Geçen hafta küresel çapta bankacılık sektörüne yönelik kaygıların azalması risk iştahını desteklerken, borsalar müspet bir görüntü sergiledi. Pay senedi oynaklık endeksi VIX de eşik 20 pahasının altına sarkarak olumlu bir sinyal verdi. Bunun dışında Cuma günü Euro Bölgesi enflasyonu ile ABD'de Fed'in yakından takip ettiği PCE enflasyonunun beklentilerin altında gerçekleşmesi piyasaları destekleyen bir başka faktör oldu. Haftaya başlarken ise OPEC+ koalisyonunun günlük 1 milyon varili aşan petrol üretim kesintisi kararı piyasa fiyatlamasına tesirli oluyor. Brent petrolde %5'i aşan yükselişler gözlenirken, bu hareketin enflasyon telaşlarını bir ölçü artırması ile borsalarda kısmi baskı var. S&P500 vadelisi ile MSCI Asya Pasifik endeksinde yaklaşık %0,3 oranında düşüş gözleniyor. Dolar endeksi (DXY) ise %0,4 civarında artıda. Petrol fiyatları yakından izlenmeye devam edilecekken, bu hafta mayıs ayı başındaki Fed toplantısına kadarki son önemli istihdam verisi olan ABD tarım dışı verisi öne çıkıyor. Bunun dışında ISM sayıları dışında fabrika siparişleri, ticaret istikrarı üzere birtakım ikincil öneme sahip datalar de yakından izlenecektir. Yurtiçi tarafta ise bu sabah mart ayı enflasyon sayıları ve imalat PMI verisi takip edilecektir. Enflasyonun yıllık bazda %55,18'den %51'lere gerilemesi bekleniyor. Geçen yıl borsa için önemli bir katalizör olan enflasyonda bu yönde sayıların görülmesi halihazırda teknik olarak zayıf bir görüntü sergileyen Borsa İstanbul'da baskı oluşturabilir. Cuma günü Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) hesaplarında faiz tavanının kaldırılmasına yönelik haber akışıyla BIST100 günü %1,7 oranında düşüşle tamamlamıştı. Yeni düzenlemeyle KKM'de vade sınırlaması da kaldırıldı. Bu gelişmeler borsanın alternatifliğini sorgulamakta ki bu sabahki görüntüye rağmen yurtdışı borsalardaki genel toparlanma görülmesi de Borsa İstanbul için negatif olabilir. Sonuç olarak, BIST100 endeksinde satış baskısı haftanın birinci süreç gününde de sürebilir.
Makroekonomi
Ayrıca ABD'de tüketici güveni göstergelerinden Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, 63,4'ten 62 düzeyine beklentilerin (63,3) üzerinde aşağı yönlü revize edildi. Bununla birlikte söz konusu bilgi, martta ülkede bankacılık sektöründe yaşanan krizin, tüketici güveni üzerinde hudutlu bir tesiri olduğuna işaret etti. Ayrıntılara bakıldığında, marta cari şartlar alt endeksi 66,4'ten 66,3'e ve beklentiler alt endeksi ise 61,5'ten 59,2'ye aşağı yönlü revize edildi. Ayrıyeten tüketicilerin bir yıl sonrasına ait yıllık enflasyon beklentileri %3,8'den %3,6'ya hafif aşağı yönlü revize edilerek Nisan 2021'den bu yana en düşük düzeye gerilerken, uzun vadeli yıllık enflasyon beklentileri ise %2,8'den %2,9 düzeyine hafif üst yönlü revize edildi.
Avrupa tarafında, Euro Bölgesi'nde mart ayı TÜFE öncü bilgileri takip edildi. Euro Bölgesi'nde manşet TÜFE, aylık bazda %0,9 artışla beklentilerin (%1,1) altında artış sergilerken, yıllık bazda ise %8,5'ten %6,9 düzeyine gerileyerek Şubat 2022'den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti, beklentiler ise %7,1 düzeyine gerilemesi yönündeydi. Yıllık bazda çekirdek TÜFE ise martta beklentilerle uyumlu olarak %5,6'dan %5,7 düzeyine ulaşarak yeni bir rekor düzeye yükseldi. Özellikle, çekirdek TÜFE'nin rekor düzeylerini yenilemesi, ECB'nin daha şahin bir duruş sergilemesine ve daha fazla faiz artışına gitmesine yönelik beklentileri artırabilecektir.
Ayrıca İngiltere'de geçen yılın son çeyreğine ait GSYH büyüme sonuncu bilgileri açıklandı. Çeyreksel bazda bakıldığında, İngiltere iktisadı geçen yılın birinci çeyreğinde %0,5 büyümenin akabinde ikinci çeyrekte ise Rusya ve Ukrayna savaşının devam eden tesirleri, güç arz güvenliğine yönelik tasalar, artan enflasyonist baskılar, sıkılaşan finansal şartlar ve artan resesyon kaygılarının tesiriyle büyüme suratı %0,1 düzeyine yavaşlamıştı, üçüncü çeyrekte ise %0,1 oranında daralmıştı. Geçen yılın son çeyreğinde ise çeyreklik bazda büyüme suratı %0'dan %0,1 düzeyine, yıllık bazda büyüme suratı ise %0,4'ten %0,6 düzeyine üst yönlü revize edildi. İngiltere iktisadı 2022 yılının genelinde ise %4,1 büyüme sergileyerek 2021 yılındaki %7,6'lık rekor büyümenin akabinde yavaşladı.
Yurt içinde, TÜİK tarafından şubat ayına ait dış ticaret istikrarı verisi yayınlandı. 2023 yılının ikinci ayında aylık bazda ihracatta ve ithalatta yavaşlama gözlendi. Mevsim ve takvim tesirinden arındırılmış bilgilere göre şubatta ihracat aylık %8,1 azalarak 19,4 milyar USD ile 2022 yılı ortalamasının altında gerçekleşti, ithalat aylık %8,5 azalışla 31,8 milyar USD ile ocak ayında ulaştığı rekor düzey olan 34,8 milyar USD'den geriledi. Arındırılmış datalara göre dış ticaret açığı ocakta ulaşılan rekor düzey olan 13,6 milyar USD'den şubatta 12,4 milyar USD düzeyine geriledi, bu açık ikinci en yüksek düzeye işaret etmekte.
- Arındırılmamış bilgilere göre ise, aylık bazda şubatta ihracat %3,7 gerileyerek düşüş suratını bir önceki aya göre (%15,5 düşüş) yavaşlatarak 18,6 milyar USD düzeyinde gerçekleşti ve 2022 yılı aylık ortalamasının altında gerçekleşti, ithalat ise ocakta %3,1 oranındaki artışla 33,6 milyar USD ile rekor düzeye ulaşmasının akabinde şubatta %8,6 oranında düşüşle 30,7 milyar USD oldu. Dış ticaret açığı ise aylık bazda ocakta ulaşılan rekor düzey olan 14,2 milyar USD'den şubatta 12,1 milyar USD'ye gerilemekle birlikte yüksek düzeylerdeki seyrini sürdürdü, hakikaten bu açık da ikinci en yüksek aylık açık oldu.
- Aylık bazda şubatta ithalattaki yavaşlamada özellikle altın ve güç ithalatındaki düşüşler belirleyici oldu. Altın ithalatı ocak ayında aylık %80,5 oranında sert artış kaydederek aylık 4,92 milyar USD ile rekor düzeye ulaşmasının akabinde şubat ayında aylık %18,9 oranında (0,93 milyar USD) gerileyerek 4 milyar USD düzeyinde gerçekleşti. Şubatta güç ithalatı ise aylık %23,3 (2,05 milyar USD) gerileyerek 6,74 milyar USD düzeyinde gerçekleşti, ocakta ise 8,79 milyar USD düzeyinde kaydedilerek 8,85 milyar USD ile aylık rekor güç ithalatının görüldüğü eylül ayındaki düzeye yakın gerçekleşmişti. İhracattaki aylık düşüşe ise fasıllar bazında miktarsal değişim olarak baktığımızda, en önemli mineral yakıtlar, halılar, meyveler, hayvansal ve bitkisel yağlar, pamuk ve pamuklu mensucat ile demir ve çelik kaynaklı olduğu görülmekte.
- İhracata ve ithalata bölgeler ve ülkeler bazında bakıldığında, ihracatta şubatta aylık bazda AB dışı ülkelere yönelik ihracattaki düşüşün öne çıktığı görülüyor. Şubatta özellikle Yakın ve Orta Doğu, Başka Avrupa (AB hariç), Kuzey Amerika ve Başka Afrika bölgelerine en fazla ihracat düşüşlerinin olduğu gözlenmekte. AB'ye yönelik ihracattaki düşüş ise daha sonlu kaldı. Ülkeler bazında ise ihracatta en fazla düşüşler; Irak, Almanya, İspanya, Hollanda, İngiltere ve ABD'de görüldü. İthalatta ise, şubattaki düşüşte AB dışı ülkelerden olan ithalattaki düşüşün belirleyici olduğu görülüyor. İthalatta, Başka Avrupa (AB hariç), Başka Asya, Yakın ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgelerinin öne çıktığı gözlenmekte, buna rağmen AB ülkelerinden ithalatta ise aylık %16 artış kaydedildi. İthalatta ülkeler bazında ise, en fazla düşüşler altın kaynaklı olarak İsviçre yanında, Rusya, Çin, ABD ve Umman'da görülüyor, buna rağmen en fazla artışlar ise Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya'da gözlenmekte.
- Günlük izlediğimiz ihracat datalarına göre zelzelelerin olumsuz tesirlerine rağmen ihracatın mart ayında güçlenerek 21,5-22 milyar USD civarında gerçekleşebileceğini varsayım ediyoruz, bu düzeyler de geçen yılın aylık ortalaması olan 21,2 milyar USD'nin üzerinde oluyor. Ayrıyeten gerçek kesim güven endeksi alt endekslerinden gelecek üç aydaki ihracat siparişlerinin şubatta %8,7'lik gerilemeyle Nisan 2021'den bu yana en sert düşüşün akabinde martta aylık %4,7 artışla kısmi toparlanması, ihracata yönelik kısa vadede olumlu sinyal vermekte. Orta vadede ise dış talepteki yavaşlamanın yanında, pazar çeşitlendirme imkanları, zelzelelerin üretim ve iş gücü üzerindeki yansımaları ile hükümet tarafından imalatçı ve ihracatçılara sağlanan takviyeler ve teşvikler belirleyici olacaktır.
Bunun yanında, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Nisan-Haziran dönemine ait İç Borçlanma Stratejisi Raporu yayınlandı. Buna göre, nisan ayında 16,3 milyar TL iç borç servisine karşılık 30 milyar TL iç borçlanma, mayıs ayında 103,1 milyar TL iç borç servisine karşılık 85 milyar TL iç borçlanma ve haziran ayında ise 55,9 milyar TL iç borç servisine karşılık 64 milyar TL iç borçlanma yapılması öngörülmekte. Ayrıyeten söz konusu üç aylık dönemde dış borçlanmaya gidilmemesi öngörülüyor.
