EkonomiHaber Girişi : 10 Nisan 2023 09:04

Küresel piyasalar

Küresel piyasalar

Cuma piyasalarda neler oldu? Paskalya tatili nedeniyle global cephede spot piyasanın kapalı olduğu haftanın son süreç gününde, beklentilere paralel gerçekleşen tarımdışı istihdam verisinin tesiriyle ABD’de vadeli endekslerin alıcılı seyir izlediği takip edildi. Datanın ayrıntılarını incelediğimizde; Mart ayı tarım dışı istihdam artışının 230K olan piyasa beklentisinin hafif üzerinde gerçekleşerek 236K düzeyinde gerçekleştiğini gözlemliyoruz. Evvelki ay tarım dışı istihdam artışı 311K kişi olarak gerçekleşmişti. Mart ayı işsizlik oranı ise %3,5 olarak gerçekleşti. Beklenti %3,6 olması istikametindeydi. Ortalama saatlik yararlar ise bir evvelki aya nazaran %0,3 artış ile beklentilere paralel tarafta arttı.

Şubat ayında ortalama saatlik çıkarlarda aylık bazda %0,2 artış gerçekleşmişti. Ortalama saatlik çıkarlar Mart ayında yıllık bazda %4,2 artarak %4,3 olan beklentinin hafif altında kaldı. Evvelki ay yıllık bazdaki artış %4,6 olmuştu. Ölçülü artış kaydeden istihdam artışına, Haziran 2021’den bu yana en düşük artışını kaydeden ortalama saatlik çıkarlar verisinin eşlik etmesinin piyasalarda risk algısını güçlendirdiği takip edildi. Güçlenen risk algısı ışığında %3,41 düzeyini test eden ABD 10 yıllık tahvil faizleri %3,39 düzeyinden kapandı. 2 yıllık tahvil faizler ise %3,98 düzeyine yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah güçlü başlangıç yapan Asya piyasalarında ise şu saatlerde tarımdışı istihdam verisinin temelinde Fed’in faiz artırım patikasını destekleyici tonda gerçekleştiği istikametindeki görüşler ışığında çıkarların kısmen geri verildiğini, lakin olumlu görünümün korunduğunu gözlemliyoruz. Bölge özelinde de Shanghai endeksinde %0,16 azalış görülürken, Japonya ve Güney Kore piyasalarının alıcılı seyir izlediğini takip ediyoruz.

Nikkei tarafında da %0,50’lik müspet seyir izleniyor. Posco Holdings’in lityum işinin şirketin karlılığını artıracağı tarafındaki beklentilerle batarya üreticisi şirketlerin paylarında görülen alımlar ışığında Kospi endeksinde karlar %1’e yaklaşıyor. Hang Seng endeksinde %0,28, Nifty 50 endeksinde ise %0,48 artış kaydediyor. ABD vadeliler cephesinde ise hafif satıcılı seyir takip ediyoruz. Bugün Avrupa piyasaları Paskalya sebebiyle kapalı olacak. Makro datalar cephesinde, Euro Bölgesi’nde Sentix yatırımcı itimadı ve ABD’de toptan satış envanterleri, toptan ticaret satışları ve Fed Yetkilisi Williams’ın konuşması takip edilecek.

Gelecek gündemde neler var? Yarın Çin’de TÜFE ve ÜFE, Euro Bölgesi’nde perakende satışlar dataları öne çıkarken; ABD tarafında Fed yetkilisi Goolsbee’nin konuşması takip edilecek. Haftanın devamında ABD’de TÜFE ve ÜFE bilgileri, gerçek ortalama haftalık ve saatlik çıkarlar, FOMC toplantı tutanakları, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, devam eden müracaatlar, kapasite kullanım oranı, sanayi üretimi ve Michigan Üniversitesi dataları takip edilecek. Euro Bölgesinde ise sanayi üretim dataları, Almanya’da TÜFE, sanayi üretimi ve toptan satış fiyat endeksi izlenecek. Japonya tarafında ÜFE ve çekirdek makine siparişleri takip edilecek.





Cuma günü piyasalarda neler oldu? BIST 100 endeksi geçen Cuma günü %0,17 artışla 4.921,33 puandan başlangıç yaparken, gün içerisinde görülen karışık seyrin akabinde %0,24 artışla 4.924,64 düzeyinden kapattı. Haftanın son süreç gününde 39,2 milyar TL’lik düşük süreç hacmi dikkat çekti. Bankacılık endeksi %0,12 azalışla negatif performans sergilerken, sanayi endeksi ise %0,58’lik artışla olumlu performans gösterdi. Bugün ne bekliyoruz? Geçen hafta 5.000 puanın üzerinde kar satışları ile geçiren endekste, yeni haftanın başlangıcında global olumluluğun tesiri hudutlu kalabilir. Bugün Şubat ayı ödemeler istikrarı ve işsizlik oranı takip edilecek. Cari süreçler istikrarı Ocak ayında 9.85 milyar dolar açık vermişti. Mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranı ise %9,7 düzeyinde açıklanmıştı. Gelecek gündemde neler var? Haftanın devamında Şubat ayı sanayi üretimi dataları takip edilecek.

Cuma günü ABD’de açıklanan resmi istihdam dataları büyük ölçüde beklentilerle uyumlu gerçekleşse de işsizlik oranının gerilemeye devam etmesi Fed’in faiz artırımına devam edebileceği tarafındaki beklentileri destekledi. Hafta boyunca düşüş eğiliminde olan ABD 10 yıllık tahvil faizi Cuma günü 8 bp yükselişle %3,38 düzeyinden süreç gördü. Yurtdışı piyasaların kapalı olması nedeniyle Türkiye’nin Eurobond getirilerinde bir değişim izlenmezken, Eylül 2033 vadeli Eurobond faizi %8,74, 5 yıllık CDS 555 bp düzeyinden haftayı tamamladı. Döviz tarafında Euo/Dolar paritesi 1,09 düzeyinde tutunurken Dolar/TL 1,25 düzeyinin üzerinde süreç gördü. Yurt içi tarafta BIST Kesin Alım Satım Pazarında süreç hacmi 5,7 milyar TL düzeyine yükselirken 2 yıllık tahvil faizi 5 bp düşüşle %14,50, 10 yıllık tahvil faizi ise 35 bp düşüşle %10,32 düzeyinden günü tamamladı.

TL likidite tarafında TCMB 36 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 55 milyar TL olarak yenilerken APİ ile haftalık repo fonlama fiyatı 258 milyar TL düzeyine geriledi. Ayrıyeten TCMB birebir gün valörlü swap süreçlerinden 6,8 milyar TL ek fonlama sağladı. TCMB swap süreçleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü prestijiyle yaşayan swap süreçleri toplamı evvelki haftaya nazaran yaklaşık 6,7 milyar TL azalarak 707,9 milyar TL düzeyine geriledi ve ABD doları bazında da 37,2 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Swap ve haftalık repo dahil toplam fonlama meblağı ise evvelki haftaya nazaran 15 milyar TL artarak 965,9 milyar TL düzeyinde oluştu. TCMB para siyaseti amaçları çerçevesinde piyasa fonlama komposizyonunda swap yükünün önümüzdeki günlerde azalmaya devam etmesi beklenebilir.

TCMB Menkul Değer Tesisi Hakkında Tebliğ’inde değişiklik yaptı. Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliğe nazaran, Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki hissesine nazaran ek yahut indirimli olarak menkul değer tesis edileceği ve menkul değer tesis oranının, hesaplanan hisselerden düşük olanı; %60’ın altında kalan bankalar için 7 puan artırımlı, %60 ile %70 ortasında olan bankalar için 5 puan indirimli ve %70 ve üzerinde olan bankalar için 7 puan indirimli olarak uygulanacağı açıklandı. Öncesinde Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki hissesinin %50 altında kalan bankalar 7 puan, %50 ile %60 ortasında olan bankalar için 2 puan menkul değer oranına ek ediliyordu. Tıpkı bildirimde TCMB kredilerde referans faiz katsayısının üst sonunu aşan krediler için ek menkul değer yükümlülüğünü %90’dan %150’ye çıkardı. Ayrıyeten yapılan eklemeyle TL bilanço yükümlülüğünde %70 kriterini karşılayan banka için kredi katsayısının birinci kademesindeki menkul değer yükümlülüğü uygulanmayacak.

TCMB Mecburî Karşılıklar Tebliği’nde de değişikliğe gitti. Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki hissesine nazaran belirlenen zarurî karşılık oranlarına ek olarak zarurî karşılığın tesis edileceğine ve %60’ın altında kalan bankalar için 5 puan ek edileceği belirtildi. Hazine nakit istikrarı Mart ayında 32 milyar TL açık verdi, Şubat ayında 171 milyar TL açık vermişti. Yılın birinci çeyreğinde hazine nakit istikrarı 257,8 milyar TL açık kaydetmiş oldu. Yerli elektrikli araba markası Togg, ürettiği birinci arabasını düzenlenen teslim merasimi ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teslim edildi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde merasimle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’a takdim edilen yerli arabanın rengi 'Anadolu' oldu.

FAO bilgilerine nazaran, Şubat’ta aylık bazda %0,6 gerileyen besin fiyat endeksi Mart ayında aylık bazda %2,1, yıllık bazda da %20,5 geriledi. Küresel tahıl fiyatları endeksi Mart ayında aylık %5,6, küresel bitkisel yağ fiyatları endeksi ise aylık bazda %3,0 geriledi. Endekslerdeki gerilemede Karadeniz Tahıl Girişimi’nin, arzın fazla olmasının ve bastırılan ithalat talebinin tesirli olduğu tabir edildi. Küresel şeker fiyatları ve et fiyatları endeksleri ise sırasıyla aylık bazda %1,5 ve %0,9 artış gösterdi. Hindistan, Tayland ve Çin’deki azalan şeker üretim beklentileri şeker fiyatlarındaki artışa yansımış oldu. BoJ başkanlığına Ueda Kazuo atandı. Mevcut BoJ Başkanı’nın misyon mühletinin hafta sonu prestijiyle son bulması nedeniyle yeni BoJ Lideri olarak Ueda atanmış oldu. Birinci siyaset konseyi toplantısını Nisan ayının sonunda gerçekleştirecek olan Ueda’nın Japonya’nın büyüme ve fiyat istikrarı kestirimlerini bu toplantıda açıklaması bekleniyor.

AMB İdare Şurası üyesi Knot, faiz artış sürecinin şimdi bitmediğini çekirdek enflasyonun yaklaşık %6 olduğunu ve %3’lük faiz oranıyla enflasyonla uğraş edilemeyeceğini belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, son olarak 60 gün uzatılan Tahıl Koridoru Anlaşması'nın Rusya'nın tahıl ve besin eserlerinin sevkiyatında olağanlaşma sağlanmaması halinde bu müddetin sonunda bitebileceğini söyledi. Batı'nın Rusya'ya karşı tavrını eleştirirken Lavrov, Batı’nın milletlerarası alanda bir rakip görmek istemediğini, bağımsız ve hâkim siyaset yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyetlerde bulunduklarını belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Çin’i ziyaretinde iki ülke ortasında sivil havacılık alanında mutabakatlar yapılarak Airbus’ın halihazırda Çin’de bulunan fabrikasına montaj sınırı ekleyerek üretim kapasitesinin iki katına çıkacağı açıklandı.

Turkcell (TCELL, Nötr): Turkcell tarafindan yapılan KAP açıklamasında şirketin BTK ile imzaladığı ve 27 Nisan 2023 tarihine kadar geçerli olan GSM (2G) İmtiyaz Sözleşmesi'nin müddetinin uzatılmasına ait olarak yaptığı müracaat üzerine BTK'nın GSM İmtiyaz Mukavelesinin müddetinin 30 Nisan 2029 tarihine kadar uzatılmasına ve 900 MHz bandında Turkcell'e tahsisli frekansların kullanımına devam edilmesine karar verdiği belirtiliyor. Mühlet uzatım bedeli 120 milyon Avro (+ 21,6 milyon Avro KDV) olarak belirlenirken, bedelin peşinatına ve KDV'nin tamamına tekabül eden toplam 81,6 milyon Avro karşılığı 1,7 milyar TL fiyatındaki ödeme geçtiğimiz Cuma günü peşin olarak gerçekleştirilmiş olup, kalan bedel 31,1 milyon Avro fiyatında iki eşit taksitle (30 Nisan 2024 ve 30 Nisan 2025 tarihlerinde olmak üzere) 2 yıl içinde ödenecek. Ödemeyi takiben yasal onay süreçlerinin tamamlanması ve GSM İmtiyaz Sözleşmesi'nin müddetinin uzatılması kapsamında tadil mukavelelerinin imzalanması öngörülüyor. Cep telefonlarına birinci sefer internet ilişkisini getiren ve şu an da ‘2G’ teknolojisi olarak kullanılmaya devam edilen GSM imtiyaz mukavelesi operatörlere ek bedel yaratmasının öngörüler dahilinde olduğunu belirtmek isteriz. Operatörlere 20 yıllık verilen 3g ve ve 14 yıllık verilen 4,5 G’nin imtiyaz mukavelesi 2029 yılında bitiyor. Diğer bir deyişle 3Gve 4.5G’nin imtiyaz kontratı için Turkcell ve Vodafone ‘un 6 yıllık bir açığı kalıyor. 2029 yılında ise tüm taşınabilir operatörler tüm irtibat teknolojileri için tek bir imtiyaz mukavelesi imzalayarak abonelerine hizmet vermeye devam edebilecek.

MLP Sıhhat Hizmetleri (MPARK, Nötr): Şirket 7.04.2023 tarihinde hisse başına 64,05 TL – 65,20 TL (ağırlıklı ortalama 64,67 TL) fiyat aralığından toplam 25.500 TL nominal kıymetli hisse geri alımı gerçekleştirdi. Böylelikle toplam geri alınan hisselerin sermayeye oranı %4,9208'e ulaştı.

Koza Altın (KOZAL, Pozitif): Koza Altın tarafından 31 Mart 2023'te KAP açıklamasındaki 2022 yılı Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Kurulu (UMREK) raporunda, yıl içerisinde 206 bin ons altın üretilmesine karşın mevcut rezervin 154 bin ons artış gösterdiği kamuoyuna duyuruldu. Ayrıyeten, Kayseri Kaşköy projesinde devam eden çalışmalar sonucunda, 31 Mart 2023 UMREK raporunda 614 bin ons altın potansiyeli yeni keşif kaynak olarak söz edildi. Devam eden çalışmalarla bu kaynağın artarak piyasa bedelinin yaklaşık 1,2 milyar dolara ulaşabileceği varsayım ediliyor. Yapılan keşfin 2024 yılında üretime geçilerek bilançoya katkı vermeye başlaması bekleniyor. Kelam konusu altın rezervi toprak altından çıkarıldıktan sonra Kayseri'de bulunan Himmetdede tesislerinde işlenecek. Kaynağın piyasa pahasının şirketin 2022 yılı cirosunun 4,02 katına eşit olduğunu hesaplıyoruz. Şirketin üretim performansına ve hasebiyle karlılığına olumlu tesir edeceğini düşündüğümüz gelişmenin pay performansına tesirini müspet olarak kıymetlendiriyoruz.

Coca-Cola İçecek (CCOLA, Nötr): Şirket genel konseyi hisse başına brüt 2,9485000, 2,6536500 TL net nakit kar hissesi ödemesini 22.05.2023 tarihinde dağıtılmasını onayladı. Açıklanan temettü fiyatı payın son kapanış fiyatına nazaran %1,30 temettü verimliliğine işaret ediyor.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı