Geçen hafta 4.890-5.137 düzeyleri ortasında süreç gören BİST-100’de kapanış 5.032’den gerçekleşti ve haftalık değişim %-2,0 oldu. Hafta genelinde BİST-100’de ortalama işlem hacmi de 59,1 milyar TL ile düşüktü. Endekse en çok destek veren hisseler FROTO, KOZAL ve THYAO olarak sıralanırken, TUPRS, SASA ve ISCTR negatif ekti eden hisseler arasında ilk 3’te yer aldı. Yurtdışı borsalara baktığımızda hem Amerikan hem de Avrupa piyasaları haftayı artıda kapattılar. ABD’de endeksler %1,2-1,7 arasında artış kaydederken, Avrupa’da Euro Stoxx 50 endeksi %1,6 yükseldi. Geçen hafta Fed, siyaset faizini 25 baz puan artırarak %4,75 – 5,00 aralığına çıkardı ve artışların devam edeceği sinyalini verdi. Hafta genelinde ise bankacılık krizine yönelik telaşlar ve yetkililerin açıklamaları takip edildi. Amerikan tahvilleri ise düşüş eğilimdeydi, 2 yıllıklar 3,55’leri, 10 yıllıklar ise 3,29’u test etti. Perşembe günü 101,9 düzeylerine kadar düşüş kaydeden Dolar endeksi (DXY) de haftanın son süreç gününde 103,4’e kadar yükseliş kaydetti. Bugüne baktığımızda hem ABD hem de Avrupa vadelileri artıda. Japonya hariç MSCI Asya Pasifik endeksi ise yaklaşık %0,4 ekside. Bu ortamda BİST-100’ün güne hafif alıcılı bir açılış yapmasını bekliyoruz. Öteki taraftan, Koç Holding’in bugünkü kar payı ödemesinin endekse yaklaşık %0,1’lik negatif tesiri olacağını hesaplıyoruz. Haftalık data takviminde, ABD’de CB tüketici güveni, 4. Çeyrek GSYH ve kişisel gelirler/harcamalar öne çıkıyor. Ayrıca, Hazine Bakanı Yellen ve FOMC üyesi Williams’ın da konuşmaları takip edilebilir. Avrupa’da tüketici güven endeksi, TÜFE ve ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması haftanın takip edilecekleri ortasında. Yurtiçinde ise kapasite kullanımı, dış ticaret istikrarı bilgileri ile S&P’nin Türkiye için kredi notu değerlendirme raporunun açıklanması bekleniyor. Siyasi gündemde ise, bugün Finlandiya’nın NATO üyeliği için Macaristan Parlamentosu’nda oylama yapılabilir. Ayrıca, 14 Mayıs’ta gerçekleştirilecek seçimler için Cumhurbaşkanı adaylarının 22 Mart’ta başlayan imza toplama süreci bu akşam TSİ 20:00’de bitiyor.
�
Makroekonomi
Cuma günü ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ait sinyal veren mart ayı S&P Küresel imalat ve hizmet bölümleri öncü PMI verileri takip edildi.
- Buna nazaran, mart ayında imalat PMI, hafif düşüş beklentilerine rağmen 47,3’ten 49,3 seviyesine artışla imalat sektöründe daralma hızının yavaşladığına işaret etmekle birlikte 50 eşik seviyesinin altında daralma bölgesindeki seyrini beşinci aya taşıdı. Bunun yanında mart ayı imalat PMI verisi, üretimdeki artış ve yeni siparişlerde daha sınırlı düşüşle son beş aylık dönemdeki en hafif daralmaya işaret etti. Hizmet PMI da martta hafif düşüş beklentilerine karşın daha güçlü talep koşulları ve yeni işlerdeki artışın etkisiyle 50,6’dan 53,8 düzeyine yükselerek Nisan 2022’den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en hızlı artışa işaret etti. Yeni siparişler, geçen yılın eylül ayından bu yana ilk kez arttı, yurt içi ve yurt dışı müşteri talebinin artmasıyla Mayıs 2022’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
- Bunun yanında, imalat bölümünde girdi fiyatlarının artış suratı, tedarikçi fiyatlarında daha hudutlu artışlar ve kimi ham unsur maliyetlerindeki ölçülü seyirle yavaşlarken, firmaların, rekabetçi kalabilmek emeliyle eser fiyatlarını daha ölçülü belirlemeleriyle eser satış fiyatları artış suratı Ekim 2020’den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti. Hizmet sektöründe ise, girdi fiyatları artış suratı, özellikle fiyat artışlarıyla yükselen maliyetlerle bariz halde yükselirken, firmalar, eser satış fiyatları artış suratını, güçlü talep şartlarının dayanağıyla son beş ayın en yüksek düzeyine yükselti.
