Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, sarsıntıların yol açtığı ruhsal travmalara ait değerlendirmede bulundu.�
Kişinin hayatında sorun ve keder yaratan pek çok durum ve olaylar olabildiğini lakin bunların tümünün ruhsal travma oluşturmayacağını tabir eden Dr. Erman Şentürk, “Bir olayın ruhsal travma yaratabilmesi için kişinin çok ağır dehşet, dehşet yahut çaresizlik hissi içinde olması gerekiyor. Tıpkı vakitte kişinin kendisinin yahut yakınlarının da vefat ve yaralanma tehlikesini yaşaması ya da hissetmesi kıymetlendirme açısından değerli bir kriter. Sel, deprem, yangın üzere birtakım doğal afetler travmalara yol açabilir. İnsan eliyle yapılan savaş, azap, tecavüz, kazalar, trafik kazaları, iş kazaları, beklenmedik ani vefatlar, önemli ve ölümcül hastalıklara yakalanma üzere durumlar da ruhsal tramvaya daha fazla yol açıyor. Ruhsal travma sonrasında iki psikiyatrik durum çok fazla gözlemleniyor. Bunlardan biri Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB),bir oburu de depresyon” dedi.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, depresyonda ağır bir mutsuzluk, karamsarlık, isteksizlik, keyifsizlik, hiçbir şeyden keyif almama, evvelden severek yaptığı şeylere ilgi duymama, geleceğe dair rastgele bir plan ve program yapmama, ağır bir enerjisizlik hali, uyku ve iştah değişikliklerinin de çok sık gözlemlendiğini söyledi.
Toplumda ruhsal travma yaşayan pek çok kişi olduğunu lakin bir kısmında travma sonrası gerilim bozukluğu geliştiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Travma sonrası gerilim bozukluğu uzun yıllar sürebildiğini ve önemli iş gücü kaybına yol açabilen bir rahatsızlık olduğunu söylemek mümkün. Yapılan çalışmalar zelzelesi yaşayan insanların yüzde 20’sinin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalandığını gösteriyor. Birtakım şahıslarda bu duruma daha yatkınlık olabiliyor yahut kimi şahıslar bu duruma daha güçlü olabiliyor. Bizim için kimlerin travma sonrası gerilim bozukluğuna yakalanacağı ya da kimlerin daha uzun mühlet bu durumu yaşayacağını evvelce bilmek çok kolay olmuyor lakin bununla ilgili birtakım sinyaller ve belirtiler bulunuyor” dedi.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, yapılan araştırmaların bayanlarda travma sonrası gerilim bozukluğunun erkeklere oranla 2-3 kat daha fazla görüldüğünü ortaya koyduğunu söyledi. Dr. Erman Şentürk, “Geçmişte farklı bir ruhsal travma yaşayanlar, geçmiş öyküsünde ruhsal hastalık geçirmiş olanlar, yakınlarında psikiyatrik rahatsızlık bulunan kişilerin travma sonrası stres bozukluğuna yakalanma ihtimalleri daha fazladır” sözlerini kullandı.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, ‘Ruhsal travma ne kadar şiddetli yaşanmışsa etkileri de bir o kadar fazla ve uzun süreli oluyor’ ikazında bulundu ve “Örnek olarak depremde yakınını kaybeden bir kişi, kaybetmeyen bir kişiye göre ya da evi hasar gören kişi, evini kaybeden kişi bu durumları yaşamayan kişilere göre, en kötüsü de enkaz altında kalan kişi, kalmayan kişiye göre ruhsal travmayı daha şiddetli yaşayabildiği için travma sonrası stres bozukluğuna yatkınlığı daha fazla oluyor” diye konuştu.
Olayın olduğu yere gitmemek, olayın olmamış üzere yaşanmaya çalışılması üzere kaçınma davranışlarının travma sonrası gerilim bozukluğuna daha çok sebep olduğunu vurgulayan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Özellikle depremden sonra kişilerde evin içerisinde yalnız kalamama, sürekli bir yakınının yanında olması ihtiyacını hissetme, yakını evin dışına çıktığında kendisini çok huzursuz ve gergin hissetme, evin içine girmek istememe, akrabalarına gitme çok sık gözlemlediğimiz belirtiler arasında yer alıyor” sözlerini kullandı.
Travma sonrası gerilim bozukluğu tedavisine ait de değerlendirmede bulunan Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Burada en kıymetli durum, kişinin travmadan ne derecede etkilendiğidir. Travmadan çok az etkilenen, hayatını eskisi üzere sürdürebilen bireylerde bilgilendirme genel olarak kâfi oluyor. Travmadan daha çok etkilenmiş, belirtileri yaşayan fakat işine devam edebilen bireylerde danışmanlık yahut çok kısa vadeli bir psikiyatrik tedavi yaklaşımı kâfi olabiliyor. Travmadan önemli manada etkilenen ve önemli belirtiler yaşayan lakin tekrar de işini uygun makûs sürdürebilen bireylere psikiyatrik tedaviyi öneriyoruz. Tekrar burada da danışmanlık kıymetli bir rol oynuyor” dedi.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, travmadan önemli manada etkilenen ve ağır belirtileri olan bireylere psikiyatrik tedavi önerildiğini söyledi ve kelamlarını şöyle tamamladı:�
“TSSB belirtilerine depresyon da ekleniyorsa kesinlikle ilaç tedavisini öneriyoruz. İlaç tedavisinde daha çok antidepresan tedavisi uygulanıyor. Aynı zamanda birtakım anksiyolitik tedavileri de eklenebiliyor. İlaç tedavilerinin yanı sıra aynı zamanda terapilerin de etkili olduğunu biliyoruz. Özellikle bilişsel davranış terapi adını verdiğimiz terapi yöntemi bu sürecin daha kolay atlatılmasında kişilere yardımcı oluyor.”
Hibya Haber Ajansı