Yurt dışında bu hafta bilgi takvimine bakıldığında,
- ABD tarafında, ekonomik faaliyetin son görünümüne ait sinyal verecek olan mart ayı S&P Küresel imalat sektörü kesin PMI ve ISM imalat sanayi endeksi dataları bugün ve hizmet sektörü sonuncu PMI ve ISM imalat dışı endeksi bilgileri de çarşamba günü takip edilecek. Öncü bilgilere göre, mart ayında imalat PMI, hafif düşüş beklentilerine rağmen 47,3'ten 49,3 düzeyine artışla imalat sektöründe daralma suratının yavaşladığına işaret etmekle birlikte 50 eşik düzeyinin altında daralma bölgesindeki seyrini beşinci aya taşımıştı. Bunun yanında mart ayı imalat PMI verisi, üretimdeki artış ve yeni siparişlerde daha sonlu düşüşle son beş aylık dönemdeki en hafif daralmaya işaret etmişti. Şubat ayına ait ISM imalat sanayi endeksi ise 47,4'ten 47,7 düzeyine hafif yükselerek imalat endüstrinde daralma suratının hafif yavaşladığına işaret ederken, daralma bölgesindeki seyrini dördüncü aya taşımıştı. Mart ayında hizmet PMI ise martta hafif düşüş beklentilerine rağmen daha güçlü talep şartları ve yeni işlerdeki artışın tesiriyle 50,6'dan 53,8 düzeyine yükselerek Nisan 2022'den bu yana hizmet sektörü faaliyetlerindeki en süratli artışa işaret etmişti. Ayrıntılara bakıldığında yeni siparişler, geçen yılın eylül ayından bu yana birinci sefer artmıştı, özellikle yurt içi ve yurt dışı müşteri talebinin artmasıyla Mayıs 2022'den bu yana en yüksek düzeye ulaşmıştı. Şubat ayına ait ISM imalat dışı endeksi ise, 55,2'den 55,1 düzeyine hafif gerileyerek imalat dışı sektörlerde büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmekle birlikte büyüme bölgesindeki seyrini ikinci aya taşımıştı. Ayrıyeten yarın şubat ayı güçlü mal siparişleri en son verisi izlenecek. Şubat ayı güçlü mal siparişleri öncü verisi, aylık %1 oranında gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Ayrıntılara bakıldığında, şubatta savunma amaçlı uçaklar ve parçalarının (%11,1 düşüş) ve savunma dışı uçaklar ve parçalarının siparişlerindeki besbelli düşüşler (%6,6 düşüş), güçlü mal siparişlerinin düşüşünde belirleyici olmuştu. Bunun yanında, yarın üretimin görünümüne ait sinyal verecek olan datalardan şubat ayı fabrika siparişleri verisi açıklanacak. Ocak ayı fabrika siparişleri, aylık bazda %1,6 düşüşle beklentilerin üzerinde gerilemişti. Şubatta ise fabrika siparişlerinin aylık %0,5 gerilemeyle birlikte yavaşlayarak düşüşünü sürdürmesi bekleniyor. Öte yandan, konut piyasası bilgilerinden, şubat ayı inşaat harcamaları verisi bugün takip edilecek. İnşaat harcamaları ocakta aylık %0,1 gerileyerek düşüşünü ikinci aya taşımıştı. Şubatta ise inşaat harcamalarının durağan seyrederek zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor. Ayrıyeten şubat ayına ait dış ticaret istikrarı verisi çarşamba günü açıklanacak. Ocakta aylık bazda ihracat %3,4 artışla 257,5 milyar USD'ye yükselerek son dört ayın en yüksek düzeyine ulaşırken, ithalat ise aylık bazda %3 oranında artışla 325,8 milyar USD düzeyine yükselerek son üç ayın en yüksek düzeyinde gerçekleşmişti. Böylece ocakta dış ticaret açığı aylık bazda 67,2 milyar USD'den 68,3 milyar USD düzeyine yükselmişti. Söz konusu datalar, küresel ekonomik aktivitede ve ABD'de iç talepte canlanma olduğuna işaret etmişti. Öbür yandan, Fed'in para siyasetine yön vermesi açısından istihdam piyasası bilgileri izlenecek. Bu kapsamda, istihdam piyasası datalarından yarın şubat ayı JOLTS açılan iş sayısı verisi, çarşamba günü mart ayı ADP özel sektör istihdam verisi, perşembe günü haftalık yeni işsizlik maaşı müracaatları verisi ve cuma günü ise mart ayı tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar dataları izlenecek. Ocak ayına ait JOLTS açılan iş sayısı 11,01 milyondan 10,82 milyona hafif gerilemekle birlikte beklentilerden daha hudutlu gerilemişti ve son 5 ayın en yüksek düzeyine yakın seyrederek firmaların iş gücü talebinin gücünü koruduğuna işaret etmişti. Son açıklanan haftalık yeni işsizlik maaşı müracaatları, 191 bin kişi düzeyinden 198 bin kişi