- Diğer yandan, martta imalat ve hizmet dallarında gelecek periyoda ait optimistlik göstergeleri enflasyon ve yüksek faiz oranlarına ait tasalar, finansal piyasalardaki dalgalanma ve talep görünümüne ait belirsizlikle düşüş sergiledi. �
Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ait bilgi veren mart ayı S&P Küresel imalat ve hizmet kesimleri öncü PMI verileri takip edildi. Mart ayına ait öncü PMI bilgileri, bölgede ekonomik faaliyetin epey istikrarsız olduğuna ve büyük ölçüde hizmet bölümü tarafından yönlendirildiğine, imalat ve hizmet bölümlerindeki talep şartlarındaki farklılığa ve imalat bölümünde düşen taleple daralmanın hızlandığına işaret etti.
- Bölgede martta imalat PMI’lar, Almanya’da, Euro Bölgesi’nde ve İngiltere’de gerileyerek imalat kesiminde daralmanın hızlandığına, Fransa’da ise hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etti. Beklentiler ise, bölge genelinde imalat PMI’ların kesimde daralma suratının hafif yavaşladığına işaret etmesi istikametindeydi. Bu kapsamda mart ayında imalat PMI’lar, Almanya’da 46,3’ten 44,4’e, Euro Bölgesi’nde 48,5’ten 47,1’e ve İngiltere’de 49,3’ten 48’e gerilerken, Fransa’da ise 47,4’ten 47,7’ye yükseldi.
- Martta hizmet PMI’lar ise, bölge genelinde 50 eşik düzeyinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürdüler, buna nazaran Almanya’da, Euro Bölgesi’nde ve Fransa’da yükselişlerle hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına, İngiltere’de ise hafif düşüşle bölümde büyümenin hafif yavaşladığına işaret etti. Beklentiler ise, Almanya’da bölümde büyümenin hafif hızlandığına, öteki bölgelerde ise dalda büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmesi tarafındaydı. Buna nazaran martta hizmet PMI’lar, Almanya’da 50,9’dan 53,9’a, Euro Bölgesi’nde 52,7’den 55,6’ya ve Fransa’da 53,1’den 55,5’e yükselirken, İngiltere’de ise 53,5’ten 52,8’e geriledi.
- Euro Bölgesi genelinde imalat PMI’a bakıldığında, martta 48,5’ten 47,1’e gerileyerek dalda daralmanın hızlandığına işaret etti ve böylelikle daralma bölgesindeki seyrini dokuzuncu aya taşıdı. Ayrıntılara bakıldığında, imalat kesiminde yeni siparişlerdeki düşüş hızlanırken, bu durum, gelecekteki üretim için aşağı taraflı risklere işaret etti. Bölgede imalat bölümünde genel olarak zayıflık gözlenmesine kaşın, bilhassa otomotiv kesimi, güzelleşen tedarik zincirlerine bağlı olarak daha güçlü bir performans sergiledi.
- Euro Bölgesi genelinde hizmet PMI’a bakıldığında, martta 52,7’den 55,6’ya yükselerek hizmet bölümünde büyümenin hızlandığına işaret etti, böylelikle mayıstan bu yana en güçlü büyümeyi kaydetti ve büyüme bölgesindeki seyrini üçüncü aya taşıdı. Ayrıntılara bakıldığında, son günlerde bankacılık kesiminin istikrarına ve yüksek faiz oranlarına ait artan kaygılara rağmen gayrimenkul faaliyetlerinde bariz artış ve finansal hizmetlerdeki büyüme öne çıktı. Ayrıyeten tüketici hizmetleri faaliyeti de, bilhassa seyahat ve turizm dallarındaki canlanmayla büyümeye devam etti, bunun yanında bilişim ve sıhhat hizmetlerinde de büyüme kaydedildi.
- Bunun yanında, tedarik zinciri problemlerinin güzelleşmesiyle ve zayıf taleple imalat sektöründe tedarikçi teslimat müddetleri bariz biçimde kısaldı ve girdi fiyatları keskin bir formda düştü, kelam konusu düşüş Temmuz 2020’den bu yana kaydedilen birinci düşüş oldu. Buna rağmen, hizmet sektöründe ise yüksek fiyatların etkisiyle girdi fiyatlarının artış hızı arttı. Ürün satış fiyatlarının artış hızları ise, imalat ve hizmet kesimlerinde yavaşlamakla birlikte yüksek düzeylerini korudu.
- Ayrıca imalat ve hizmet bölümlerinde gelecek periyoda ait optimistlik göstergeleri martta düşüş kaydetti. Kelam konusu düşüşlerin, kısmen son bankacılık kesimine yönelik artan telaşların neden olduğu meçhullükten ve ECB’nin daha fazla faiz artışının potansiyel etkilerine ilişkin endişelerden kaynaklandığı belirtilmekte.
