması bekleniyor. Perşembe günü ise ABD’de Konut Başlangıçları ve Philadelphia FED Görünüm Endeksi takip edilecek. Birebir gün Euro Bölgesinde ise faiz kararı ve AMB Lideri Lagarde’ın Konuşması izlenecek.

Dün piyasalarda neler oldu? Haftanın son süreç gününde BIST 100 endeksi %0,91 düşüşle 5.397 puandan başlangıç yaptı. Sabah saatlerinde 5.380 düzeyini test ettikten sonra 5.380-5.450 bandında dalgalanan endeks, ilerleyen saatlerde bankacılık paylarına gelen alımlarla toparlanma eğilimi sergiledi. Fakat kapanışa gerçek gelen satışların tesiriyle kapanış negatif bölgede gerçekleşti. BIST 100 Endeksi %1,13 kayıpla 5.385 düzeyinden kapandı. Bankacılık endeksi %0,39 yükselirken, sanayi endeksi %1,84 düşüş gösterdi. Bugün ne bekliyoruz? Bugün sona erecek bilanço periyodu sonuçları doğrultusunda, BIST 100 endeksinde global piyasalarda öne çıkan toparlanma eğiliminin takviyesinin sonlu kalabileceğini varsayım ediyoruz.

Yurt içinde bugün cari istikrar verisi izlenecek. Foreks anketine nazaran Ocak ayı cari süreçler medyan kestirimi 9,87 milyar dolar, ortalama varsayımı ise 9,23 milyar dolar açık oldu. 2023 yılı cari süreçler medyan ve ortalama beklentisi 44,25 milyar dolar açık oldu. Bugün 10:00’da TÜİK Ocak ayı perakende satış ve ciro endeksleri açıklanacak. Takvim tesirlerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi Aralık ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %21,8 artmıştı. Buna ek olarak mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış aylık değişim %4,8 artış göstermişti.

Gelecek gündemde neler var? Yurt içinde Çarşamba günü Merkezi İdare Bütçe İstikrarı verisi ve saat 10:00’da TÜİK tarafından Şubat ayı konut satışları verisi açıklanacak. Konut satışları Ocak ayında evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %10,6 oranında artarak 97 bin 708 olmuştu. İpotekli konut satışları bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %10,9 gerileyerek, öteki konut satışları ise %16,2 oranında artış kaydetmişti. Perşembe günü ise 14:30’da TCMB Ocak ayı konut fiyat endeksi açıklanacak.

TCMB tarafından hesaplanan Türkiye Konut Fiyat Endeksi (TKFE), Aralık ayında bir evvelki aya nazaran %5,3 oranında artarken, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %167,8 artmıştı.Cuma günü ise saat 10:00’da Piyasa iştirakçileri anketi 12 aylık enflasyon beklentisi açıklanacak. TCMB’nin Şubat ayı piyasa iştirakçileri anketinin sonuçları, 2023 yıl sonu enflasyon beklentisi %35,76’ya, gelecek 12 ay beklentisi %30,75’e ve gelecek 24 ay beklentisi ise %18,11’e yükseliş göstermişti. Yıl sonu dolar kuru beklentisi ise 22,83 ile düşüş gösterirken, 2023 yıl sonu cari açık beklentisi 30,6 milyar dolar ve büyüme beklentisi %3,6 seviyesine gerilemişti.

ABD’de tarım dışı istihdam artışı beklentilerin üzerinde gelse de tahvil ve döviz piyasalarında daha çok beklentilerin altında kalan saatlik fiyat artışları belirleyici oldu. Data ve SVB’nin iflas durumunun akabinde Fed’in Mart ayında faiz artırımına ait 50bp’lik fiyatlamaların gündemden düşmesi, ABD 10 yıllık tahvil faizinin 18 bp düşüşle %3,71 düzeyine gerilemesine neden oldu. Avrupa tarafında da tahvil faizlerinde 20 bp’lık düşüşler gözlenirken Almanya 10 yıllık tahvil faizi %2,45’e çekildi. Global tahvil faizlerindeki geri çekilmenin etkisiylle Türkiye’nin eurobond getiri eğrisinde de düşüşler gözlenirken Eylül 2023 vadeli eurobond faizi 6 bp azalışla %8,95 düzeyine geriledi.

