Bakan Soylu’nun konuşmasından birtakım satır başları şöyle:
“Bunu deprem olarak tanımlamak bu afeti tam olarak anlatamamak üzere bir anlayışla bizi karşı karşıya bırakır. Biz daha evvel zelzeleler yaşadık, bu kadar yaygınını hem görmedik hem de deneyim etmedik. Yalnızca Antakya’da 15 milyon ton. Yani milyonlarla kamyon. Hiç dinlenilmeden gidilirse 3-4 ay içerisinde yalnızca bir ilçede bitirilebilecek bir enkazdan bahsediyoruz. 26 binin üzerinde toplam arama kurtarma çalışması yapılan bina var.
Bu büyük sarsıntıdan istifade etmek isteyenler olabilir. Sayın Bakanımız da birtakım mevzuat değişikliklerine gerek olduğunu tabir etti. Örneğin fahiş kira artışları son vakitlerde deprem bölgesinin, deprem kadar acıtıcı bir gerçeğidir. Bu bizi üzmektedir. Elbette ki devlet olarak gereğini de yerine getiriyoruz.
İnsanlara ikinci bir deprem yaşatmanın gereği yok. Hukuk devletiyiz. Müracaat eder, çıkarmak ister. Çıkartmaya mahkeme karar verirse çıkartır. Bu türlü bir şeyi istemek şu anda kiracıdan hakikat doğru bir yaklaşım değildir. Fahiş kira artışları hakikat bir yaklaşım değildir. Kiracı çıkarmak hakikat bir yaklaşım değildir.
Şu anda çok süratli bir formda hem enkazlar kaldırılıyor. Hem de kentlerin yeni yerlerinin planlanması konusunda gerekli adımlar atılıyor.
Aynı vakitte konteyner kentlerle ilgili hazırlıklar da sürüyor. Şu ana kadar ağır hasarlı, orta hasarlı, konut sahibi, kiracı toplam müracaat dün akşam prestijiyle 421 bin oldu. Bunun 284 bin 712 hanesi ‘ben kira yardımı almak isterim’, 136 bin 913’ü de ‘ben konteynerde yaşamak isterim’ dedi. Buradaki değerlendirmeler ve müracaatlar devam edecek. Buna ilişkin de altyapı hazırlıkları sürecek.
Şu ana kadar 140 alanda 93 bin 623 konteynerin hazırlıkları yapıldı. Bunun 70 bini çabucak hemen tamamlanmak üzere bir kısmı tamamlandı ve konteynerdeki yaşantısına başlamış oldu.
İlk defa bir afette ve sarsıntıda kiracılara kira yardımı yapılıyor. Taşıma yardımı yapılıyordu. O da mesken sahiplerinden biraz daha azdı. Birinci sefer istikrarlı bir taşınma yardımı 15 bin lira ve bir kira yardımı birinci yapılıyor. Zira bu zelzelenin niteliği de, yaygınlığı da, etkilediği bölge de, beşerler da, sonuçları da elbette ki bir öncekilerle kıyaslanamayacak derecede bir sonuç daima bir arada, hepimizi oluşturmaktadır.
Tekrar geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Cenab-ı Allah yardımcımız olsun. Vefat eden bütün vatandaşlarımıza Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyorum. Hastanede şu anda yatan ve tedavi gören vatandaşlarımıza acil şifalar dileklerimi iletiyorum.”
Bakan Bozdağ’ın konuşmasından birtakım satır başları şöyle:
“Deprem sürecinden sonra isimli süreçlerin sağlıklı işlemesi konusunda da Adalet Bakanlığı, yargı misyonu yapanlar, adliyelerimiz, Cumhuriyet Başsavcılıklarımız büyük bir yoğunluk içerisinde 7/24 temelli çalışmayı yürütmektedir. Deprem nedeniyle yıkılan binalardan, ceza soruşturmasına mevzu olan binaların külliyen ilgili isimli soruşturmalar, Cumhuriyet Başsavcılıklarımız tarafından reysen başlatılmıştır.
Adli soruşturmalar nedeniyle ceza soruşturmasına temel olmak üzere isimli soruşturmalara husus olan binalardaki kanıt tespitlerinde kıymetli ölçüde tamamlandığını buradan söz etmek isterim. Şu anda Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay ve Malatya dışındaki vilayetlerimizde kanıt tespit süreçlerinin ceza soruşturması kapsamında tamamlandığını buradan tabir etmek isterim.
Diğerleriyle ilgili kanıt tespit süreçleri de büyük bir uğraşla devam etmektedir. Değerli ölçüde oralarda da sona yaklaşılmıştır. Ceza soruşturmasına husus olan binaların enkazları eksperler ve Cumhuriyet savcımızın nezaretinde kanıt tespiti yapılmadan kaldırılmamıştır. Bundan sonra da kanıt tespiti yapılmadan hiçbir enkazın kaldırılması kelam konusu değildir. Aksi tarafta beyanların hiçbirinin gerçeği yansıtmadığını söz etmek isterim.
Şu ana kadar Cumhuriyet savcılıklarımızla bu kapsamda 7 bin 598 müstakil binada eksper incelemesi yapılması suretiyle kanıt tespiti yapıldığını tabir etmek isterim. Bu kapsamda soruşturmalara baktığımızda bugüne kadar 612 kuşkulu hakkında isimli süreç yapıldığını, bunlardan 184’ü hakkında tutuklama kararı verildiğini, 214’ü hakkında isimli denetim ve 71’i hakkında yakalama kararı verildiğini, 55 kişi hakkında gözaltına alınma kararı verildiğini şu anda 2 kişinin de gözaltında olduğunu, hakkında süreç başlatılan bireylerden 16’sının da vefat ettiğini, vefat ettiği içinde ona nazaran süreç yapıldığını tabir etmekte yarar görüyorum.
Bunların sıfatlarına baktığımızda; tutuklu olanlarının 79’unun müteahhitlerden, 74’ünün yapı sorumlusu, 10-13’ünün yapı sahibi, 18’inin binada değişiklik yapan olduğunu görüyoruz. İsimli denetim kararı verilenlerin de 72’sinin müteahhit, 92’sinin yapı sorumlusu, 22’sinin yapı sahibi, 28’inin de binada değişiklik yapan olduğunu söz etmek isterim.
Deprem bölgelerinde hırsızlık olaylarına baktığımızda 351 hadise olduğunu görüyoruz. Bu olaylarda 284 kuşkulu hakkında süreç yapılmış, 179 kişi hakkında tutuklama, 36 kişi hakkında isimli denetim kararı verildiğini görüyoruz.
Depremin yaşandığı günden bugüne kadar meydana gelen yağmalama hadise sayısı yalnızca 4’tür. Tutuklu sayısı da 4’tür. Yağma konusunda kamuoyuna yansıyan bilgilerin birçoklarının temelsiz olduğu da ortaya çıkmıştır.
Özellikle deprem felaketinin ortaya çıkardığı sonuçlar bizim mevzuatlarımızı kıymetli ölçüde gözden geçirmemiz gerektiğini bir sefer daha ortaya koymuştur. Adalet Bakanlığı olarak biz de ceza mevzuatımızı ve başka mevzuatlarımızı böylesi bir durumdaki cezai yaptırımlar dahil olmak üzere işlenen cürümlerle ve başka konuları da içerecek halde bir hazırlık içerisindeyiz.”
Hibya Haber Ajansı