Ayrıca ABD’de şubat ayı güçlü mal siparişleri öncü verisi, aylık %1 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşıdı. Ayrıntılara bakıldığında, savunma emelli uçaklar ve kesimlerinin (%11,1 düşüş) ve savunma dışı uçaklar ve modüllerinin siparişlerindeki bariz düşüşler (%6,6 düşüş), güçlü mal siparişlerinin düşüşünde belirleyici oldu. Yatırım harcamalarının göstergesiolan hava araçları hariç savunma dışı sermaye malları siparişleri ise şubatta aylık %0,2 oranında artış kaydetti.
Yurt içinde ise, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından şubat ayı gelen yabancı ziyaretçi sayısı bilgileri yayınlandı. Gelen yabancı ziyaretçi sayısı şubatta aylık %6,8 düşüşle 1,87 milyon kişi düzeyinde gerçekleşti ve yedi aydır aylık gerilemekte. Bununla birlikte data tarihi olarak en güzel şubat ayına işaret etmekte. Gelen yabancı ziyaretçi sayısının şubatta yıllık bazda artış suratı ise %56,5’ten %21,3’e yavaşladı. Şubatta milliyetlerine nazaran gelen yabancı ziyaretçi sayısında birinci beş ülke ve hisselerine bakıldığında ise, Rusya (%12,2), Bulgaristan (%8,1), Almanya (%7,9), İran (%6) ve Gürcistan (%5,6) olarak yer aldı.
�
Yurt dışında bu hafta data takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, konut piyasası bilgilerinden, yarın ocak ayı S&P/Case-Shiller 20 Kent Konut Fiyat Endeksi ve çarşamba günü satış kontratı yapılmış ancak tapu bölümü şimdi gerçekleşmemiş konut sayısını gösteren şubat ayı bekleyen konut satışları verileri takip edilecek. Aralık ayı S&P/Case-Shiller 20 Kent Konut Fiyat Endeksi, aylık %0,9 gerileyerek düşüşünü altıncı aya taşırken, yıllık artış suratı da %6,8’den %4,6’ya gerileyerek yavaşlamayı sürdürmüştü. Konut fiyatlarındaki düşüşün sürmesi beklenmekte. Bekleyen konut satışları ise ocakta kısmi gerileyen uzun vadeli mortgage faizlerinin ve konut satın almak isteyenlerin gelecekte faizlerin daha da yükseleceğine yönelik artan beklentilerinin tesiriyle aylık %8,1 oranında artış kaydetmişti. Şubatta ise bekleyen konut satışlarının aylık %2,3 düşüş sergilemesi bekleniyor. Ayrıca istihdam piyasası datalarından, perşembe günü haftalık yeni işsizlik maaşı başvuruları verisi izlenecek. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı müracaatları verisi, hafif yükseliş beklentilerine rağmen 191 bin kişi düzeyine gerileyerek düşük düzeylerdeki seyrini sürdürmüştü ve istihdam piyasasında sıkı görünümün korunduğuna işaret etmişti. Bunun yanında, perşembe günü geçen yılın son çeyreğine ait yıllıklandırılmış çeyreklik bazda GSYH büyüme sonuncu verisi takip edilecek. ABD’de yılın birinci çeyreğinde yıllıklandırılmış çeyreklik bazda GSYH, %1,6 oranında daralmasının ardından ikinci çeyrekte %0,6 oranında daha ılımlı oranda daralma kaydetmişti. Üçüncü çeyrekte ise ülke ekonomisinin yıllıklandırılmış çeyreklik bazda büyümesi güçlü özel tüketim harcamalarının etkisiyle %3,2 seviyesinde gerçekleşmişti. Geçen yılın son çeyreğinde ise, yüksek seyreden enflasyon ve Fed’in faiz artışlarıyla sıkılaşan finansal şartların tesiriyle yıllıklandırılmış çeyreklik bazda büyüme suratı %2,9’dan %2,7 seviyesine aşağı yönlü revize edilmişti. Geçen yılın son çeyreğinde, söz konusu aşağı yönlü revizyonda, konut dışı sabit yatırımlarda yapılan yukarı yönlü revizyona karşın tüketici harcamalarındaki aşağı yönlü revizyon etkili olmuştu. Öte yandan, perşembe günü Fed’in kıymetli bir enflasyon göstergesi olarak takip ettiği yıllıklandırılmış çeyreklik bazda kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endekslerinin (çekirdek dahil) geçen yılın son çeyreğine ait en son bilgileri açıklanacak. Yıllıklandırılmış