2020 yılında ortaya çıkan Covid-19 salgınından en çok etkilenen kesimlerden biri de lüks eserler pazarı oldu. Arka arda gelen kapanmalar ve sıhhat derdi birçok kişinin tüketim alışkanlıklarını etkiledi. Markalar keskin talep düşüşleriyle karşı karşıya kaldı. O denli ki, dünya genelinde arabadan saate, mücevherden çantaya lüks eserler satan ünlü markaların 2020'deki satış hacimleri evvelki yıla nazaran yüzde 20 daraldı, gelir kaybı 40 milyar doları buldu. Piyasadaki sert dalgalanmadan en çok etkilenen saat ve mücevher bölümü oldu, kelam konusu dallardaki gelir kaybı yüzde 25'i geçti.
Artan enflasyon lüks eser tüketimini hızlandırdı
Ancak olağanlaşma süreçlerinin sürat kazanması lüks tüketime yaradı. Süratli bir artışla talep tekrar pandemi öncesi düzeye geldi. Üstelik tüm dünyada artan enflasyon da lüks markaların satışlarını artırdı. Fiyatların daha da artacağı tasası, eserleri “kaçırma korkusu” yaşayan tüketicilerin lüks eserlere yönelimini arttırdı. ABD başta olmak üzere birinci dünya ülkelerinin artan enflasyon karşısında vatandaşlarına yaptıkları yardımlar da lüks eserlere yönelimi artırdı. Ancak KPMG'nin araştırmasına nazaran bu, lüks markalar için yeni tehditleri de beraberinde getirdi.
Lüks markalar arz sorunu yaşıyor
Lüks eserler satan markalar, süratli bir toparlanma süreci yaşasa da bu sefer farklı risklerle karşı karşıya kaldılar. KPMG, bu değişen şartlarda markaların karşılaştığı yeni tehditleri araştırdı. Bunların başında global çapta yaşanan tedarik sorunu geliyor. Tedarik zincirindeki sorunlar nedeniyle birçok marka süratle artış gösteren talebe yetişemiyor.
Tüketiciler lüks eserde ikinci ele yöneliyor
Bunun yanı sıra dijitalleşmenin tesiriyle ikinci el eser satan platformların yaygınlaşması ve bu eserlere erişimin kolaylaşması da lüks markalar için değerli bir tehdit oluşturuyor. 2017 – 2021 ortasında global çapta lüks eserlerin pazarı yüzde 12 büyürken tıpkı devirde ikinci el lüks eserlerin pazarı yüzde 65 artışla 33 milyar dolara ulaştı. Birçok kişi lüks eserlere daha uygun fiyatlarla ulaşmayı tercih ediyor. Lakin bu noktada da özgününden ayırt etmesi giderek zorlaşan taklit eserlerin sirkülasyonundaki artış dikkat çekiyor. Taklit eserlerden kaynaklı olarak lüks markaların kayıplarının yüzde 10'lara yaklaştığı varsayım ediliyor. Bu durum tüketici üzerinde önemli bir inanç kaybı yaratıyor.
“Uzayan bekleme müddetleri usulsüzlük riskini beraberinde getiriyor”
KPMG Türkiye Usulsüzlük Tedbire, İnceleme, Ticari Uyuşmazlık ve Ahenk Danışmanlığı Şirket Ortağı Oytun Başkan, bu noktada markalara ve tüketicilere ihtarlarda bulunuyor. Çünkü, Önder'e nazaran birtakım lüks markaların yılları bulan tedarik mühletleri ve oluşturulan bekleme listeleri şirketlerde çalışanların komite karşılığı listelerle oynama riskine yol açıyor. Hakikaten, Başkan çeşitli “hayalet müşteri” kontrolleri, işçilerle gerçekleştirilen mülakatlar ve ileri soruşturma yollarıyla, kelam konusu usulsüzlüklerin markalar üstünden rant sağlamak isteyen üçüncü taraflar ismine firma ve tüketicilerinin ziyanına sonuçlandığı çok sayıda olay tespit edildiğinin altını çiziyor. Markalar bu riskleri daima data takibi, satış rejimi denetimleri ve bireye yönelik kota uygulamaları üzere sistemlerle denetim etmeye çalışsa da kelam konusu usulsüzlüklerin önüne geçmekte zorlanıyor.
Önder, bilhassa son 1 yıl içerisinde markalara tahlil ortağı olarak sundukları etik çizgi hizmeti üzerinden gelen ihbar sayılarında başta lüks araba, saat ve deri aksesuar/çanta dalında olmak üzere evvelki yıllara kıyasla önemli oranda artış yaşandığının altını çiziyor. Kelam konusu ihbarların süratli ve aktif bir formda yönetilmesinin marka prestijinin korunması açısından çok değerli olduğunu belirtiyor. Önder'e nazaran bu durumda prestiji yönetmek uzun ve meşakkatli bir süreç olarak karşımıza çıkıyor; birden fazla vakit satış süreçlerinin baştan yapılandırılması ve tüketici menfaatlerinin önceliklendirilmesi kritik ehemmiyet arz ediyor.
Önder, markaların müşterilerin tanınması konusuna öncelik vermesi gerektiğini, bununla birlikte çalışanlarını rotasyona tabi tutmalarının muhtemel suiistimal hadiselerinin önüne geçebileceğini bilhassa vurguluyor. Lider, bu noktada tüketicilerin de rastgele bir kurul talebi ile müsabakası durumunda potansiyel bir yolsuzluk ve karaborsa oluşumunun önlenebilmesi açısından, gecikmeksizin markaların etik çizgilerine bildirimde bulunmalarını tavsiye ediyor.
Hibya Haber Ajansı