Rus roman, kısa öykü ve deneme yazarı ve gazeteci. Pek çok edebiyat eleştirmeni tarafından, Dünya edebiyatının en önemli en mükemmel yazarlarından birisi olarak kabul edilmekte ve eserleri, olağanüstü tesir bırakmış şaheserler olarak nitelendirilmektedir.
Büyük bir ailesi olan Dostoyevski, farklı türlerde birçok önemli eser kaleme almıştır. Onun en ünlü romanları arasında "Suç ve Ceza", "Karamazov Kardeşler" ve "Budala" bulunur. Dostoyevski'nin eserlerinde, insan psikolojisini ve toplumun sorunlarını derinlemesine işlediği görülür.
Dostoyevski'nin felsefesi; İnsanın kendini var etme mücadelesinde her şeyi göze aldığını ve kendi iradesini ortaya koymak için bütün engelleri kaldırma çabasında olduğunu ileri sürer ve durumu “Her kim olursa olsun, insan her zaman ve her yerde, aklın emrettiği gibi değil, canının istediği gibi davranmayı ister!
DOSTOYEVSKİ'nin, ilk kitabı 'İNSANCIKLAR' 1846 yılında yayımlandı.
1846 yılında Gogol esintileri bulunan kitabı 'ÖTEKİ' yayımlandı
1847 yılında ise
'EV SAHİBESİ' isimli romanı yayımlandı.
1848 yılında
'BEYAZ GECELER' ve
'BİR YUFKA YÜREKLİ' adlı kitaplarını yayımlattı.
'EZİLENLER' (1861) ve
'ÖLÜLER EVİNDEN' 'ANILAR' (1862) adlı eserlerini yazdı.
'YERALTINDAN NOTLAR'
(1864)
'SUÇ VE CEZA' (1866)
'KUMARBAZ' (1866)
'BUDALA' (1868)
'EBEDİ KOCA' (1870) ve 'ECİNNİLER' (1872) gibi eserleri yazdı. Bütün bu başyapıtlar birbirini izledi.
'DELİKANLI' (1875),
'BİR YAZARIN GÜNLÜĞÜ'
(1876) ve
'KARAMAZOV
KARDEŞLER' (1879) adlı eserlerinde yazarlık hayatı boyunca konu edindiği temaları yeniden ele aldı.
Karamazov Kardeşler adlı yapıtını üç yılda bitiren Dostoyevski,
bir ciğer kanamasıyla yatağa düştü ve 28 Ocak 1881 tarihinde öldü.
Dünya edebiyatını en çok etkileyen ve en çok okunan yazarlardan biri olan Dostoyevski'nin eserleri birçok 20. yüzyıl düşünürünün fikirlerini derinden etkiledi.
DOSTOYEVSKİ
*Nietzsche: Kendisinden bir şeyler öğrendiğim tek psikolog Dostoyevski olmuştur.
*Freud: Dostoyevski olmasaydı eğer, psikanaliz biraz beklemek zorunda kalacaktı.
*Einstein: Dostoyevski bana bütün bilim insanlarından daha fazlasını verdi.Gauss'tan bile.
*Albert Camus: 'Suç ve Ceza' yı okuduktan sonra ilk kez, yeteneğim hakkında kesin bir kuşku duydum. Ciddi olarak, bu işten vazgeçme olasılığını ölçüp tarttım.
*Cemal Süreya: Dostoyevski'yi okudum o günden beri huzurum yok.
*Stefan Zweig: Dostoyevski psikologların psikoloğudur.” der ve ekler "Dostoyevski bilinçdışının yeraltı dünyasına doktorlardan, hukukçulardan, suç uzmanlarından ve psikopatlardan daha derin bir şekilde sokulmuştur. Bütün insanlığın son sınırı Dostoyevski değilse hiç kimsedir.
*Murathan Mungan: Dostoyevski bize merhameti analarımızdan babalarımızdan çok daha iyi öğretti.
*Bir genç, Oğuz Atay'dan kendisine bir kitap önermesini ister. Oğuz Atay'ın cevabı net olur: " Önce Dostoyevski'yi oku, bitir. Sonra gel...
Dostoyevski anısına..
Nurcan Ercan Baki