çeyreklik bazda PCE fiyat endeksi, geçen yılın son çeyreğinde %3,2’den %3,7’ye üst istikametli revize edilirken, çekirdek PCE fiyat endeksi ise %3,9’dan %4,3 seviyesine yukarı yönlü revize edilmişti. Cuma günü diğer yandan, Fed’in bilhassa aylık bazdaki fiyat gelişmelerinin seyri kapsamında takip ettiği PCE deflatör (çekirdek dahil) şubat ayı verileri ile kişisel gelirler ve harcamalar şubat ayı verileri takip edilecek. Öncesinde açıklanan ocak ayına ait manşet TÜFE’nin aylık bazda artış hızı beklentilerle uyumlu olarak %0,5’ten %0,4 düzeyine yavaşlarken, yıllık bazda da beklentilerle uyumlu olarak %6,4’ten %6 seviyesine gerilemişti ve böylece Eylül 2021’den bu yana en düşük düzeylerde gerçekleşmişti. Şubatta PCE deflatörün aylık artış suratının %0,6’dan %0,4’e yavaşlaması ve yıllık bazda ise %5,4’ten %5,1 düzeyine gerilemesi, çekirdek PCE deflatörün artış suratının da aylık %0,6’dan %0,4’e yavaşlaması ve yıllık bazda ise bir evvelki aya benzeri biçimde %4,7 düzeyinde seyretmesi bekleniyor. Şubatta ferdî gelirlerin aylık artış suratının %0,6’dan %0,3 düzeyine ve harcamaların aylık artış suratının ise %1,8’den %0,3 seviyesine yavaşlaması bekleniyor. Diğer yandan, tüketici güveni göstergelerinden mart ayına ilişkin Conference Board tüketici güveni endeksi verisi yarın ve Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi nihai verisi ise cuma günü takip edilecek. Şubat ayında Conference Board tüketici güveni endeksi, hafif yükseliş beklentilerine karşın 106’dan 102,9 düzeyine gerilemişti ve böylelikle düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Ayrıntılara bakıldığında, şubatta tüketicilerin mevcut iş ve iş gücü piyasası şartlarına ait değerlendirmelerini yansıtan cari şartlar endeksi, 151,1’den 152,8 seviyesine yükselirken, geleceğe yönelik kısa dönemli değerlendirmelerini yansıtan beklentiler endeksi ise 76’dan 69,7 düzeyine gerilemişti. Tüketicilerin önümüzdeki 12 aya yönelik enflasyon beklentileri %6,7’den %6,3’e gerilerken, daha az sayıda tüketicinin, konut yahut araba satın almayı planladığı gözlenmişti. Martta ise Conference Board tüketici inancı endeksinin 101,5 düzeyine hafif gerilemesi bekleniyor. Mart ayına ait Michigan Üniversitesi tüketici inanç endeksi öncü verisi ise, yatay seyretme beklentilerine rağmen 67’den 63,4 seviyesine gerilemişti ve böylece son dört ayda ilk kez düşüş kaydetmişti. Detaylara bakıldığında, marta cari koşullar alt endeksi 70,7’den 66,4’e ve beklentiler alt endeksi ise 64,7’den 61,5’e gerilemişti. Ayrıca tüketicilerin bir yıl sonrasına ilişkin yıllık enflasyon beklentileri %4,1’den %3,8’e gerileyerek Nisan 2021’den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşirken, uzun vadeli yıllık enflasyon beklentileri ise %2,9’dan %2,8 seviyesine hafif gerileyerek son altı ayın en düşük seviyesinde gerçekleşmişti. Ayrıca hafta boyunca Fed üyelerinin gerçekleştirecekleri konuşmalar da Fed’in para siyasetine yönelik mümkün yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
- Avrupa tarafında, bugün Almanya’da imalat, inşaat, toptan ve perakende ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren firmaların, ekonomide mevcut ve gelecek 6 aylık döneme yönelik değerlendirmelerini yansıtan IFO iş dünyası endeksi mart ayı verisi açıklanacak. IFO iş dünyası endeksi şubat ayında, 90,1’den 91,1 düzeyine artışla yükselişini beşinci aya taşımıştı ve böylelikle son sekiz ayın en yüksek düzeyinde gerçekleşmişti. Ayrıntılara bakıldığında, cari şartlar endeksi 94,1’den 93,9’a hafif gerilerken, beklentiler endeksi ise 86,4’ten 88,5’e yükselişle arka arda