Tedavi edilmeyen uyku bozuklukları hayatı tehdit ediyor
Uyku âdeta yemek yemek, su içmek ya da nefes almak üzere ömür için olmazsa olmaz fizyolojik gereksinimlerden biri… Bireylerin sağlıklı kalması ve en uygun biçimde hayatını sürdürebilmesi için gerekli olan yaşamsal birtakım işlevler sırf uyku sırasında yerine getirilebiliyor. Bu nedenle sağlıklı uykunun sürdürülememesi durumunda hayatı tehdit eden hastalıklar ile karşılaşılabileceğinin altını çizen Türkiye İş Bankası küme şirketlerinden Bayındır Sıhhat Kümesi, Bayındır İçerenköy Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hayal Toktaş, uyku bozukluklarının nedenleri ve tedavileri hakkında ayrıntılı bilgi aktardı.
Beynin birçok kısmı tarafından denetim edilen ve çeşitli evreler içeren uyku, karmaşık bir süreç içeriyor. Sağlıklı uyku ise bu evrelerin kâfi müddetlerde gerçekleşmesi ile sağlanabiliyor. Sağlıklı uykunun tanımlanabilmesi ismine akla birinci olarak herkes için geçerli optimum bir müddet ya da uyku rutini gelse de; uyku, parmak izi üzere şahsa has bir durum olarak karşımıza çıkıyor.
Kişiye özel günlük uyku alışkanlığının ötesine geçen her türlü kısa uyumanın, uykuya dalamamanın, uykuyu sürdürememenin ya da çok ahenge hallerinin uyku bozukluklarının tarifi içerisinde yer aldığını belirten Bayındır İçerenköy Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hayal Toktaş, en sık karşılaşılan uyku bozukluklarını şu biçimde açıkladı:
İnsomnia: Günlük pratikte en sık karşılaşılan uyku bozukluğudur. En az 3 ay devam eden, haftada en az 3 gece yaşanılan, gecede 3 yahut daha fazla uyanmaya sebep olan uyuyamama durumudur. Uykusuzluk, gündüze yansıyan gündüz uyuklama hali, sinirlililik, dikkat dağınıklığı, korku bozukluğu, konstantrasyon zahmeti ve uykusuzluğa bağlı kazaların yaşanması üzere belirtiler ile kendini gösterir.
Uykuda teneffüs bozuklukları: Uyku laboratuvarlarında, uyku testlerinin en sıklıkla uygulandığı hasta kümesini uykuda teneffüs bozukluğu olan hastalar oluşturuyor. Tıkayıcı uyku apne sendromu ise uykuda teneffüs bozukluklarının başında geliyor. Horlama, uyku apnesi ve gündüz çok uyuklama hali ile kendini gösteriyor. Tedavi edilmediği taktirde ilerleyen periyotta yüksek tansiyon, kalp ve beyin damar hastalıkları, obezite ve metabolik sendrom üzere birçok hastalık için risk faktörü oluşturuyor.
Huzursuz bacak sendromu: Çoklukla akşam saatlerinde ya da uykuya dalmadan evvel ortaya çıkan, tanımı güç olan, bacaklarda ağrı, huzursuzluk, yanma, karıncalanma hissi ile birlikte bu şikayetlerin bacakların hareket etmesi ile ortadan kalktığı bir çeşit hareket bozukluğu olarak biliniyor. Altta yatan sekonder nedenlerin araştırılması ve uygun ilaçlar ile tedavi edilmesi gerekiyor.
Parasomniler: Genelde çocukluk çağında başlayıp, erişkin çağda da devam edebilen uyurgezerlik, uyku terörü üzere uyku esnasında ortaya çıkan olağandışı motor davranışlar ile karakterize bir bozukluktur. Birebir vakitte erişkin çağda ortaya çıkabilen REM uykusu davranış bozukluğu üzere birtakım parasomniler de ileride ortaya çıkabilecek parkinson hastalığı ve gibisi sendromların habercisi olabiliyor. Parasomni yakınması olan her çocuk ya da erişkinin kesinlikle bir nöroloji uzmanı tarafından değerlendirilip, uyku testi planlaması yapılması gerekiyor.
Hipersomniler: Altta yatan rastgele bir hastalığa bağlı olmadan ortaya çıkabileceği üzere, narkolepsi ve katapleksi sendromu üzere teşhis kriterleri belirlenmiş sendromlar formunda de karşımıza çıkabiliyor.
Uyku bozukluğu tedavi edilebilir mi?
Uyku bozukluklarına primer ya da sekonder etkenlerin sebep olduğunu tabir eden Uzm. Dr. Hayal Toktaş, “Birincil etkenler parasomniler ya da uyku apnesi üzere durumlardır. Uyku ayrıyeten ikincil etkenler ortasında yer alan ruhsal hastalıklar, metabolik hastalıklar, ilaç kullanımı, vardiyalı çalışma, iş şartları üzere birçok faktörden etkilenebiliyor. Uyku ile bağlantılı rastgele bir yakınması olan kişinin kesinlikle uyku konusunda özel eğitim almış bir nöroloji uzmanı tarafından kıymetlendirilmesi gerekiyor. Gerekli görüldüğü takdirde uyku testine de başvuruluyor. En az 6 saat müddet ile kişinin spontane uykusu esnasında birden çok parametrenin birlikte değerlendirildiği bir kayıt olan uyku testinin sonraki gün yapılan değerlendirmesi ile kişinin uyku paterni ve muhtemel uyku bozukluklarının tanısı konulabiliyor. Uyku bozukluğunun tedavisinde tipine nazaran kişinin uyku alışkanlıkları bedellendiriliyor. Var ise uyku hijyen bozukluğu düzeltiliyor. Tıpkı vakitte gerekli medikal tedaviye de başvuruluyor.Uykuda teneffüs bozukluğu olan hastalarda ise teneffüs aygıtları ile tedavi mümkün oluyor” dedi.
9 hususta uyku hijyeni
Nöroloji Uzmanı Dr. Hayal Toktaş, daha düzgün ve sağlıklı bir uykunun sürdürülebilmesi ismine en kolay yollardan biri olan uyku hijyenini 9 hususta sıraladı:
Her akşam birebir saatte yatılması.
Her sabah tıpkı saatte kalkılması.
Sabah uyanınca yataktan çıkılması.
Gün içinde olağan bir fizikî ve zihinsel aktivitede bulunulması.
Uyku gelince yatağa gidilmesi.
Uykuya dalamayınca yataktan çıkılması.
Yatak odasının ses ve ışık tarafından izolasyonunun yapılması.
Kahve, çay, alkol, sigara üzere faktörlerin düzenlenmesi.
Gündüz uyunacak ise 12.00 ile 14.00 ortasında en fazla 45 dakika olacak halde şekerleme yapılması.
Bayındır Sıhhat Kümesi Hakkında:
Bayındır Sıhhat Grubu’nun temeli, 1992 yılında o zamanki ismiyle Bayındır Tıp Merkezi ile hizmet vermeye başlayan Bayındır Hastanesi’ne dayanmaktadır. İş Bankası küme şirketlerinden olan Bayındır Sıhhat Kümesi, kısa müddette sıhhat alanında referans kurumlardan biri haline gelmeyi başarırken, bunda tam vakitli çalışan tecrübeli doktor takımının yanı sıra, hedeflenen nitelikli hizmet anlayışını sağlamak için kurum tarafından özümsenen temel kıymetler de kıymetli rol oynamaktadır. Etik bedellere saygılı, ispata dayalı tıp ve hasta odaklı hizmet anlayışına sahip Bayındır Sıhhat Kümesi, Bayındır Söğütözü Hastanesi ile başlayan bu anlayışını kısa müddette Bayındır Kavaklıdere Hastanesi, Bayındır İçerenköy Hastanesi ve Bayındır Levent Tıp Merkezi’nin yanı sıra, İstanbul’da Fenerbahçe, Beşiktaş, Şirinevler, İş Kule, Tuzla ve İzmir Alsancak olmak üzere 6 farklı lokasyonda bulunan Bayındır Diş Kliniklerinde de muvaffakiyetle uygulayarak, vermekte olduğu sıhhat hizmetinin tesir alanını genişletmiştir.
www.bayindirhastanesi.com.tr
Hibya Haber Ajansı