Bayburt, Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerinde yer alan tarihi ve doğal güzellikleriyle öne çıkan bir şehirdir. Yalnızca kültürel mirasıyla değil, aynı zamanda iklimi ve çevresindeki şehirlerle olan ilişkisiyle de dikkat çeker. İşte Bayburt hakkında daha fazla detay:
1. Bayburt’a Ulaşım: Kara ve Hava Yollarıyla Erişim
2. Bayburt’un Plakası ve Coğrafi Konumu
3. Bayburt’un Komşuları: Yakınındaki Şehirler
4. Bayburt’un Yöresel Lezzetleri: Geleneksel Tatların İzinde
5. Bayburt’un İklimi: Karasal ve Karadeniz Etkileri
6. Bayburt’un Tarihi ve Kültürel Zenginlikleri
7. Bayburt’un Doğal Güzellikleri ve Gezilecek Yerleri
Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde, hem doğasıyla hem de tarihi zenginlikleriyle dikkat çeken Bayburt, plakası 69 olup, Gümüşhane, Erzurum ve Trabzon, Rize gibi şehirlerle komşudur. Hem Karadeniz’in ılıman dokusunu hem de Anadolu'nun sert iklimini bir arada hissettiren bu topraklar, kendine has yöresel lezzetleri ve kültürel zenginlikleriyle ziyaretçilerini büyüler.
1. Bayburt’a Ulaşım: Hava ve Kara Yolları
a. Havalanı: Bayburt’a Direkt Ulaşım İmkanı
Bayburt'un doğrudan bir havaalanı bulunmamaktadır. Ancak Trabzon ya da Erzurum Havalimanı, şehre en yakın havaalanlarıdır. Ancak, Bayburt’a ulaşım genellikle kara yolu ile yapılmaktadır. Havalimanına gelenler, oradan Bayburt’a otobüs veya taksi ile devam edebilirler.
b. Otobüsle Ulaşım
Bayburt’a kara yolu ile ulaşım oldukça kolaydır. Türkiye’nin birçok büyük şehirinden Bayburt’a düzenli otobüs seferleri bulunmaktadır. Bayburt Otogarı, şehir merkezine oldukça yakın bir konumda yer alır. İstanbul, Ankara, Trabzon gibi büyük şehirlerden Bayburt’a otobüsle ulaşmak mümkündür. Ayrıca, Bayburt’un çevresindeki şehirlerden de otobüsle kolayca ulaşılabilir.
c. Kendi Aracınızla Ulaşım
Bayburt’a kendi aracınızla seyahat etmek isterseniz, D100 Karayolu’nu kullanarak ulaşım sağlayabilirsiniz. Bayburt, çevresindeki şehirlerle iyi bir karayolu ağına sahip olup, yolculuk sırasında Karadeniz’in eşsiz manzaralarına tanık olabilirsiniz.
2. Bayburt’un Konumu ve Çevresindeki Şehirler
a. Bayburt’un Haritadaki Yeri
Bayburt, Karadeniz Bölgesi'nin Doğu Karadeniz kısmında yer alır, fakat Karadeniz’e kıyısı yoktur. Erzurum’un güneyinde, Gümüşhane’nin batısında yer alan Bayburt, Bayburt Dağları’nın eteklerinde yükselir. Harita üzerinde Bayburt, Gümüşhane iline bağlıdır ve Erzurum ile Trabzon gibi illere de yakın bir konumda bulunur.
b. Yakınındaki Şehirler
Bayburt’un çevresindeki önemli şehirler:
3. Bayburt’un İklimi
Bayburt, iç Karadeniz İklimi'nin etkisi altındadır. Karasal iklimin etkileri de görülmektedir, bu yüzden kışlar soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise ılımandır.
a. Kışlar
Bayburt'ta kışlar oldukça sert geçer. Karadeniz'e olan uzaklık nedeniyle kış aylarında kar yağışı sıklıkla görülür. Bu durum, özellikle Bayburt Kalesi gibi yüksek bölgelerde etkisini artırır. Hava sıcaklıkları sıfırın altına inebilir ve karla kaplı yollar, ulaşımda zorluklar yaratabilir.
b. Yazlar
Yaz ayları ılımandır ve Karadeniz’e kıyısı olan illere göre daha serin geçer. Sıcaklık genellikle 20-30°C arasında değişir.
c. Mevsimsel Değişiklikler
Bayburt, ilkbahar ve sonbahar aylarında da ziyaret edilebilecek bir yerdir. Doğal güzelliklerin en iyi şekilde göründüğü bu mevsimlerde, yaylalar ve dağlar gezilebilir.
4. Bayburt’un Ekonomisi ve Tarımı
Bayburt’un ekonomisi, büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Şehirde en çok yetiştirilen ürünler arasında buğday, mısır, sebzeler bulunur. Ayrıca, hayvancılık da önemli bir yer tutar; özellikle koyun ve sığır yetiştiriciliği yaygındır.
5. Bayburt’ta Konaklama ve Yeme İçme
Bayburt’ta konaklama imkanları genellikle küçük oteller, pansiyonlar ve dağ evlerinden oluşur. Şehirde, geleneksel Karadeniz yemeklerini bulabileceğiniz restoranlar da mevcuttur. Yöresel yemeklerin en lezzetli halini sunan mekanlar, ziyaretçilere gerçek bir Bayburt deneyimi sunar.
Bayburt, tarihi zenginlikleri, doğası, misafirperverliği, geleneksel mutfağı ve kültürel mirasıyla keşfedilmeye değer bir şehirdir. Ulaşım açısından biraz daha fazla zaman alabilir, ancak bu yolculuk hem ruhsal hem de görsel olarak tatmin edici olacaktır.
5 BİN YILLIK TÜRK YURDU
Ermeni ve Bizans kaynaklarında; Payper, Baberd, Bairburt, papirt şekillerinde geçmektedir. Papirt kelimesinin yüksek kale anlamına geldiği bilinse de bay kelimesine anlam verilememiştir. Evliya Çelebi kaynaklarına göre ‘BAY’ kelimesi zengin, ‘YURT’ kelimesi belde anlamına gelmektedir. Bayburt olarak değil de bayyurt olarak da kaynaklarda geçebildiği görülmüştür. Son yapılan kazırlarla birlikte tarihçesi M.Ö. 3000’li yıllara kadar uzandığı düşünülen Bayburt, 5 bin yıllık Türk şehridir. Türklerin Anadolu’daki ilk yerleşim alanlarından olan bu kentte Saltuklar ve Danişmendler yaşamıştır. Malazgirt Savaşı’ndan sonra kesin Türk hakimiyetine girmiştir. Osmanlı zamanında doğu ve Karadeniz sınırlarında kale şehir olarak stratejik önem kazanmıştır. 1878 ve 1916 yıllarında Ruslar tarafından işgal edilip tahrip edilmiştir. Önce Erzurum’a, daha sonra Gümüşhane’ye bağlı kaldıktan sonra 1989 yılında il statüsüne kavuşmuştur. Bayburt’un merkez ilçe dışında Aydıntepe ve Demirözü diye iki ilçesi vardır.
DEDE KORKUT DİYARI
Dedem Korkut boy boylamış, soy soylamış… Parasarın Bayburt hisarı demiş, adını kutsamış. Oğuzlar’ın destan niteliğindeki hikayelerinin ilk anlatıcılarından efsanevi Oğuz ozanı Dede Korkut, Bayburt’ta bir türbede yatıyor, hikayelerinin kahramanı Bamsı Beyrek (Bey Böyrek) ile birlikte. “Bayburt dünyanın en güzel uğrak yerlerinden biridir” diyen ünlü gezgin Marco Polo, belki de bu destanı ve hikayeleri dinledi bu güzel diyarda.
TARİHİ EHRAM DOKUMASI
Bayburt’ta halk için el sanatları çok önemlidir. Bakır işlemeciliği, taş işlemeciliği, ehram ve kilim dokumacılığı oldukça yaygındır. Hediyelik eşya olarak bu el sanatı ürünlerinden alabilirsiniz. Özellikle tamamıyla koyun yününden yapılan ehram bu yöreye özgü, kadınların giydiği bir giysidir. Bayburtlu kadınların bu geleneksel giysisi, ehram tezgahlarında tamamen yünden dokunur. Artık ehramdan kravatlar, yelekler, çantalar, elbiseler, ceketler yapılıyor.
GİZEMLİ YERALTI ŞEHRİ
Bayburt’ta, hiçbir yapı malzemesi kullanılmadan yer altındaki kayaların oyulmasıyla inşa edilen yeraltı şehri, kentin ön plana çıkan turizm merkezleri arasında yer alıyor. Aydıntepe ilçesinde 1998 yılında yapılan inşaat kazısı sırasında tesadüfen gün ışığına çıkarılan Aydıntepe Yeraltı Şehri, yüzeyden 2 ile 5 metre derinde, hiç bir yapı malzemesi kullanılmadan, ana kayaya oyulmuş galeriler, odalar ve bu odaların açıldığı daha geniş mekanlardan oluşuyor.
BAKSI MÜZESİ
Bayburt’un son yıllardaki cazibe merkezi kuşkusuz Baksı Müzesi‘dir. Müze, Bayburt’un dışında bulunan Bayraktar Köyü’nde Bayburtlu bir ressam Prof. Dr. Hüsamettin Koçan tarafından kurulmuş olup 2014 Avrupa Müze Ödülü’nü almıştır. Baksı’yi ziyarete gittiğinizde Baksı Müzesi’nin her biri özenle dekore edilmiş odaları bulunan konukevinde konaklayabilirsiniz.
BAYBURT SAAT KULESİ
Bayburt Kalesi’nin hemen önünde yükselen Saat Kulesi, heybetli mimarisiyle şehir merkezinin hemen hemen her noktasından görülmekte. Bayburt Saat Kulesi’nin yapımı 1923’e dayanmakta.
BAYBURT KALESİ
Zigana ve Kop dağlarından aşılarak ulaşılan Bayburt Kalesi aynı zamanda Karadeniz’i Basra körfezine bağlayan ticaret yolu üzerinde bulunmakta. Bu yolu izleyen her seyyahın uğradığı kalenin adı, önemi, ihtişamı ve günlük yaşamıyla ilgili pek çok bilgi mevcut. Şehrin kuzeyinde yalçın kayalar üzerinde inşa edilmiş olan kalenin kimler tarafından yapıldığı bilinmemekte.
DEDE KORKUT KÜMBETİ
Bayburt il merkezine yaklaşık 39 kilometrelik uzaklıkta bulunan Masat Köyü’ndeki Dede Korkut Kümbeti, şehrin en gezilesi noktalarının başında geliyor. Halk arasında Ali Baba Kümbeti olarak adlandırılan türbenin Dede Korkut’a ait olduğu düşünülmekte. Kümbet, şehrin turizmi hareketlendiren yapılar arasında.