beşinci ayda artış kaydederek son bir yılın en yüksek düzeyine ulaşmıştı. Martta ise endeksin, Avrupa’da son dönemde bankacılık sektörüne yönelik artan endişelerin ve ECB’nin faiz artışlarına devam etmesinin tesiriyle hafif gerilemesi bekleniyor. Ayrıyeten tüketici itimadı göstergelerinden çarşamba günü Almanya’da nisan ayına ilişkin GfK tüketici güveni ve perşembe günü Euro Bölgesi’nde mart ayına ait tüketici itimadı sonuncu verisi takip edilecek. Almanya’da martta GfK tüketici güveni verisi -30,5 seviyesine yükselerek toparlanmayı sürdürmüştü. Euro Bölgesi’nde mart ayı tüketici inancı öncü verisi ise, 0,1 puan hafif düşüşle -19,2 düzeyine gerilemekle birlikte bir yıldan fazla müddetin en yüksek düzeylerine yakın seyrini sürdürmüştü. Ayrıca ECB’nin para politikasına da yön verecek olan enflasyon verilerinden, Almanya’da mart ayı TÜFE öncü verisi perşembe günü ve Euro Bölgesi’nde mart ayı TÜFE öncü verisi ise cuma günü takip edilecek. Almanya’da şubat ayında manşet TÜFE’nin aylık artış hızı %1’den %0,8’e yavaşlamakla birlikte beklentilerin üzerinde gelirken, yıllık bazda ise %8,7 seviyesinde yatay seyretmişti ve böylece ekim ve kasım aylarında ulaşılan %8,8 seviyesindeki rekor seviyeye yakın gerçekleşmişti, beklentiler ise %8,5 seviyesine yavaşlaması yönündeydi. Şubatta AB uyumlu TÜFE’nin artış suratı ise %0,5’ten %1’e yükselerek beklentileri aşarken, yıllık bazda ise %9,2’den %9,3 seviyesine yükselmişti, beklentiler ise %9 seviyesine yavaşlaması yönündeydi. Almanya’da martta ise TÜFE’nin aylık artış hızının %0,8’den %0,7’ye yavaşlaması ve yıllık bazda ise %8,7’den %7,3 düzeyine gerilemesi bekleniyor. Euro Bölgesi’nde manşet TÜFE ise, aylık bazda üç aylık düşüşün ardından şubatta aylık %0,8 artışla beklentilerin üzerinde gelirken, yıllık bazda ise %8,6’dan %8,5 düzeyine hafif gerilemişti, beklentiler ise %8,3 düzeyine gerilemesi tarafındaydı. Yıllık bazda manşet TÜFE ekim ayında %10,6 ile rekor düzeye ulaşmıştı. Yıllık bazda çekirdek TÜFE ise şubatta %5,3’ten %5,6 seviyesine ulaşarak yeni bir rekor seviyeye yükselmişti. Euro Bölgesi’nde martta ise TÜFE’nin aylık artış hızının %0,8’den %1,2’ye yükselmesi ve yıllık bazda ise %8,5’ten %7,2 düzeyine gerilemesi bekleniyor. Cuma günü bunun yanında, İngiltere’de geçen yılın son çeyreğine ait GSYH büyüme en son verileri açıklanacak. Çeyreksel bazda bakıldığında, İngiltere iktisadı geçen yılın birinci çeyreğinde %0,5 büyüme sergilemesinin akabinde ikinci çeyrekte ise Rusya ve Ukrayna savaşının devam eden tesirleri, güç arz güvenliğine yönelik tasalar, artan enflasyonist baskılar, sıkılaşan finansal şartlar ve artan resesyon kaygılarının tesiriyle büyüme suratı çeyreklik bazda %0,1 düzeyine yavaşlamıştı, üçüncü çeyrekte ise %0,2 oranında daralmıştı, yıllık büyüme suratı da üçüncü çeyrekte %3,9’dan %1,9’a yavaşlamıştı. Geçen yılın son çeyreğinde ise öncü bilgilere nazaran ülke iktisadı, çeyreklik bazda %0 oranında büyüme sergileyerek durağan seyretmişti ve yıllık bazda ise büyüme suratı %1,9’dan %0,4 seviyesine yavaşlamıştı. İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini 25 baz puan artışla %4,25 seviyesine yükselttiği geçen haftaki toplantısının ardından yayınlanan karar metninde, ülke GSYH’ının yılın birinci çeyreğinde büyük ölçüde yatay seyretmesinin beklendiğini, lakin ikinci çeyrekte ise şubatta öngörülen %0,4’lük daralma beklentisiyle karşılaştırıldığında hafif büyümesinin öngörüldüğünü belirtmişti. Bunun yanında ECB üyelerinin hafta genelinde gerçekleştirecekleri konuşmaları da, Banka’nın para siyasetine ait muhtemel yeni sinyaller bakımından izlenecek.
- Asya tarafında ise, cuma günü Çin’de ekonominin seyrine ilişkin sinyal verecek olan mart ayı imalat sektörü ve imalat dışı resmi PMI verileri izlenecek. Koronavirüs tedbirlerinin gevşetilmesinin neticesinde açılma hikayesi ile birlikte Çin’de imalat ve imalat dışı PMI dataları şubat ayında beklentilerin üzerinde güçlü bir toparlanma sergilemişti. Çin’de hükümetin, salgın kısıtlamalarını son dönemde gevşetmesinin ekonomik faaliyet üzerindeki olumlu etkilerinin yanında Çin Yeni Ay Yılı tatilinin sona ermesiyle işletmelerin açılmasının etkisiyle şubat ayında resmi imalat PMI 50,1’den 52,6 düzeyi ile Nisan 2012’den bu yana en yüksek seviyede gerçekleşmişti. Hizmet ve inşaat sektörlerinin performansına dair fikir veren resmi imalat dışı PMI da 54,4’ten 56,3’e yükselmişti. �
Yurt içinde ise, bugün mart ayına ait sektörel ve gerçek dal inanç endeksleri ile kapasite kullanım oranı dataları, perşembe günü ekonomik itimat endeksi ve cuma günü ise şubat ayı hizmet üretici fiyat endeksi ve dış ticaret istikrarı dataları takip edilecek. Cuma günü ayrıyeten Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Nisan-Haziran devrine ait İç Borçlanma Stratejisi Raporu yayınlanacak. Cuma günü bunun yanında, S&P’nin Türkiye ülke değerlendirmesini yayınlaması bekleniyor. S&P’nin, Türkiye’nin kredi notunu “B” düzeyinde ve not görünümünü “durağan” olarak müdafaası beklenmekte.�
- Sektörel itimat endeksleri yılın ikinci ayında düşüş sergilemişti. Hizmet, perakende ticaret ve inşaat dalları ile gerçek kesim itimat endekslerinde düşüş yaşanmıştı. Şubatta inanç endekslerinin aylık bazda seyrine baktığımızda, hizmet bölümü %2,2, perakende ticaret %2,4, inşaat %3,6 ve gerçek kesim %1 düşüş göstermişti. Gerçek kesim inanç endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinde şubatta Nisan 2021’den bu yana en sert düşüş görülmekteydi, söz konusu düşüşle endeks Mayıs 2020’den bu yana en düşük düzeyindeydi. Yatırımlara dair izlediğimiz diğer bir gösterge olan sabit sermaye yatırım harcamaları son iki aydır toparlanmaktaydı ve tarihi ortalamasının üzerindeki seyrini sürdürmekteydi. Arındırılmış kapasite kullanım oranı şubatta 0,1 puanlık azalışla %75,7 düzeyine gerilemişti ve 2022 yılı ortalamasının altındaki seyrini sürdürerek Mayıs 2021’den bu yana en düşük seviyedeydi. TÜİK ve TCMB tarafından paylaşılan açıklamalarda İşyeri Eğilim Anketleri’nin (sektörel güven endeksleri) değerli bir kısmının deprem öncesi cevaplandığı ve İktisadi Yönelim Anketi’nin (reel kesim güven endeksi) ise depremden etkilenen illerdeki firmaların ağırlıklı yanıtlanma oranının gerilediği belirtilmişti. Dolayısıyla depremin yansımasını mart ayı anketlerinde daha da sağlıklı bir şekilde görebiliriz.�
- Güven endekslerinin alt kalemleriyle hesaplanan ekonomik güven endeksi şubat ayında 99,33’ten 99,05’e gerilemişti ve optimistlik eşik kıymetinin altında kalmaya devam etmişti.
- Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan şubat ayına ait süreksiz dış ticaret verilerine göre, ihracat aylık %3,8 azalışla 18,6 milyar USD gerçekleşirken (ocak ayında 19,4 milyar USD ve 2022 yılı ortalaması 21,2 milyar USD), ithalat ise aylık %8,3 düşüşle 30,8 milyar USD düzeyine gerilemişti (ocak ayında 33,6 milyar USD ile rekor seviyeye ulaşmıştı ve 2022 yılı ortalaması 30,3 milyar USD seviyesindeydi). Şubatta dış ticaret açığı ise aylık %14,3 oranında düşüşle 12,2 milyar USD düzeyine gerilemişti, 2022 yılında aylık ortalama dış ticaret açığı 9,1 milyar USD düzeyindeydi. Şubatta ithalattaki kısmi düşüşte, güç ve altın ithalatının sürat kesmesinin belirleyici olduğu gözlenmekteydi. Ayrıyeten Ticaret Bakanlığı, Türkiye ihracatının %8,6’sını oluşturan 11 ili etkileyen deprem felaketinin direkt ihracat üzerindeki tesirinin aşağı taraflı 1,5 milyar USD olarak hesaplandığını belirtmişti. İhracatta azalış ise yüklü başka ülkeler kaynaklı olurken, AB kaybı görece sınırlamıştı. Ayrıntılara bakıldığında, şubatta enerji ithalatı aylık %23,6 gerileyerek 6,72 milyar USD düzeyinde gerçekleşmişti, ocakta ise 8,79 milyar USD düzeyinde kaydedilerek 8,85 milyar USD ile aylık rekor güç ithalatının görüldüğü eylül ayındaki düzeye yakın gerçekleşmişti. Ayrıyeten şubatta aylık güç ithalatı geçen yılın birebir ayına nazaran de %13,5 oranında aşağıda bulunmaktaydı. Altın ithalatı ocak ayında aylık %77,2 oranında sert artış kaydederek aylık 5,4 milyar USD ile rekor düzeye ulaşmasının akabinde şubat ayında aylık %18 oranında kısmi gerileyerek 4,4 milyar USD düzeyinde gerçekleşmişti. Altın ithalatı 2022 yılında aylık ortalama 2 milyar USD düzeyinde gerçekleşmişti. Şubatta altın ithalatında aylık bazda düşüşe rağmen yıllık bazda güçlü artışlar (%597 artış) devam etmekteydi.
Şirket haberleri
Alkim Kimya (ALKIM, Nötr): Şirketin gübre üretimi için gerekli hammadde irtibatını gerçekleştirmiştir. Potasyum klorürün Nisan 2023’ün son haftası tesisimize ulaşması beklenmektedir. Böylece; Dazkırı Potasyum Sülfat Tesislerimiz üstün kaliteli ve %100 suda çözünür potasyum sülfat gübresinin üretimine Mayıs 2023’te tekrar başlayacaktır. Yılsonuna kadar yaklaşık 30bin ton üretim ve satış hedeflenmektedir.
Girişim Elektrik Sanayi (GESAN, Sınırlı Pozitif): Şirketin %70 bağlı iştiraki Europower Güç ve Otomasyon Litvanya’da yerleşik bir firma aracılığı ile Litvanya Elektrik Dağıtım Şirketi ESO’ya türlü sayıda dağıtım trafosu tedariki için sipariş almıştır. Sipariş bedeli 2,3mn EUR’dur. Ayrıca şirketin dolaylı bağlı ortaklığı Peak PV Solar Teknolojileri, Ankara Temelli’de yer alan, şirketten kiralamış olduğu tam otomatik fabrika binasında yıllık 1 GW’lık kapasite ile güneş paneli üretimine başlamıştır. İlk aşamada Peak PV Solar Teknolojileri bünyesinde 40’ın üzerinde işçi istihdam edilmiştir. Peak PV Solar Teknolojileri tarafından üretilecek 550 ve 650 Watt güçteki mono bifacial güneş panelleri öncelikle şirketin üstlenmiş olduğu GES projelerinde kullanılacaktır.
Europen Sanayi (EUREN, Sınırlı Pozitif): Şirketin 21.11.2022’de açıkladığı Kütahya’da kurulması planlanan güneş gücü camları üretimi yatırımı için; inşaat ruhsatı alınmış olup, inşaatın üretimine başlanmıştır. Fabrika inşaatının 12-14 ay içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Mevzu yatırım için birinci etapta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan Bölgesel teşvik kapsamında 1.035mn TL yatırım bedelli bölgesel teşvik belgesi de 24.03.2023 itibarıyla onaylanmıştır. Bu onay sonrası daha geniş kapsamlı teşvik belgesi için bakanlığa başvuru yapılacaktır.
Kocaer Çelik (KCAER, Nötr): Kredi derecelendirme kuruluşu JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş. (JCR) tarafından yapılan derecelendirme sonrasında, Şirket’in uzun vadeli ulusal kurum kredi rating notu A (tr) düzeyinden A+ (tr) düzeyine yükseltilmiş, stabil görünüm korunmuştur. Kısa vadeli Ulusal Kurum Kredi Rating Notu J1 (tr), stabil görünüm olarak belirlenmiştir.
Ziraat GYO (ZRGYO, Nötr): Ziraat Finans Kümesi olarak dijital banka lisansına sahip bir banka kurulması tarafında karar alınması nedeniyle ve 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu yeterince bankaların en az 5 ortakla kurulması gerekliliği uyarınca hakim ortak Ziraat Bankası A.Ş. tarafından kurulacak Dijital Banka’ya Şirket Ziraat GYO A.Ş. 1,00 TL tutarında sermaye ile ortak olmuştur.