Hafta boyunca gerileyen Türkiye’nin 5 yıllık CDS’I ise Cuma günü 10 bp yükselişle 526 düzeyinden süreç gördü. Yurt içi tarafta ise süreç hacmi 4,9 milyar TL düzeyinde gerçekleşirken 2 yıllık gösterge tahvil faizl değişmeyerek %10,53, 10 yıllık tahvil faizi ise 26 bp düşüşle %11,58 düzeyinden günü tamamladı. TL likidite tarafında TCMB 40 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 50 milyar TL olarak yeniledi ve APİ ile haftalık repo fonlama meblağı 208 milyar TL düzeyine yükseldi. Ayrıyeten TCMB tıpkı gün valörlü swap süreçlerinden 4,2 milyar TL ek fonlama sağladı. TCMB swap süreçleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü prestijiyle yaşayan swap süreçleri toplamı evvelki haftaya nazaran yaklaşık 25 milyar TL azalarak 742,7 milyar TL düzeyine geriledi ve ABD doları bazında da 39,4 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Haftalık swap ve repo toplam fonlama meblağı ise evvelki haftaya nazaran 15,2 milyar TL artarak 950,7 milyar TL düzeyinde oluştu. TCMB para siyaseti amaçları çerçevesinde piyasa fonlama komposizyonunda swap yükünün azalmaya devam etmesi beklenebilir.

Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan, Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimi’nin 14 Mayıs’ta yenilenmesine ait kararı imzaladı. YSK Lideri Yener de, milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanı seçiminin 14 Mayıs’ta, Cumhurbaşkanı seçimi ikinci tura kalırsa 28 Mayıs’ta yapılmasına karar verdiklerini bildirdi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Toplumsal Güvenlik Kurumu, vilayet özel yönetimleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlıkları ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı getiren “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” resmi gazete’de yayımlandı. Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş yahut beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin aşikâr oran ve fiyatlar dahilinde beyan edilmesi sağlanacak.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydedebilecekler, 2022 yılı için matrah ve vergi artırımı imkanı sağlanacak. 31 Aralık 2022’den evvel işlenen fiillere ait olup yapılandırma son müracaat tarihine kadar bildirim edilen idari para cezaları da yapılandırılabilecek. Sanayi üretimi 2023’ün birinci ayında hem düzeltilmiş hem de düzeltilmemiş olarak müspet bölgeye geçti: düzeltilmiş datalarda %4,5, düzeltilmemiş olarak da %7,0’lık güçlü artışlar kaydedildi.

Aylık bazda da, mevsimsel düzeltilmiş olarak evvelki ayın %1,7’lik artışının akabinde %1,9’luk yükseliş kelam konusu. Sektörel bazda ise, iktisadın öbür bölümlerine dayanak vermesi açısından kıymetli olan kimyada üretim düşüşü yavaşlarken; inşaatte düşüşün yükselişe döndüğünü izliyoruz. Üretimi destekleyen ögeler olarak ise, otomotiv, mobilya, giyim-deri, bilgisayar&elektronik, elektrikli aygıtlar ve makine&ekipman öne çıkmaya devam ediyor.

İnşaat maliyet endeksi Ocak’ta bir evvelki aya kıyasla %15,32, yıllık bazda %78,52 yükseldi. Ayrıyeten, materyal endeksi %69,01, personellik endeksi%106,95 artış gösterdi. Data aylık bazda 13 tıpkı tepesi olarak kaydedildi. TÜİK, İşgücü İstatistikleri Ocak 2023 bilgilerini yayımladı. 15 ve daha üst yaştaki şahıslarda işsiz sayısı 2023 yılı Ocak ayında bir evvelki aya nazaran 166 bin kişi azalarak 3 milyon 424 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0,5 puan azalarak yüzde 9,7 düzeyinde gerçekleşti. Datalar aylık bazda 5 aydan sonra yine tek hane olarak ölçülürken geniş tarifli işsilik yüzde 21,9 ile 6 ayın tepesini gördü. TCMB’nin 1 ay vadeli 500 milyon dolar fiyatında döviz karşılığı TL swap ihalesine 251 milyon dolar teklif geldi. Gerçekleşen meblağ 251 milyon dolar oldu. İhalede swap puanı en az 528.10, ortalama 528.12, azamî 532.00 oldu. Swap puanı teklif ortalaması ise 528.12 olarak gerçekleşti.

