Hedy Lamarr, sadece Hollywood'un güzel yıldızlarından biri olmakla kalmamış, aynı zamanda günümüz iletişim teknolojilerinin temelini atan önemli bir mucittir. Hem sinema dünyasında hem de bilim dünyasında iz bırakan bu kadının hayat hikayesi, merak uyandıran detaylarla doludur.
Hollywood'un Simgesi, Bilim Dünyasının Gizli Kahramanı
Avusturyalı asıllı olan Hedy Lamarr, 1930'lu yıllarda sinema dünyasına adım attı. Ekstase adlı filmdeki cesur rolüyle dönemin en çok konuşulan isimlerinden biri haline geldi. Klasik Hollywood güzelliğiyle tanınan Lamarr, aynı zamanda gizli bir tutkuya sahipti: Bilim.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, denizaltılar için daha güvenli bir iletişim sistemi geliştirmek amacıyla George Antheil ile birlikte çalıştı. Bu çalışmaları sonucunda geliştirdikleri "frekans sıçramalı spektrum yayılımı" tekniği, günümüzde Wi-Fi, Bluetooth ve GPS gibi teknolojilerin temelini oluşturdu.
Sinema Efsanesi
Hollywood'un altın çağında, Lamarr, zarif hatları ve etkileyici oyunculuğuyla seyircilerin gönlünde taht kurdu. Clark Gable, Spencer Tracy gibi dönemin en büyük yıldızlarıyla aynı karede yer aldı. "Ecstasy" filmindeki cesur sahneleriyle dönemine göre oldukça radikal bir figür olarak dikkat çekti. Ancak Lamarr, sadece güzelliğiyle değil, aynı zamanda oyunculuk yeteneğiyle de takdir topladı.
Unutulmuş Mucit
Lamarr'ın sinema dünyasındaki başarısı, onun asıl tutkusunu gölgede bıraktı: Bilim. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında, müttefiklerin savaşta üstünlük sağlamasına yardımcı olmak için çabaladı. Besteci George Antheil ile birlikte geliştirdiği "frekans atlamalı yayılma spektrumu" adlı sistem, radyo sinyallerini sık sık değiştirerek düşmanın karıştırılmasını ve böylece torpidoların daha güvenli bir şekilde hedeflerine ulaşmasını sağlıyordu. Bu buluş, günümüzde kullandığımız Wi-Fi, Bluetooth ve GPS gibi teknolojilerin temelini oluşturdu.
Ne yazık ki, Lamarr'ın bu deha işi, döneminde yeterince takdir görmedi. Askeri yetkililer, icadının karmaşık olduğunu ve pratik olmadığını düşünerek reddetti. Lamarr, bu durumdan büyük hayal kırıklığı yaşadı ve bir süreliğine bilimden uzaklaştı. Ancak yıllar sonra, icadının önemi anlaşıldı ve Lamarr, hak ettiği takdiri görmeye başladı.
HEDY LAMARR KİMDİR?
Hedy Lamarr doğum adıyla Hedwig Eva Maria Kiesler, 9 Kasım 1914’te doğdu, 19 Ocak 2000 yılında vefat etti. Hedy Lamarr, Yahudi asıllı Avusturyalı ve daha sonra ABD'de yaşamış olan oyuncu, mucittir.
Teknolojiye, tiyatroya ve sinemaya tutkulu Lamarr, Hollywood'dan önce kariyerine Almanya'da başladı. Amerika’ya gittiğinde dünyanın en güzel kadını olarak tanındı.
Lamarr çok sayıda popüler filmde rol almış olmakla birlikte, bunların başlıcaları arasında 1938 yapımı, Charles Boyer ile birlikte başrollerini paylaştığı Algiers filmi, 1940 yapımı Spencer Tracy ile başrolünü paylaştığı I Take This Woman filmi, 1940 yapımı, Clark Gable ile başrolünü paylaştığı Comrade X filmi, 1941 yapımı, başrolünü James Stewart ile paylaştığı Come Live With Me filmi, 1941 yapımı, başrolünü Robert Young ile paylaştığı H.M. Pulham, Esq. filmi ve 1949 yapımı, Victor Mature ile birlikte rol aldığı Samson and Delilah filmi yer almaktadır.
1933 yılında (dâhil) Gustav Machatý'nin yönetmenliğini yaptığı Ecstasy isimli filmdeki çıplaklığı ile tartışma konusu oldu ve eşinden ayrılarak gizlice Paris'e kaçtı. Buradayken MGM'in başkanı Louis B. Mayer ile görüştü ve kendisine Hollywood'da film sözleşmesi teklif edildi. Lamarr 1930'un başlarından, 1950'lerin sonlarına kadar rol aldığı filmler ile bir yıldız hâline geldi.
İlk evliliği süresince Lamarr'ın uygulamalı bilimlere karşı ilgisi arttı ve oyunculuk kariyerinden de sıkıldığından dolayı bir mucit olarak buluşlar üretti. II. Dünya Savaşı'nın başlangıcında, müttefiklerin savaştaki güçlerine yardımcı olmak için çok istekliydi. Besteci ve mucit olan George Antheil ile birlikte yayılma spektrumunun radyo güdümlü torpidolarda kullanılabilmesi amacıyla frekans atlamalı yayılma spektrumunu icat ederek, ABD'de patentini aldılar.
ABD Donanması 1960'lara kadar bu teknoljiyi benimsemedi ancak günümüzde bu teknolojinin çalışma prensipleri Wi-Fi, CDMA ve Bluetooth teknolojilerine dâhil edilmiştir.
Ayrıca bu çalışması nedeniyle 2014 yılında ABD'nin Virginia eyaletinde bulunan Alexandria şehrindeki Ünlü Ulusal Mucitler Salonu'nda yer verilerek onurlandırılmıştır.
HEDY LAMARR İCADI
Hollywood'da çok az kişinin bildiği şey; Spencer Tracy veya Clark Gable ile oynayan esmerin; aynı zamanda bir füze telegü sistemi icat edip patentini alabilen olağanüstü bir iletişim mühendisi olduğudur.
Hollywood’un en önemli yıldızlarından biri olur ve bir süre sonra tahtı Marilyn Monroe tarafından sarsılır.
Bilimle ilgilenmeye başladıktan sonra döneminin en önemli bilim insanlarından biri haline gelir. Frekans atlamalı yaygın spektrum, diğer adı ile gizli haberleşme sistemini icat eder.
2. Dünya Savaşı sırasında icadı reddedilir. Hollywood çevresi de ondan uzaklaşır. Kimse yüzüne bakmaz.
Aradan yıllar geçtikten ve cep telefonu ile internet icat edildikten sonra Lamarr’ın icadı değer görmeye başlar ve Wi-Fi teknolojisinin geliştirilmesi için temel oluşturur.
Kısacası, bugün cep telefonları, bilgisayarları ve tabletleri ağlara kablosuz olarak bağlayabiliyorsak bunu Hedy Lamarr’a borçluyuz.
26.11.2024 16:00:47