Sektör haberleri
Bankacılık: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) iki yeni banka kurulması ve bir bankaya da faaliyet müsaadesi verilmesine ait kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Söz konusu kararla; Ziraat Bankası ve iştiraklerinin ortaklığıyla 2,5 milyar TL sermayeli ‘Ziraat Dinamik Banka’ ismiyle bir dijital banka kurulmasına karar verildi. Ayrıca, kurucu ortaklar Hardan Ayyed, Mohammed Noori Ayyed, Noor Ayyed, Vadeea Ayyed ve Vedat Ayyed tarafından 600mn TL kuruluş sermayeli ‘Asır Yatırım Bankası A.Ş.’ ismiyle bir banka kurulmasına izin verildi. Kararla Hayat Finans Katılım Bankası’na da faaliyet müsaadesi verildi. Kaynak: ekonomim.
Borsa İstanbul: Sermaye Piyasası Heyeti kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Önlem Sistemi (VBTS) kapsamında ONCSM.E paylarında 27/03/2023 tarihli süreçlerden (seans başından) 26/04/2023 tarihli süreçlere (seans sonuna) kadar brüt takas uygulanacaktır. İlgili hissede halihazırda uygulanmakta olan ve VBTS kapsamında evvelki basamaklarda tanımlanan önlemler de (açığa satış ve kredili işlem yasağı tedbiri) brüt takas önleminin uygulandığı mühlet boyunca devam edecektir.
Yine, (VBTS) kapsamında GMTAS.E ve KGYO.E payları 27/03/2023 tarihli süreçlerden (seans başından) 26/04/2023 tarihli süreçlere (seans sonuna) kadar açığa satışa ve kredili süreçlere bahis edilemeyecektir.
�
Not: VBTS kapsamında getirilen önlemler, hissenin süreç gördüğü pazarın/platformun süreç kuralları, pazar değişimi yahut öbür nedenlerle uygulanan süreç temellerinden farklı olarak kıymetlendirilir. Buna nazaran VBTS önlemleri öbür düzenlemeler yahut kararlarla uygulamaya alınan süreç asıllarının geçerlilik müddetinden başka olarak önlem müddetinin sonuna kadar uygulanmaya devam eder.
Diğer şirket haberleri
Astor Güç (ASTOR): Şirket, yurt içinde yerleşik bir firma ile 3 başka sipariş kapsamında toplam 3,6mn USD fiyatında “Güç Transformatörü ve Anahtarlama Ürünleri” kontratı imzalamıştır.
LDR Turizm (LIDER): Şirket, uzun devir araç kiralama hizmetleri kapsamında Maseksport Besin ile 24 ay periyodik kiralama hizmet mukavelesi imzalamıştır. İmzalanan mukavele kapsamında toplam 8 adet araç kiralanmış ve kiralama müddetine nazaran mukavele ciro büyüklüğü toplamı KDV hariç 2,4mn TL’dir.
Panelsan Çatı Cephe Sistemleri (PNLSN): Şirket, Ankara merkezli özel bir firmadan, KDV dahil 1,4mn USD tutarında sandviç panel siparişi almıştır.
Pera GYO (PEGYO): Şirket ile Humartaş Enerji arasında Denizli’de sahibi olunan Sümerpark AVM güç gereksinimine yönelik olarak GES suram ve işletme kontratı imzalanmıştır. Mukavele kapsamında GES’in, elektrik piyasasında lisanssız elektrik üretim yönetmeliği hükümlerine göre gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Humartaş Enerji tarafından tamamı şirketin sahipliğinde olacak şekilde yatırımı planlanan GES, 3069 kWp kapasite ile AVM’nin çatısına kurulacaktır. Kontrat kapsamında Humartaş Enerji’ye yapılması gereken ödeme KDV dahil 3,2mn USD’dir. Humartaş Güç 2 yıl müddetince santralin işletmesini fiyatsız olarak yapacaktır. Proje finansal kiralama formülü ile finanse edilecek olup Ziraat İştirak Bankası ile yapılmış olan tamamı TL cinsinden leasing kontratı ile ödenecektir. İlgili leasing mukavelesi 6 Ay geri ödemesiz periyot ve devamında ise 30 ay vade ile toplamda eşit ödemeli 36 Aylık bir süreyi kapsamaktadır. Leasing kontratı TL cinsinden olup şirketin bu süreçlerden kaynaklı döviz riski olmayacaktır.
Faiz piyasaları
Cuma günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %8,50 düzeyinde yatay seyretti. TCMB cuma günü 10 milyar TL’lik (%8,50’den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Toplam fonlama meblağı ise repo ihaleleri kaynaklı 184 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü randıman eğrisinde faizlerde kısa vadeli tarafta düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta yükselişler görüldü. Buna nazaran, kısa vadeli tarafta 5 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 25 baz puana yaklaşan yükselişler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 380 baz puana yaklaşan yükselişler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 190 baz puana varan yükselişler görüldü.
Günlük özet piyasa verileri
Kaynak: Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı
27.03.2023 09:50:19