düzeyine hafif yükselerek beklentilerin üzerinde gelmekle birlikte düşük düzeylerdeki seyrini sürdürmüştü ve istihdam piyasasında sıkı görünümün korunduğuna işaret etmişti. ADP özel sektör istihdam artışı ise, şubatta 242 bin kişi gelerek 200 bin kişi öngörülen beklentilerin üzerinde gerçekleşmişti. Ocak ayı verisi ise 106 bin kişilik artıştan 119 bin kişilik artışa üst yönlü revize edilmişti. Ayrıntılara bakıldığında, inşaat sektörü istihdamındaki 16 bin kişilik sonlu düşüş hariç tüm sektörlerde istihdam artışı gözlenmişti. Şubat ayında tarım dışı istihdam artışı ise, 311 bin kişi düzeyinde gerçekleşerek beklentilerin (225 bin kişi) üzerinde gelmişti, önceki ayın verisi ise 517 bin kişi düzeyinden 504 bin kişi düzeyine hafif aşağı yönlü revize edilmişti. İşsizlik oranı ise, şubatta yatay seyretme beklentilerine rağmen %3,4'ten %3,6 düzeyine hafif yükselmişti. İş gücüne iştirak oranı ise şubatta 0,1 puanlık artışla Mart 2020'den bu yana en yüksek düzey olan %62,5'e yükselmişti. Enflasyonun seyri açısından bakılan ortalama saatlik kazançlar, yani ücretlerdeki artış suratı ise şubatta aylık bazda %0,3'ten %0,2 düzeyine yavaşlayarak beklentilerin (%0,3 artış) altında gerçekleşmişti ve böylece son bir yılın en düşük düzeyinde kaydedilmişti, yıllık ise %4,4'ten %4,6 düzeyine yükselerek beklentilerin (%4,7 artış) hafif altında kalmıştı. Açıklanan söz konusu bilgiler, Fed'in faiz artışlarına rağmen genel olarak istihdam piyasasının sıkı görünümünü sürdürdüğüne işaret etmekteydi. Bu hafta açıklanacak istihdam piyasası bilgilerine bakıldığında ise, Fed'in, faiz artışlarına devam etmesiyle yavaşlayan ekonomik faaliyetin tesiriyle JOLTS açılan iş sayısının hafif gerilemesi, haftalık yeni işsizlik maaşı müracaatlarının hafif artması, ADP özel sektör istihdam artışının ve tarım dışı istihdam artışının hafif yavaşlaması, işsizlik oranının ise %3,6 düzeyinde yatay seyretmesi beklenmekte, ortalama saatlik kazançların aylık artış suratının ise %0,2'den %0,3 düzeyine yükselmesi, yıllık bazda artış suratının ise %4,6'dan %4,3 düzeyine gerilemesi bekleniyor.
- Avrupa genelinde de son ekonomik görünüme ait bilgi verecek olan mart ayı S&P Küresel imalat sektörü en son PMI dataları bugün ve hizmet sektörü PMI bilgileri ise çarşamba günü izlenecek. Mart ayına ait öncü PMI dataları, bölgede ekonomik faaliyetin oldukça istikrarsız olduğuna ve büyük ölçüde hizmet sektörü tarafından yönlendirildiğine, imalat ve hizmet sektörlerindeki talep şartlarındaki farklılığa ve imalat sektöründe düşen taleple daralmanın hızlandığına işaret etmişti. Bu kapsamda bölgede martta imalat PMI'lar, Almanya'da, Euro Bölgesi'nde ve İngiltere'de gerileyerek imalat sektöründe daralmanın hızlandığına, Fransa'da ise hafif yükselişle imalat sektöründe daralmanın hafif yavaşladığına işaret etmişti. Martta hizmet PMI'lar ise, bölge genelinde 50 eşik düzeyinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyirlerini sürdürmüşlerdi, buna göre Almanya'da, Euro Bölgesi'nde ve Fransa'da yükselişlerle hizmet sektöründe büyümenin hızlandığına, İngiltere'de ise hafif düşüşle sektörde büyümenin hafif yavaşladığına işaret etmişti. Bunun yanında, Almanya'da üretimin seyrine ait olarak şubat ayı fabrika siparişleri verisi çarşamba günü ve sanayi üretimi verisi ise perşembe günü takip edilecek. Ocak ayı fabrika siparişleri, aylık bazda düşüş beklentilerine rağmen %1 oranında artış kaydetmişti. Ayrıntılara bakıldığında, yabancı ülkelerden gelen siparişler artışa öncülük etmişti, özellikle Euro Bölgesi dışındaki ülkelerden gelen siparişler %11,2 artarken, Euro Bölgesi'nden gelen siparişler ise %2,9 oranında ve yurt içi siparişler ise %5,3 oranında azalmıştı. Ocak ayı fabrika siparişlerindeki artışta, özellikle uçak ve motorlu araç üretimi siparişlerindeki yükseliş tesirli olmuştu. Sanayi üretimi ise, aylık bazda aralıkta %2,4 oranında düşüşün akabinde ocak ayında %3,5 oranında artış sergileyerek beklentilerin üzerinde toparlanma kaydetmişti. Özellikle, bölgede güç krizine yönelik telaşların yatışmasıyla ocakta güç ağır sanayi kollarında üretimde %6,8 oranında güçlü artış görülmüştü. Ayrıyeten yarın Euro Bölgesi'nde şubat ayına ait ÜFE verisi açıklanacak. Bölgede ÜFE, aylık bazda ocak ayında %2,8 oranında düşüş kaydetmişti, yıllık ise %24,5'ten %15 düzeyine yavaşlayarak ağustos ayındaki rekor düzey olan %43,4'ten gerilemeyi sürdürmüştü ve böylece Ağustos 2021'den bu yana en düşük düzeyde gerçekleşmişti. Ayrıntılara bakıldığında, ocakta aylık bazda ÜFE'deki düşüşte, özellikle güç ürünleri fiyatlarındaki sert düşüş belirleyici olmuştu. ÜFE'deki yavaşlamanın şubatta da sürmesi bekleniyor. Yarın bunun yanında, küresel ticaretin görünümüne ait de sinyal verecek olan Almanya şubat ayı dış ticaret dataları açıklanacak. Almanya'da ihracat aylık bazda aralıkta %6,3 oranında gerilemenin akabinde ocakta %2,7 artışla kısmi toparlanma kaydetmişti, ithalat ise aylık %2,1 gerilemeyle düşüşünü yavaşlayarak sürdürmüştü ve son bir yılın en düşük düzeyine gerilemişti. Ayrıntılara bakıldığında, ocakta ihracattaki artışta, AB dışındaki ülkelere ihracattaki artış belirleyici olmuştu, özellikle Rusya, İngiltere ve ABD'ye ihracat artışları öne çıkmıştı. AB ülkelerine ihracatta ise hudutlu artış gözlenmişti. Ocakta ithalattaki düşüşte ise, AB dışındaki ülkelerden yapılan ithalattaki sert düşüş belirleyici olmuştu, özellikle de Rusya ve Çin'den yapılan ithalattaki düşüşler öne çıkmıştı, buna rağmen AB ülkelerinden yapılan ithalatta ise hudutlu artış kaydedilmişti. Şubatta ise aylık bazda ihracatın %1,8 yükselişle artışını yavaşlayarak sürdürmesi, ithalatın ise %1,5 artışla kısmi toparlanması bekleniyor. Bunun yanında hafta genelinde, ECB üyelerinin, ECB Başekonomisti Lane'nin ve BoE Baş Ekonomisti Pill'in gerçekleştirecekleri konuşmalar da, ECB'nin ve BoE'nin para siyasetine ait muhtemel yeni sinyaller bakımından yakından takip edilecek.
- Asya tarafında ise, Çin'de küçük ve orta ölçekli firmaların faaliyetlerinin seyrine ait sinyal verecek olan Caixin hizmet sektörü PMI verisi perşembe günü izlenecek. Caixin hizmet sektörü PMI, birçok salgın kısıtlamasının son dönemde gevşetilmesinin hizmet sektörüne yönelik talep üzerindeki devam eden olumlu tesiriyle şubatta 52,9'dan 55 düzeyine yükselerek ağustostan bu yana en yüksek düzeye ulaşmıştı ve böylece son iki aydır hizmet sektörü faaliyetlerinde büyümeye işaret etmişti. Özellikle, şubatta yeni alınan işler, Nisan 2021'den bu yana en süratli yükselişini kaydetmişti. Martta da Caixin hizmet sektörü PMI verisinin, 50 eşik düzeyinin üzerinde büyüme bölgesindeki seyrini sürdürmesi bekleniyor.
- Ayrıca yarın Avustralya Merkez Bankası'nın toplantısı takip edilecek. Banka, geçen ayki toplantısında siyaset faizini beklentilerle uyumlu olarak 25 baz puan artışla %3,60 düzeyine yükseltmişti. Ayrıyeten Banka, enflasyonu denetim altına alabilmek için sıkılaştırmanın devam etmesinin gerekebileceğine işaret etmişti. Bunun yanında, geçen hafta ülkede açıklanan şubat ayı enflasyonunun beklentilerin altında kalmasının akabinde, piyasalarda Banka'nın yarınki toplantısında siyaset faiz oranını %3,60 düzeyinde sabit tutması bekleniyor.
- Bunun yanında, çarşamba günü Yeni Zelanda Merkez Bankası'nın toplantısı takip edilecek. Banka, şubat ayındaki son toplantısında fiyat istikrarını sağlamak için siyaset faiz oranını beklentilerle uyumlu olarak 50 baz puan artışla %4,75 düzeyine yükseltmişti. Ayrıyeten Banka, faiz artışlarının enflasyonla mücadele sona erene kadar devam edeceği yönünde sinyal vermişti. Banka'nın bu haftaki toplantısında ise siyaset faiz oranını 25 baz puanlık artışla %5 düzeyine yükseltmesi bekleniyor.
Yurt içinde ise, bugün mart ayı TÜFE ve ÜFE bilgileri ve S&P Global/İSO imalat sektörü PMI verisi, yarın mart ayı gerçek efektif döviz kuru endeksi verisi ve cuma günü ise mart ayı Hazine nakit istikrarı verisi ve DHMİ uçuş istatistikleri takip edilecek. Ayrıyeten yarın TCMB tarafından mart ayı Aylık Fiyat Gelişmeleri Değerlendirmesi Raporu yayınlanacak.
- Şubat ayında TÜFE, Bloomberg piyasa beklentisi olan %3,5'in altında aylık %3,15 artmıştı, TÜFE yıllık bazda ise baz tesiriyle birlikte %57,68'den %55,18'e gerilemişti ve 1 yılın en düşük düzeyinde gerçekleşmişti. TÜİK, deprem nedeniyle Gaziantep, Malatya ve Hatay Bölge Müdürlüklerine bağlı olan vilayetlerde “alan (saha) fiyatları” derlenemediğini belirtirken, öte yandan, bu üç Bölge Müdürlüğüne bağlı vilayetlerde “işyeri barkod tarama verileri” ve data kazıma yöntemi ile “internetten derlenen fiyat verilerinin” kullanımına ise devam edildiğini vurgulamıştı. Çekirdek B ve C göstergelerindeki aylık artış ortalama %2,4 ile manşet enflasyonun da altında gerçekleşmişti, B çekirdek göstergesi yıllık %55,16'ya, C endeksi %50,58'e gerilemişti. Güç kalemindeki düşüş ÜFE'deki artışı sınırlamaya devam etmişti. Bununla birlikte şubat ayında başta besin ürünleri ve ana metal ürünlerinin tesiriyle ÜFE aylık %1,56 artış kaydetmişti. (ÜFE 2022 yılında ortalama %5,9 artış, 2003 yılından bu yana ortalama %1,3 artış göstermişti) Yıllık bazda ÜFE, %86,46'dan %76,61 düzeyine gerileyerek Kasım 2021'den bu yana en düşük düzeye gelmişti. Bloomberg Anketi'ne göre mart ayına ait TÜFE'nin, aylık medyan %2,85 düzeyinde gerçekleşmesi ve yıllık bazda medyan %51,25 düzeyine gerilemesi bekleniyor.
- Şubat ayında S&P Global/İSO Türkiye imalat PMI, bir önceki aya göre yatay seyrederek 50,1 düzeyinde gerçekleşmişti ve böylece büyüme bölgesindeki seyrini ikinci aya taşımıştı. Ayrıntılara bakıldığında, sarsıntıların girdi temini ve teslimatında neden olduğu zorluklar nedeniyle tedarikçilerin teslimat sürelerinde son 10 ayın en yüksek oranlı artışının kaydedildiği ve birtakım firmalarda operasyonları aksatarak üretim hacmini de azalttığı, bu kapsamda takip edilen 10 sektörden dokuzunda üretimin azaldığı belirtilmekteydi. Bununla birlikte üretim düşüşünün, ölçülü düzeyde kaldığı gözlenmekteydi. Ayrıyeten yeni siparişlerdeki yavaşlamanın, deprem nedeniyle hızlandığı, bununla birlikte düşüşün son 16 ayın ikinci en ölçülü düzeyinde gerçekleştiği belirtilmekteydi. Ayrıyeten yeni ihracat siparişlerinde de yavaşlama olduğu görülmekteydi. Öte yandan, zelzelelerin üretim üzerindeki olumsuz tesirlerine rağmen sektörlerin birçoğunun istihdam artışını sürdürdüğü görülmekteydi.
- Şubat ayına ait gerçek efektif döviz kuru endeksi, aylık %2,9 oranında artışla 57,07 düzeyinden 58,73 düzeyine yükselmişti ve böylece Ekim 2021'den bu yana en yüksek düzeylerdeki seyrini sürdürmüştü.
- DHMİ şubat ayı datalarına göre, dış çizgi yolcu sayısı, aylık bazda %10,7 oranında düşüş sergilemişti. Öte yandan, dış çizgi yolcu sayısının şubat ayındaki aylık 6,13 milyon kişilik düzeyi, tarihi olarak en yüksek şubat ayı verisi olmuştu. Şubatta dış çizgi yolcu sayısının yıllık artış suratı ise %61,9'dan %47,5'e yavaşlamıştı. Şubatta iç çizgi yolcu sayısı ise aylık bazda %17 düşüş kaydetmişti, yıllık bazda ise artış suratı %34,5'ten %7,5 düzeyine yavaşlamıştı.
- Hazine nakit istikrarı, şubatta 171,5 milyar TL açık vermişti, ocakta ise 54,3 milyar TL açık vermişti, 12 aylık kümülatif nakit açığı ise şubatta 185,7 milyar TL'den 412,7 milyar TL'ye, GSYH'a oranı ise %1,2'den %2,7'ye yükselmişti (GSYH verisi olarak 4. çeyrek kümülatif verisi kullanıldı). Alt ayrıntılara bakıldığında gelirlerde aylık %28,5 oranında düşüş gözlenirken, masraflar ise faiz masraflarındaki aylık %57,7 oranındaki artışın yanında faiz dışı masraflardaki aylık %7 oranındaki artışın tesiriyle aylık %9,9 oranında artış kaydetmişti. Bunun yanında şubat ayında aylık bazda faiz masrafları, geçen yılın aylık ortalamasının üzerine çıkmıştı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın mart-mayıs dönemi iç borçlanma stratejisinde mart ayı iç borçlanma gayesi 60 milyar TL olarak açıklanmıştı. Hazine mart ayında hesaplamalarımıza göre borçlanma maksadının üzerinde 83,4 milyar TL iç borçlanma gerçekleştirdi ve mart ayında iç borç anapara ödemesinin 17 milyar TL olduğunu varsaydığımızda Hazine'nin 66,4 milyar TL net iç borçlanma gerçekleştirdiğini hesaplamaktayız. Ayrıyeten Hazine mart ayında memleketler arası piyasalarda dış borçlanmaya gitmiş ve milletlerarası sermaye piyasalarında USD cinsinden bir tahvil ihracı gerçekleştirerek, söz konusu ihracın meblağı 2,25 milyar USD (yaklaşık 42,6 milyar TL) düzeyinde gerçekleşmişti. Hazine'nin martta dış borç anapara ödemesinin ise 31 milyar TL olduğunu varsaydığımızda 11,6 milyar TL net dış borçlanma gerçekleştirdiğini öngörmekteyiz. Böylelikle Hazine'nin mart ayında toplamda yaklaşık 78 milyar TL net borçlanma gerçekleştirdiğini hesaplıyoruz. Mart ayında Hazine'nin TCMB Analitik Bilanço'dan (30 Mart tarihli) kasa hareketlerine baktığımızda kasa bakiyesinin bir önceki aya göre 53,3 milyar TL fiyatında arttığını görmekteyiz. Bu açıdan bütçe istikrarı öncesi izlediğimiz mart ayında Hazine nakit istikrarının kısmi açık verebileceğini değerlendirmekteyiz.
Şirket haberleri
Alarko Holding (ALARK, Nötr): Bağlı Paydaşlığı Alsera Jeotermal Tarım Besin tarafından, İstekler Petrol Seracılık'ın sahip olduğu Afyonkarahisar ili, Sandıklı ilçesinin değişik mevkilerinde bulunan yaklaşık 35.000 m² büyüklüğünde sera, yaklaşık 93.000 m² büyüklüğünde tarla niteliğindeki taşınmaz, 09.04.2043 tarihine kadar 4.700 hektarlık alanda geçerli olan jeotermal kaynak işletme ruhsatı ile söz konusu varlıklara ait demirbaş, araç, taşınır ve gereçlerin KDV dahil 75,5mn TL bedel karşılığında satın alınmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda jeotermal kaynak işletme ruhsatı haricindeki varlıklar devralınmış olup jeotermal kaynak işletme ruhsatının devralınmasına ait gerekli süreçler başlatılmıştır.
Coca-Cola İçecek (CCOLA, Sınırlı Negatif): Özgörkey Holding sahip olduğu 610bin TL'lik nominal hisseyi borsada süreç gören tipe dönüşüm için MKK'ya kaydettirdi. Şirketin ödenmiş sermayesi 254,4mn TL düzeyinde bulunuyor. Buna göre MKK'ya kaydettirilen söz konusu paylar, ödenmiş sermayenin %0,2'sini oluşturuyor.
Garanti Bankası (GARAN, Nötr): Banka Yönetim Heyeti tarafından, toplamda 750mn Euro yahut Türk Lirası da dahil öbür para ünitelerinde muadili fiyata kadar, halka arz edilmeksizin, yurtdışında satılmak üzere ipotek teminatlı menkul değer (“İTMK”) ihracı sürecine ait Genel Müdürlük yetkilendirilmiştir.
Koza Altın İşletmeleri (KOZAL, Sınırlı Pozitif): Kaşköy projesi kapsamında yapılan maden kaynak iddia çalışmaları 28 Şubat 2023 tarihi prestijiyle tamamlanmıştır. Altın cevher geri kazanım pahası %90 oksitli, %30 geçiş ve sülfitlidir. 28 Şubat 2023 tarihi prestijiyle oksitli cevher zonunu kapsayan maden kaynak sayıları 4.24 g/t Altın ortalamalı 4506 Kilo ton cevher tonajı ile yaklaşık olarak 614 kilo Ons olarak varsayım edilmiştir. Geçiş ve Sülfitli zonlar, mevcut jeometalürjik testler doğrultusunda altın geri kazanım oranlarındaki yetersizlikten ötürü maden kaynak sayılarına dahil edilmemiştir.
Sektör haberleri
Bankacılık: TCMB taraflı kur muhafazalı mevduatlarda tarih kapsamı genişletildi. Resmi Gazete'de yayımlanan düzenlemeye göre, Türk lirasına geçişte sağlanacak takviye için, söz konusu Döviz tevdiat yahut döviz cinsinden iştirak fonu hesaplarının açılma tarihi 31 Mart 2023'e uzatıldı. Bir önceki düzenlemeye göre bu tarih 31 Aralık 2022 olarak belirlenmişti. Yeni düzenlemeyle vade sınırlamasının da kaldırıldığı görüldü. Daha önce ilgili bildirimde yer alan “Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır” sözü değiştirildi. Yeni hususta yalnızca “Banka tarafından açılacak Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının vadeleri Merkez Bankasınca yayımlanacak usul ve esaslarda belirlenir” sözleri kullanıldı. Kaynak: Bloomberg HT
Enerji: Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), 44 elektrik üretim santraline şubat ayı için 223mn TL kapasite ödemesi yapacak. Kapasite sisteminden yararlanan üretim tesislerine yapılacak ödemelere ait liste, TEİAŞ'ın internet sitesinde yayımlandı. Buna göre, söz konusu sistem kapsamında yer alan 51 santralden 44'üne şubat ayı için toplam 223mn TL ödenecek. Kapasite sistemi kapsamında TEİAŞ tarafından elektrikte sürdürülebilirlik ve arz güvenliğini sağlamak emeliyle santrallere kapasite ödemesi yapılıyor. (Kaynak: AA)
Konut: Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Kentsel dönüşümde 100 metrekare bir dairenin neredeyse maliyetinin tamamını karşılayacak bir kredi paketi oluşturduk. Her bir daire için de 1 milyon 250 bin liralık bir limit tahsis ettik” açıklamasını yaptı. Kaynak: ekonomim.com
Tarım: Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, 2023 yılında ziraî destekleme sayısının 55.5 milyar TL olacağını açıkladı.
Diğer şirket haberleri
Astor Güç (ASTOR): Şirket Yurt içinde yerleşik özel bir firma yurt dışına gönderilmek üzere ile 3,4mn USD fiyatında bir sözleşme imzalarken, yurtdışında yerleşik 3 firma ile sırasıyla 1,2mn EUR, 1,8mn EUR ve 1,9mn EUR'luk sözleşmeler yapmıştır.
Ek olarak, elektrikli araç şarj istasyonu yatırımları kapsamında SİEMENS Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile 10,9mn EUR fiyatında sözleşme imzalanmıştır. Proje kapsamında 170 Adet SICHARGE D – 300 kW ve 30 Adet SICHARGE D – 180 kW olmak üzere toplam 200 adet elektrikli araç şarj ünitesi alımı gerçekleştirilecektir.
Banvit Bandırma (BANVT): Şirket'in %100 sahibi olduğu Nutrinvestments B.V. (“Nutrinvestments”)'ye ait tasfiye kararı alınmıştır. Nutrinvestments'ın Şirket finansal tablolarının hazırlanmasında tam konsolidasyona tabi olması nedeniyle, tasfiyesinin finansal tablolara olumsuz bir tesirinin bulunmayacağı bedellendirilmektedir.
Bosch Fren (BFREN): Şirket Yönetim Heyeti, pay başına brüt 24,31 TL (net 21,88 TL) kar hissesi dağıtım teklifini Genel Heyet onayına sunma kararı almıştır. Teklif edilen nakit kar hissesi hak kullanım tarihi 26 Eylül 2023'tür. Son kapanış pahasına göre temettü randımanı %0,5 olarak hesaplanmaktadır.
Brisa (BRISA): Aksaray fabrikasında yapılacak olan yatırımlar için yapılmış olunan yatırım teşvik evrakı başvurusu onaylanmış olup 3 yıllık yeni teşvik evrakı alınmıştır.
Denge Yatırım Holding (DENGE): Şirket'in bağlı paydaşlığı olan Fer Gayrimenkul Geliştirme ve İnşaat A.Ş, iştirak konusunun konut ofis ve ticari alanların inşaatının imali, yaptırılması, pazarlanması ve ortakların mutabakatı sonucunda kiralanması ve işlettirilmesi olan Neosfer İsmi İştiraki İşletmesi ve Güney Ataşehir İsmi İştiraki İşletmesi'ne %50'şer oranda ortak olduğu açıklanmıştır.
İttifak Holding (ITTFH): Bir şirket ortağı sahip olduğu 8,1mn TL'lik nominal hisseyi borsada süreç gören tipe dönüşüm için MKK'ya kaydettirdi. Şirketin ödenmiş sermayesi 384mn TL düzeyinde bulunuyor. Buna göre MKK'ya kaydettirilen söz konusu paylar, ödenmiş sermayenin %2,1'ini oluşturuyor.
Kızılbük GYO (KZBGY): Şirket'in Marmaris Kızılbük Thermal Wellness Resort projesi için Beyazkum Satış Pazarlama İşletme Hizmetleri A.Ş.' den almakta olduğu satış ve pazarlama hizmetleri 31.03.2023 tarihi itibariyle sonlandırılmıştır. Bundan sonra projenin satış ve pazarlama faaliyetleri Şirket bünyesinde yürütülecektir.
Türk İlaç (TRILC): T.C. Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğü Sıhhat Avrupa Birliği Proje Ofisi tarafından 24 Ocak tarihinde yapılan 208.500 doz BCG aşı ihalesi 109,5bin EUR bedel ile şirketimiz uhdesinde kalmıştır.
Ünlü Yatırım Holding (UNLU): Şirket Yönetim Şurası, pay başına brüt 0,29 TL (net 0,26 TL) kar hissesi dağıtım teklifini Genel Şura onayına sunma kararı almıştır. Teklif edilen nakit kar hissesi hak kullanım tarihi 2 Mayıs 2023'tür. Son kapanış bedeline göre temettü randımanı %3,2 olarak hesaplanmaktadır.
Yayla Besin (YYLGD): Şirket Yönetim Konseyi, pay başına brüt 0,34 TL (net 0,30 TL) kar hissesi dağıtım teklifini Genel Heyet onayına sunma kararı almıştır. Teklif edilen nakit kar hissesi hak kullanım tarihi 31 Ağustos 2023'tür. Son kapanış kıymetine göre temettü randımanı %1,1 olarak hesaplanmaktadır.
Faiz piyasaları
Cuma günü yüklü ortalama fonlama maliyeti %8,50'den %8,56 düzeyine yükseldi. TCMB cuma günü 1 milyar TL'lik (%8,50'den, 7 gün vadeli) haftalık repo ihalesi açtı. Ayrıyeten TCMB BIST'te kotasyon yoluyla 9,2 milyar TL (%10'dan, 3 gün vadeli) kullandırdı. Toplam fonlama meblağı ise repo ihaleleri kaynaklı 236 milyar TL oldu.
Yurt içi tahvil piyasasında, cuma günü randıman eğrisi genelinde faizlerde düşüşler görüldü. Buna göre, kısa vadeli tarafta 10 baz puana varan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 80 baz puana varan düşüşler görüldü. Gösterge kağıtların faizlerinin haftalık bazda değişimlerine bakıldığında ise, kısa vadeli tarafta 110 baz puana yaklaşan düşüşler gözlenirken, orta ve uzun vadeli tarafta 245 baz puana yaklaşan düşüşler görüldü.
Günlük özet piyasa verileri
Kaynak Ziraat Yatırım
Hibya Haber Ajansı
03.04.2023 11:56:03