Camiye Gittiğimizde Nelere Dikkat Etmeliyiz?

CAMİ CEMAATİ HUKUKUNA DİKKAT EDİN

Cami adabı, camide uyulması gereken görgü kurallarını ve davranışları kapsar.

Cami, Müslümanlar için ibadetin merkezi ve topluluğun bir araya geldiği kutsal bir mekandır. Bu nedenle camiye girerken ve orada bulunurken belli başlı adablara uyulması gerekmektedir.

İşte cami adabı hakkında bilmeniz gerekenler:

Cemaatle namaz kılarken dikkat edilmesi gereken uygulamada – pratikte çok önemli hususlar vardır.

Bir Müslümanın, her şeyi güzel olmalı.

Oturması, kalkması, yürümesi, bakması.

İnsanlarla ilişkileri, anlayışı, hoşgörüsü, sabrı, centilmenliği.

Her şeyiyle örnek insan olmalı, Müslüman.

Ve çok tabii olarak cami adabı hususunda da çok duyarlı olmalı.

Camiye nasıl girilir, orada nelere dikkat edilir, nasıl davranılır ve camiden nasıl çıkılır.

Kısaca cami cemaat adabı ve incelikleri konusu, her müminin çok çok iyi bilmesi ve titiz davranması gereken, günlük hayatının vazgeçilmezlerindendir.

Camiye gidişte temizliğe, saygıya, birlikteliğe, huşu ve niyete dikkat edilmelidir.

Saygı ve Huşu

Camiye Girerken

• Camiye Girişte Dua: Camiye girerken “Allahümmef-tah li ebvabe rahmetike” (Allah'ım, bana rahmet kapılarını aç) duası okunur.
• İçeri Girerken Sağ Ayakla Girmek: Camide adabın bir parçası olarak içeriye sağ ayakla girilmesi tavsiye edilmiştir.
• Kur'an'a Saygı: Kur'an-ı Kerim okurken veya dinlerken büyük bir saygı ve huşu içinde olunmalıdır.
• Abdest almak: Camiye girmeden önce abdest almak, namazın şartlarından biri olduğu için önemlidir.
• Selam vermek: Camiye girerken "Selamünaleyküm" diyerek selam vermek sünnettir.

Selam ver:Saygılı olmak:

Hucurat 4. "Ey iman edenler! Mescide girdiğiniz zaman selam verin. Hayra doğru yarışın. Kötülüklerden sakının. Allah, size büyük bir nimet vermiştir. Ve Allah bilendir, her şeyi görendir."

Camiye girenin orada namazı bekleyenlere selam vermesi iyi olur. Tefekkür veya kalben zikretmeli. Eğer Kur’an-ı kerim okunuyorsa, dinlemek çok sevaptır.

• Sağ ayakla girmek: Camiye sağ ayakla girmek, İslam âdâbından biridir.
• Sessiz olmak: Camiye girerken sessiz olmalı, konuşmaktan kaçınmalıdır.

Camiden Çıkarken

• Selam vermek: Camiden çıkarken de "Selamünaleyküm" diyerek selam vermek sünnettir.
• Sol ayakla çıkmak: Camiden sol ayakla çıkmak, İslam âdâbından biridir.
• Camiye zarar vermemek: Camideki eşyalara zarar vermemek, camiye saygı göstermek anlamına gelir.

Camiye giriş çıkışlar nasıl olmalı?

Çıkarken acele etmeyin:

Camiden çıkarken yangından kaçar gibi değil, çok sevdiğiniz bir dostunuzdan ayrılır gibi çıkın. Acele etmeyin. İtişip, kakışarak çıkışı tıkamayın.

Çoğunluğa öncelik verin:

Cami giriş ve çıkışlarında öncelik çoğunluğa aittir. Yani çoğunluk çıkıyorsa, zorla, ite- kaka içeri girmeye çalışmayın. Efendice dışarıdan çıkışın açılmasını bekleyin. Ya da çoğunluk giriyorsa aksini yapın, içeride bekleyin.

Park Önleyici Olmayın:

Camiye gidince aracınızı başkalarının parkını önleyecek şekilde park etmeyin.

Cemaatle Namaz ve Birlik:

Saff 4. "Allah, kendi yolunda, kenetlenmiş bir yapı gibi saf bağlayarak savaşanları sever."

Bakara 43. "Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin ve rükû edenlerle birlikte rükû edin."

Meclislerde yer açın

Mücâdele 11. Ey iman edenler! Size, “Meclislerde yer açın” denildiği zaman açın ki, Allah da size genişlik versin. Size, “Kalkın”, denildiği zaman da kalkın ki, Allah içinizden inananların ve kendilerine ilim verilenlerin derecelerini yükseltsin. Allah yaptıklarınızdan hakkıyla haberdardır.

Temizlik ve Hijyen

• Abdestli Olmak: Camide ibadet etmek için abdestli olmak esastır. Abdest, fiziksel temizliği sağladığı gibi manevi bir hazırlığı da simgeler.
• Giysi ve Kıyafet: Camiye girerken temiz, sade ve vücut hatlarını örten kıyafetler tercih edilmelidir. Özellikle namaz kılarken vücut örtüsü uygun olmalıdır.

• Temizlenmek: Vücudun ve kıyafetlerin temiz olması hem kişisel hijyen açısından hem de camiye saygı göstermek açısından önemlidir.
• Giyiminize dikkat edin: Üzerinde canlı resimleri bulunan bir elbise ile namaz kılınması ve canlıya ait bir resim üzerine secde edilmesi mekruhtur. Fakat böyle bir elbisenin üzerine başka bir elbise giyerlerse, onunla namaz kılınmasında kerahet yoktur. (Büyük İslam İlmihali, Ömer Nasuhi Bilmen)

• Ayakkabılar: Camiye girerken ayakkabılar çıkarılmalı ve cami dışında bırakılmalıdır. Bu, caminin temiz tutulması açısından önemlidir.
• Ayakkabın da temiz olmalı: Camiye girerken ayakkabılarınızın toz ya da çamurunun camiyi kirletmemesine çok dikkat etmeli ve ayakkabılarınızı ayakkabılıklara mümkünse poşet içinde koymalısınız.
• Ayakkabı: Namaz çıkışında ayakkabılarınızı çıkışta yere koyarken bir metre havadan yere bırakıp ses ve toz kirliliğine sebep olmayalım. Tevazu ile biraz eğilerek yere hafifçe bırakalım
• Ayakkabı: Namazdan çıkışta, hemen kapı içinde ve dışında ayakkabı giymeye durmayın. Cami avlusuna doğru biraz ilerleyin ve ayakkabınızı öyle giyin. Giriş ve çıkışı engellemeyin, tıkamayın.

Güzel ve temiz giyinin

A’râf 31. Ey Ademoğulları! Her mescitte ziynetinizi takının (güzel ve temiz giyinin). Yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü o, israf edenleri sevmez.

Temiz giyinmeye önem vermelisiniz. Üstünüz kirli bir biçimde cemaati rahatsız etmemelisiniz. Ne Giydiğinize Dikkat Edin Giyilen giysilerde ve kullanılan eşyalarda hangi ibareler olduğuna dikkat edilmeli.

Temiz kokmalısınız, güzel kokular sürünün:

Rahatsız edici kokulardan (ağız kokusu – sarımsak kokusu vs.) arınarak cemaate katılmalısınız. Soğan, sarımsak gibi pis kokulu şey yiyerek, camiye gelmek de doğru değildir. Kötü kokmadığınızdan emin Olun.

Namaz ehli, yağlı, kirli ve pis kokan iş elbisesiyle, kirli ayakla camiye gelip, halkı rahatsız etmemelidir! Bazıları sigara kokusundan da rahatsız olur. Onun için ağzında ve elbisesinde sigara kokanlar da temizleyip, kokuyu giderdikten sonra camiye gelmelidir.

Camiye temiz ve güzel kokular sürünüp gitmek sünnettir.

Müslümanların vücutları, elbiseleri, çamaşırları, yemekleri temiz olur. Temiz olunca da mikrop ve hastalık bulunmaz. Kur’an-ı kerimde, (Temiz olanları severim) buyuruluyor. (Bekara 222)

Temizliğe Önem Vermek: Abdest:

Bakara 222. "Ey iman edenler! Namaz kıldığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayın, başlarınızı meshedin ve ayaklarınızın bileklerine kadar yıkayın."

Maide 6. "Ey iman edenler! Namaz kılmak için gittiğiniz zaman yüzlerinizi, ellerinizi dirseklerinize kadar yıkayın, başlarınızı meshedin ve ayaklarınızı topuklarınıza kadar yıkayın."

Abdest alıp, ıslak ayakla camiye girmemelisiniz

Çıplak ayakla namaz kılmak Hanefide mekruhtur. Çorabı kirli olan ve temiz çorap da bulamayan kimse, halkı rahatsız etmemek, yani haram işlememek için çorapsız namaz kılabilirse de mekruh işlememek için daha önceden tedbir alıp, eski de olsa, temiz çorapla camiye gelmelidir.

Sessizlik ve Sükûnet

• Sessiz Konuşmak: Camide yüksek sesle konuşmaktan kaçınılmalıdır. Sohbetler alçak sesle ve saygı çerçevesinde yapılmalıdır.
• Sessizce Oturmak: Cami içinde ibadet edenler ya da Kur'an okuyanlar olduğunda sessizce oturmak, onların ibadetlerine saygı göstermenin bir parçasıdır.
• Telefonlar sessizde olmalı: Cep telefonunuzu daha camiye girmeden evvel sessize alınmalı veya mümkünse kapatılmalıdır. Bu ibadete odaklanmayı sağlar. Namaz sırasında telefonun çalması diğer insanların dikkatini dağıtabilir.İbadeti bozabilecek dikkat dağıtıcı unsurlardan kaçınmak için önemlidir.

Cami İçinde

• Huşu içinde olmak: Cami içinde huşu içinde bulunmak, ibadete odaklanmak önemlidir. Müminun 1-2. "Muhakkak ki müminler kurtuluşa erdiler. Onlar ki namazlarında huşu içindedirler."
• Oturuş ve kalkışlara dikkat etmek: Cami içinde otururken veya kalkarken dikkatli olmak, diğer cemaati rahatsız etmemek için önemlidir.
• Kur'an-ı Kerim'e saygı göstermek: Kur'an-ı Kerim'e dokunurken temiz ellerle ve saygıyla davranılmalıdır.
• Diğer cemaate saygı göstermek: Cami içinde konuşmamak, hareket etmemek ve diğer cemaati rahatsız etmemek önemlidir.​​​​​​​
• Vaaz ve sohbetlere dikkat etmek: Cami içinde yapılan vaaz ve sohbetlere dikkatle dinlemek, ilim öğrenmek için önemlidir.

Dikkat dağıtıcı şeylerden uzak durmak:

En'am 92. "Namaz kıldığınız zaman, kendinizi O'na verin..."

Camiye saygı göstermek:

Hucurat 10. "Ey iman edenler! Allah'ın mescitlerini mesken edinmeyin ve içlerinde bağırarak konuşmayın. Bunlar, size kıldığınız namazları, kurbanlarınızı ve rükûları bozar. Oysa siz aklınızı kullanırsanız."

Konuşmamalısınız:

Camide sohbet varken ya da kuran okunurken, aranızda konuşmamalı ve sessizce dinlemelisiniz.

Namaz kılarken, yanınızdakini şaşırtacak ve rahatsız edecek tarzda sesli okumamalısınız.

İhtiyaç olmadan mescitte konuşulmaz. 

Camide konuşmak, gülmek, şakalaşmak sevapları yok eder

Cemaate saygı göstermek:

Cami içinde konuşmamak, hareket etmemek ve diğer cemaati rahatsız etmemek önemlidir.

Namaz Kılanları Rahatsız Etmeyin: Adam akıllı oturun, sesli konuşmamaya gayret edin, kahkaha atmayın, namaz kılanların aklını karıştırmayın, önünden geçmeyin.

Vaktinde gitmek:

Namaz vakitlerine dikkat ederek camiye vaktinde gitmek önemlidir.

Uygun kıyafet giymek:

Camiye giderken temiz ve uygun kıyafetler giymek, gösterişten kaçınmak gerekir.

Rahat dur:

Namaz kılarken, rükû ve secdeye giderken pantolonunuzu, ceketinizi çekmemeli ve düzeltmeye çalışmamalısınız.

İmama uy, onunla yarışma:

Cemaatle kılınan namazlarda asla imamdan önce hareket etmemeli, imamı geçmeye çalışmamalı, imamın komutunu duyduktan sonra hareket etmelisiniz.

İmam selamını bitirmeden, siz selamı asla bitirmemelisiniz.

İmama uy: Camide kıbleye ayak uzatanlar, biçimsiz şekilde oturup tespih çekenler oluyor. Özürsüz böyle yapmak uygun değildir. İmam namaza başlayacağı zaman sünnete başlamamalı. Başlanmışsa, iki rekât kılıp selam vererek imama uymalıdır.

İmama uy: Camiye giren kimse, ikamet okunup farza başlandığını görünce, hemen imama uymalıdır. Çünkü cemaatle namaz kılınırken sünnet kılmak mekruhtur

İmama uy: Cemaatle namaz kılınırken, sünnete başlamak mekruhtur. Sabah sünnetini kılmamış olan, sünneti kılarsa, cemaat ile namazda oturmayı da kaçıracağını anlarsa, sünneti kılmaz, hemen imama uyar.

İmama uy: Farzı yalnız kılan kimsenin yanında, o farzı cemaatle kılmaya başlasalar, birinci rekâtta secde etmedi ise, ayakta iken, bir yana selam vererek, namazı bozar, imama uyar. Birinci rekâtın secdesini yaptı ise, dört rekatlı farzlarda, iki rekât kılıp selam verir. Üçüncü rekâtın secdesini yapmadı ise, ayakta bir tarafa selam verip bozar ve cemaate katılır. Üçüncü rekâtın secdesini yaptı ise, dört rekâtı tamamlar. Sünnet veya kaza kılarken farza başlanırsa, bozmaz.

İmama uy: Öğleyin camiye gelen, ikamet okunmuş veya farza durulmuşsa, o da hemen imama uyar. Farzı kıldıktan sonra kılamadığı ilk sünneti kılar. Sonra da son sünneti kılar. Yatsı namazının farzı kılınırken camiye gelen kimse ise, öğle namazında anlatılan gibi hareket eder. (Halebi)

İmama uy: Sabah namazının farzı kılınırken camiye gelen, cemaatten ayrı bir yerde sünneti kılıp, sonra imama uyar. Eğer sünneti kılınca cemaate yetişemeyeceğini zannederse, hemen imama uyar. Artık farz kılındıktan sonra da bu sünneti kılamaz. Çünkü sabah namazının farzı kılındıktan sonra sünnet kılınmaz.

Horoz gibi yeri gagalama – sakin namaz kıl:

Namaz kılarken zamanla yarışmamalı, namazının hakkını vererek, ağır ağır namaz kılmalısınız.

Sessiz ve sakin ol:

Cami içinde her ne sebeple olursa olsun tartışmamalı ve diğer cemaatin dikkatini çekecek şekilde sesinizi yükseltmemelisiniz.

Sağa sola bakma:                                  

Namaz kılarken ikide bir saatinize ya da sağa sola bakmamalısınız.

Sonradan geldiysen, en uygun yere otur

Cemaatle namaz kılınan yerlerde yalnız namaz kılmak gerektiğinde, namaz kılan, namaz kılacağı yeri iyi seçmeli ve önünden geçilmeyecek bir yerde namaza durmalıdır.

Düzen ve Saf Düzeni

• Safları sıklaştıralım:
• Saf Tutmak: Namaz kılarken saf düzenine dikkat edilmelidir. Sıralar düzgün tutulmalı, omuz omuza dizilmelidir. Boşluk bırakmadan saf tutmak birlik ve beraberliği simgeler.
• Ön Safları Doldurmak: Camiye erken gelenler, ön safları doldurarak arka sıraların boş kalmamasına dikkat etmelidir. Bu, Peygamber Efendimizin sünnetlerinden biridir.

​​​​​​​

Saf düzeni- Önce ön saflarda yerini almaya çalış:

Saf: Camiye girdiğinizde mümkün olduğu kadar kimseyi rahatsız etmeden, insanların omuzlarını ezip, sırtlarına çullanıp, ayaklarına basmadan gidebildiğiniz kadar ön saflarda oturmaya çalışmalısınız.

Saf: Camiye girince ön safa durmalı, yaşlılar var diye geride durmamalıdır! Birinci safta yer varken, ikinci safta durmak mekruhtur.

Saf: Elinizle Kolunuzla Çevrenizdekileri Rahatsız Etmeyin

Safı sık tutmak önemlidir. Lakin safı sık tutayım derken başkalarını ezmemeye dikkat edin. Kendinize omuz genişliğinde yer ayırın, insanları itelemeyin. Şüphesiz insanları huzursuz etmenizdense, sizin huzursuz olmanız daha iyidir.

Saf: Herkesin gelip geçeceği yere durmak yanlış olur. Ancak ön safta boş yer var iken, boşluğu doldurmak için namaz kılanın önünden geçmek günah olmaz. Çünkü bu kimse, kendisine olan hürmeti kaldırmış demektir. Namaz kılanın önünden, insan veya hayvan geçmekle namaz bozulmuş olmaz. Namazı bir sütre, yani direk gibi bir şeyin arkasında kılmak gerekir.

Saf: Müezzinlik yapanların bazı hususları bilmesi gerekir. Müezzin, cemaatle namaz kılınırken arkada bir yerde durmaz, cemaatle beraber safa girer. Cemaatten arkada müezzin yeri denilen yerde yalnız başına durması mekruhtur.

Saf: Namazda sıra (saf) düzgünlüğüne dikkat edip safların dolu dolu olmasına (sıklığına) katkıda bulunmalısınız. Büyük camide cemaat bir saf da olsa, yine sık durmak gerekir. Safların sık olması, rahmetin gelmesine sebep olur. Saflar sıklaştırılıp omuzlar birbirine sıkıca değmelidir! Eshab-ı kiram safta çok sık durduğundan elbiselerinin omuzları eskirdi.

Saf: Safta yer alırken önünüzde bir yer gördüğünüzde orayı mutlaka doldurmaya gayret ediniz. Bunu yaparken birilerini adeta zorlayarak yaptırmak yerine seri bir biçimde ve kimseyi rahatsız etmeden o boşluğu siz doldurun.

Saf: Safta yerinizi alırken ne önünüzdeki ne önünüzdeki ne arkanızdakini ve ne de kendinizi rahatsız etmeyecek bir biçimde eğilirken ve kalkarken öndekine veya arkadakine çarpmayacak bir biçimde mesafenizi iyi ayarlamalısınız.

Saf: Sünnetle farz veya farz ile sünnet arasında konuşanlar çok oluyor. (Kamet getir, pencereyi kapa, saftaki, boşluğu doldur, buyurun siz geçin) gibi sözler söyleniyor. Hatta bir yerden gelmiş arkadaşına hoş geldin diyorlar. Camide sünneti kılıp, farzı beklerken, dışarıdan gelenin selamını almak, sünnet ile farz arasında bir şey okumak, konuşmak ve dua okumak, zikir çekmek sünnetin sevabını yok eder. Bazı âlimlere göre sünneti yeniden kılmak gerekir. Vakit az ise, tefekkür veya kalben zikretmeli, vakit fazla ise, kaza borcu var ise, kaza namazı kılmalıdır.

Saf: Yalnız ve tedbir almadan ulu orta namaz kılanın önünden de asla geçmemeye çok dikkat etmelisiniz.

Saf: Cemaatle namaz kılınan yerlerde yalnız namaz kılmak gerektiğinde, namaz kılan, namaz kılacağı yeri iyi seçmeli ve önünden geçilmeyecek bir yerde namaza durmalıdır.

Hutbe Sırasında Konuşmayın:

Hatip minbere çıkınca cemaatin konuşmayıp sükût etmesi, selâm alıp vermemesi, nafile namaz kılınmaması icap eder. Hattâ hutbede Resulü Ekremin (asm) isimleri zikredilince cemaatin Salâtüselâmda bulunmaksızın yalnız dinlemekle iktifa eylemesi efdaldir. İmam Ebû Yusuftan bir kavle göre bu halde gizlice Salâtüselâm okunur. (Büyük İslam İlmihali)

Camide oturmak sevaptır.

Hutbe Okunurken Düzgün Oturun:

Hutbe okunduğu sırada saygılı olun, konuşmayın, uslu uslu dinleyin.

Üzerinizdeki Eşyaları Aracınıza Bırakın:

Diğerleri namaz kılarken eşyalarınızı göz önüne sermek bazen çok dikkat dağıtıcı olabilir.

İnsanlar Hakkında Önyargıda Bulunmayın:

Sadece mescitlerde değil normal yaşamda da önyargıda bulunmayın. Piercingli ve dövmeli kimseler gördüğünüzde de dinsiz muamelesi yapmayın. İman tiple, kılık kıyafetle doğru orantıda değildir.

Dedikodu yapmayın:

Mescit Dedikodu Yeri Değildir: İslam dini normal hayatta dedikodudan men ederken mescitlere bunu taşımak yapılacak en saçma işlerdendir. Siyasi partilerden, çöpçatanlığa, buradan alimleri eleştirmeye çeşitli dedikodular görülüyor. Uzak duralım, yapana engel olalım.

Namaz ve İbadet Adabı

• Niyet ve Konsantrasyon: Namaza başlamadan önce niyet etmek ve tüm dikkati ibadete vermek önemlidir. Namaz sırasında başka şeylerle meşgul olunmamalıdır.
• Cemaatle Namaz: Camiye gidenler, cemaate katılarak namazlarını topluca kılmalıdır. Bu, İslam'da topluluk bilincini pekiştirir.
• Tesbih ve Dua: Namaz sonrası tesbih çekmek ve dua etmek, ibadetin manevi boyutunu güçlendirir. Bu esnada da sükûnet ve saygıya dikkat edilmelidir.

Namazları cemaatle kılmalı!

Cemaate yetişilemeyecek bile olsa, yine camiye giderken koşmamalı. Peygamber, (Namaza giderken koşmayın!) buyurmuştur. Cemaate yetişebilmek için koşmak mekruhtur.

Konuşma, dinle:

Camide sohbet varken ya da kuran okunurken, aranızda konuşmamalı ve sessizce dinlemelisiniz.

Rahat dur:

Namaz kılarken, rükû ve secdeye giderken pantolonunuzu, ceketinizi çekmemeli ve düzeltmeye çalışmamalısınız.

Gereğinden fazla sesli okuma:

Namaz kılarken, yanınızdakini şaşırtacak ve rahatsız edecek tarzda sesli okumamalısınız.

Âmin demenin de bir usulü var:

Hoca fatiha okumayı bitirdikten sonra “Âmin” derken uzun uzun “Amiiiiin” diyerek uzatmamalı ve kısaca “Âmin” diye söylenmelidir.

Sosyal Davranışlar

• İnsanlara Saygı: Cami içinde ve çevresinde diğer insanlara saygılı davranmak esastır. Herkesin ibadetini huzur içinde yapabilmesi için dikkatli olunmalıdır.

• Yardıma Muhtaçlara Destek: Camiye gelen ve yardıma muhtaç olan insanlara yardım etmek, cami adabının bir parçasıdır. Bu, İslam'ın sosyal dayanışma anlayışını yansıtır.

Camiye Gittiğimizde Nelere Dikkat Etmeliyiz? Haberinin Devamı İçin Tıkla: