Ahi Sanayici ve İş Adamları Derneği (AHİSİAD) Genel Başkanı İbrahim Çam, Başkan Yardımcısı Nuri Beşinci ve Bilim Kurulu Üyesi Prof. Turgut Tok, Yunanlılar tarafından bir gecede şehit edilen 83 köylü şehidin mezarının bulunduğu Denizli Çivril’deki Cabar Gö
AHİSİAD Bilim Kurulu Üyesi Prof. Turgut Tok’un araştırmaları ile gün yüzüne çıkan, Denizli Çivril’deki Cabar Gökpınar Şehitleri ile ilgili unutulmuş tarih, hocanın anlatımları ile özetle şöyle;
1.Dünya Savaşı sonrası,30 Ekim 1918 Tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesine göre; ‘İtilaf Devletleri kendi güvenliklerini tehdit eden herhangi bir durum ortaya çıkarsa, stratejik noktaları işgal edebileceklerdi.‘ Bu maddeden hareketle Osmanlı Devleti toprakları, dört bir koldan işgal edilmeye, paylaşılmaya başlanır.
15 Mayıs 1919 günü sabahın erken saatlerinde İtilaf Devletleri'nin desteklendiği Yunan Ordusu, İzmir'i işgale başlar. Yunan kuvvetleri, kısa sürede Manisa, Aydın ve Uşak'ı işgal ederler. Denizli topraklarına kadar yaklaşan Yunan birlikleri, 8 ocak1921 tarihinde Çivril'i işgal eder. Bu işgal, daha çok keşif amaçlıdır ve 10 gün sürer.
516 Gün sürecek olan Çivril'in ikinci işgali ise, 1 Nisan 1921 tarihinde, Cuma günü başlamıştır. İşgal için Çivril’e Bulkaz (Gürpınar) istikametinden gelen Yunan askerlerine ilk karşı koyanlar Kuvayimiliye güçleri ve Cabar köylüleri olmuştur. Alatepe Çatışmalarında Türk topçusu ilk ateşe Gökbaşlı üzerinden inen Yunan askerlerine kayıplar verdirilmişti. Aynı gün Naldanlı mevkiindeki çatışmada 4 Yunan askeri öldürülmüş, biri yaralanmıştır. Bu olay Cabar baskınının nedeni olmuştur. Bugün yaşanan acı olaydan sonra Çivril işgal edilir.
Cabar Köyü için ise asıl acılar bundan sonra başlayacaktır. 1 Nisan'ı 2 Nisan'a bağlayan gece yarısı bir grup Yunan askeri, Cabar köyünün direnişinin intikamını almak ve çevreye gözdağı vermek için köye gelir.
Gece baskını şeklinde gerçekleşen Cabar Katliamı, Yunan işgal yöntemi olan yakmak, yıkmak ve toplu kıyımın en acı örneğidir. Bu amaçlarla, köyün içine beşer onar dağılan Yunan askerleri, bütün evleri ateşe vermeye başlar.
Bunların gürültüsü ile uyanan, gündüz Naldanlı'da Yunan'la çarpışan beş kişi, silahsız olarak birden dışarı çıkarlar. Bunları gören Yunan askerleri, köy odasının yanındaki dibek taşının etrafında, süngü darbeleriyle beşini de şehit ederler. Bu kişiler, Çalıklar'ın İbrahim, Panguduzoğlu Mahmut, Köyün hocası Çomcaoğlu Ali, Sarı Musaoğlu Mustafa ve Karayeğenoğlu Mustafa'dır.
Yangınlardan canını kurtarmak için dışarı çıkanlar ise ya süngülenerek ya da kurşunlanarak öldürülür. Çoluk-çocuk, kadın-erkek, yaşlı-genç demeden başlayan bu toplu kıyım gün ışıyana dek devam eder.
Cabar olayıyla ilgili, Genel Kurmay Başkanlığı tarafından hazırlanan yayınların 11 Nisan 1921 tarihli bölümünde ''Yunanlıların, bir subayın öldürüldüğünü bahane ederek Çivril'in Cabar köyünü yaktığı ve köy halkınının tamamen öldürüldüğü öğrenilmiştir.'' şeklinde bir bilgi bulunmaktadır.
Tarihin bu kara gecesinde, her birinin ayrı ayrı öyküsü olan 83 can şehit edilmiştir.
Çivril Şehitlerimizi saygı, minnet ve rahmetle anıyoruz..
Ruhları şad olsun..