ABD iktisadı Şubat ayında 311 bin net tarım dışı istihdamla 225 bin olan beklentinin üzerinde bir istihdam artışı yarattı. Bu bilgiye rağmen işsizlik oranı %3,6 ile %3,4’lük beklentilerin üstünde gerçekleşti. Ortalama saatlik karlar ise beklentinin altında artış kaydetti. ABD Merkez Bankası, Silikon Vadisi Bankası’na benzeri öbür bir çöküşü önlemek için bankaların iskonto penceresine erişme kurallarını gevşetmeyi düşünüyor. Haberde bu adımın, bankaların, faiz oranlarındaki artışın ortasında bedeli düşen tahvil ve öbür varlıkları satarak ziyanlarını kaydetmek zorunda kalmadan mevduat sahiplerinin para çekme taleplerini karşılama kapasitelerini artıracağı belirtildi. Haberde, yetkililerin bankanın kalan varlıklarına el koymasının akabinde birtakım bankaların likiditeyi desteklemek maksadıyla Cuma günü iskonto penceresinden yararlanmaya başladığı belirtilirken, kaç bankanın bunu yaptığının net olmadığı belirtildi.

ABD’de on yılın en büyük banka iflası olan SVB’nin çöküşü sonrası birçok orta ve küçük çaplı banka için oluşan telaşlar nedeniyle FDIC ve Fed sorun yaşayan bankalara daha fazla mevduat dayanağına imkân sağlayacak bir fon yaratmak üzerinde çalıştıkları belirtiliyor. Federal Mevduat Sigorta Şirketi (FDIC) ve Fed, düzenleyicilerin Silicon Valley Bank’ın (SVB) iflasının akabinde sorun yaşayan bankalarda daha fazla mevduat takviyesine imkan sağlayacak bir fon yaratmayı pahalandırıyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Silikon Vadisi Bankası’nın kurtarılmayacağını fakat mevduat sahiplerini korumak için çalıştıklarını tabir etti. Bakan Yellen, CBS televizyonuna verdiği röportajda, SVB etrafındaki gelişmeler ve ABD bankacılık sistemindeki kaygılara ait değerlendirmelerde bulundu. Yellen, yaşanan durumu ele almak için uygun siyasetleri tasarlamak üzere tüm hafta sonu bankacılık düzenleyicileriyle çalıştığını aktardı. Yellen, bir bankada yaşanan badirelerin sağlam olan öbür bankalara yayılmamasından emin olmak istediklerini kaydetti.

New York merkezli Signature Bank’a da kayyum atandığı bildirildi.New York Finansal Hizmetler Departmanından (DFS) yapılan açıklamada, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) tarafından mevduat sahiplerini korumak için Signature Bank’a kayyum atandığı duyuruldu. Signature Bank’ın, 31 Aralık 2022 prestijiyle yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı bulunduğu kaydedilen açıklamada, bankanın FDIC sigortalı olduğu bildirildi. Goldman Sachs, Mart ayı için Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) faiz artırım varsayımından vazgeçti ve 21/22 Mart toplantısında rastgele bir artış beklemiyor.

Goldman Sachs, “Bankacılık sistemindeki son gerilimin ışığında, FOMC’nin 22 Mart toplantısında faiz artırımı yapmasını beklemiyoruz ve Mart’tan sonraki yola ilişkin önemli bir belirsizlik var” dedi. ABD Hazine Bakanlığı, Şubat ayına ilişkin bütçe dengesi raporunu yayımladı. Buna göre, 1 Ekim 2022’de başlayan ve 30 Eylül 2023’te sona erecek 2023 mali yılının beşinci ayında, federal hükümetin bütçe açığı 262 milyar dolar olarak hesaplandı. Federal hükümet, geçen yılın tıpkı ayında ise 217 milyar dolarlık bütçe açığı vermişti. Böylelikle bütçe açığında geçen yılın tıpkı ayına kıyasla %21 artış gerçekleşti. Bu devirde bütçe istikrarına ait piyasa beklentisi, bütçenin 256 milyar dolarlık açık vermesi istikametindeydi.

Vestel (VESTL, Sınırlı Negatif): Vestel Elektronik 4Ç22’de 102 milyon TL net ziyan açıkladı. Açıklanan sayı, hem kurum beklentimiz olan 135 milyon TL hem de ortalama piyasa beklentisi olan 392 milyon TL’lik net kar beklentisinin bilakis ziyan tarafında oluştu. Şirketin ziyan açıklamasında, beklentileri aşan net finansman masrafı temel etken olurken; 265,7 milyon TL’lik ertelenmiş vergi geliri kelam konusu periyotta zararın bir ölçü azalmasında destekleyici öge oldu. 4Ç22’de net satış gelirleri, bizim beklentimiz olan 19,198 milyar TL ve piyasa ortalama beklentisi olan 19,124 milyar TL ile uyumlu, yıllık bazda %79,3 artarak 19,272 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. 4Ç22’de, Vestel Elektronik’in FAVÖK’ü yıllık bazda %48,9 düşüşle 1,329 milyar TL düzeyinde, kurum beklentimizin %9,6 üzerinde, piyasa ortalama beklentisinin ise %6,1 altında gerçekleşti. FAVÖK marjı bu periyotta yıllık bazda 17,3 puan azalışla %6,9 düzeyine geriledi.

Bagfaş (BAGFS, Nötr): Şirket pay başına brüt 0,2531209 TL, net 0,2278088 TL nakit kar hissesi dağıtımını genel şuranın onayına sunacağını açıkladı. Açıklanan temettü fiyatı, payın son kapanış fiyatına nazaran %0,72 temettü verimliliğine işaret etmektedir.

ŞOK Marketler (SOKM, Sınırlı Pozitif): Şok Marketler’in net karı geçtiğimiz yılın son çeyreğinde, piyasa ortalama beklentisi olan 579 mn TL ile uyumlu beklentimiz olan 522 mn TL’nin %10 üzerinde 574 mn TL düzeyinde gerçekleşti. Beklentimizin üzerinde gerçekleşen net karda, ertelenmiş vergi gelirinin iddiamızın üzerinde gerçekleşmesi tesirli oldu. Şirket 4Ç22’de 58,8 mn TL ertelenmiş vergi geliri kaydedetti. Genel olarak beklentileri karşılayan sonuçlara rağmen, net nakit durumundaki güzelleşmeyi olumlu olarak pahalandırıyor ve sonuçların pay performansına yansımasını ‘sınırlı pozitif’ olarak kıymetlendiriyoruz.

Torunlar GYO (TRGYO, Sınırlı Negatif): Torunlar GYO geçtiğimiz yılın son çeyreğinde hem bizim hem piyasa ortalama beklentisi olan 16.915 mn TL’nin %9,7 üzerinde yıllık bazda %226,8 artışla 18.553 mn TL net kar açıkladı. Beklentimizin üzerinde gerçekleşen net karda, gayrimenkul kıymet artışının iddiamızın üzerinde gerçekleşmesi tesirli oldu. Gayrimenkul yine değerleme gelir artışı 16,5 mlr TL’lik beklentimizin üzerinde 17,8 mlr TL düzeyinde gerçekleşti.

Yükselen Çelik (YKSLN, Nötr): Şirket pay başına brüt 0,10 TL, net 0,09 TL nakit kar hissesi teklifini genel heyetin onayına sunacağını açıkladı. Temttü ödemesinin 13.10.2023 tarihinde gerçekleştirilmesi planlanıyor. Açıklanan kar dağıtım fiyatı payın son kapanış fiyatına nazaran %0,9 temettü verimliliğine işaret etmektedir.

Sabancı Holding (SAHOL, Nötr): Şirket 10.03.2023 tarihinde hisse başına 44,70-45,42 TL (ağırlıklı ortalama 44,97 TL) fiyat aralığından 510.000 TL nominal bedelli hisse geri alımı gerçekleştirdi. Böylelikle, toplam alınan geri hisselerin sermayeye oranı %2,3412 ulaştı.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı