Memorial Bahçelievler Hastanesi Pediatrik Nöroloji Bölümü’nden Uz. Dr. Selvinaz Edizer, nöbet geçiren çocuklara yapılması gereken müdahaleler hakkında bilgi verdi.�
“Ateşli nöbetler genelde genetik oluyor”
Ateşli nöbetlerin çocuğun ateşe direncinin düşük olmasıyla alakalı bir durum olduğunu belirten Uz. Dr. Selvinaz Edizer, “Genellikle altta bir ailevi öykü bulunmaktadır. Bunlara spesifik bir tedavi veya takip yapılmamaktadır ancak sık tekrarladığı ve ailevi nedenler olduğu zaman EEG ile bakılması veya ilaç başlanması gerekebilir.” dedi.
Uz. Dr. Selvinaz Edizer, epilepsinin çocukluk çağında yüzde 1-5 oranında görülen bir hastalık olduğunu söz ederek, “Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genelde genetik, metabolik ve gelişimsel süreçle ilgili birçok nedeni olabilmektedir. Çocuk beyni erişkin beyni vaktine gelene kadar bir ekip olağandışı elektriklenmeler yaşayabilir, bunların birçok da epilepsi nöbeti olarak görülür ve tedavi gerektirebilir. Her vakit ateşli formda olmaz lakin ateşi de tetikleyebilir. Epilepsinin yüzde 60-65’i tedavi edilebilir tiplerindendir. Yaklaşık yüzde 50-60’ı da çocukluk çağının yeterli huylu epilepsilerinden oluşur. Geriye kalan yüzde 20-25’lik küme ise dirençli epilepsiyi oluşturur.” şeklinde konuştu.
“Dirençli epilepside ilaç dışı tedaviler dikkat çekiyor”
“Epilepsi hastalarının %25’i epilepsi ilaçlarına dirençli gruptur” diyen Uz. Dr. Selvinaz Edizer, “İki ve daha fazla antiepileptik ilaca karşın, nöbetleri devam eden hastalara dirençli epilepsi denmektedir. Bu hastalarda artık, ek bir ilaçtan yarar görme oranı %1-5 ortasında değişmektedir. Bu nedenle bu hastalara ilaç dışı tedaviler önerilmektedir. Bu tedaviler hastanın uygunluğuna nazaran: epilepsi cerrahisi, ketojenik diyet tedavisi ve vagal hudut stimülasyonu ismi verilen epilepsi pili tedavisidir. Epilepsi cerrahisi; hastanın epileptik aktivitesini başlatan odağın ameliyat ile çıkarılması sürecidir. Uygun hastalarda başarılıdır. Lakin operasyon sonrası komplikasyonları olan bir süreçtir.” ifadelerini kullandı.
“Dirençli epilepsi hastalarında uygulanan ketojenik diyet, medikal bir tedavi yöntemidir”
Ketojenik diyet tedavisi hakkında konuşan Uz. Dr. Selvinaz Edizer, şöyle devam etti:
“Tamamen medikal bir tedavi diyetidir. Dirençli epilepsisi olan kümede; yüksek yağ ile düşük protein ve karbonhidrat oranı biçiminde ayarlanan menülerle uygulanan bir diyet biçimidir. Nöbet durdurucu tesiri %45-%66 ortasında bildirilmiş olup, uygun hasta kümelerinde bu oran daha da artmaktadır. Uygulaması bir ölçü sıkıntı ve komplikasyonları olan bir tedavi biçimidir. Ailenin ahengi, hastanın ahengi ile takibinin yapabilmesi çok değerlidir. Nöbet durdurucu tesiri yanında düzeneği şimdiye kadar anlaşılamamış bir halde hareket kapasitesini bir ölçü artırdığı ve algısal işlevleri da düzelttiği birçok hasta kümesinde görülmüştür.”�
“Epilepsi pili nöbetleri azaltıyor birtakım hastalardaysa büsbütün ortadan kaldırabiliyor”
Uz. Dr. Selvinaz Edizer, epilepsi pilinin (vagal sinir stimülasyonu) uygun dirençli epilepsi hastalarında, örneğin iki ve üzeri ilaç kullanmış ancak halen nöbetleri devam eden çocuklarda değerlendirilebilmekte olduğunu söyledi. Uz. Dr. Selvinaz Edizer, “Uygunluk durumuna nazaran cerrahi süreç halinde bir pil tedavisi uygulanmaktadır. Pilin mantığı hastanın uzun süren nöbetlerini durdurmak ve uzun devirde adeta bir ilaç üzere hastanın nöbetlerini azaltıp, birtakım hastalarda da sonlandırmak formunda bir tedavi metodudur. Bilekte bir mıknatıs vardır, uzunluğunda bir elektrotu vardır. Uzun süren nöbetleri olan, uzun müddet ağır bakım yatışları olan çocuklarda mıknatıs boyna değdirilerek nöbet sonlandırılabilir.” dedi.
“Bunları öğrenmeden nöbet geçiren çocuğa müdahalede bulunmayın”�
Nöbet geçiren çocuklara doğru şekilde müdahale edilmesi gerektiğini söyleyen Uz. Dr. Selvinaz Edizer, “En değerlisi hava yolunu denetim altına almaktır. Çocuk sert bir tabana yatırılmalıdır. Sağ ya da sol tarafına çevrilmelidir. Zira ağız içi sekresyon ve tükürüğün geri kaçmaması gerekmektedir. Ağzına hiçbir şey sokulmamalıdır ve lisanı çıkarılmaya çalışılmamalıdır. Kafayı hafif geride tutarak yan konumda takip edilmelidir. Nöbetin 2-3 dakika sürmesi ve devam etmesi halinde 112 aranarak hastaneye gitmek üzere hazırlık yapılmalıdır. Çocuk mutlaka suyun altına sokulmamalıdır yahut üzerine su dökülmemelidir. Bilinçsiz yaklaşımlar çocuklarda görülen bu tabloyu daha da kötüleştirebilir. Anne babaların bu mevzuda bilgili olması ve hekimleri ile irtibatta kalması çok kıymetlidir.” ihtarında bulundu.
Hibya Haber Ajansı