EkonomiHaber Girişi : 06 Mart 2023 09:20

Küresel piyasalar

Küresel piyasalar

Hizmet bölümünde fiyat baskılarının azaldığına işaret eden ISM hizmet PMI verisi sonrası tahvil faizlerinde görülen geri çekilme ışığında ABD piyasaları alıcılı seyir izledi. Haftanın son süreç gününde piyasalarda neler oldu?

Geçtiğimiz Cuma günü ABD piyasalarında, makro bilgilerin hizmet bölümünde fiyat baskılarının son iki yılın en düşük düzeyine gerilediğine işaret etmesi sonucu tahvil faizlerinde görülen geri çekilmenin takviyesinde alıcılı seyir görüldü. Ayrıyeten, Fed üyelerinin telaffuzlarının fiyatlamalara taraf verdiği haftanın akabinde dikkatlerin tarımdışı istihdam verisine odaklanması da piyasaların seyrinde tesirli oldu.

Özellikle istihdam artışının 215k ile çok ısınma işaretlerinden uzaklaşacağı istikametindeki öngörülere ek olarak, enflasyon beklentilerinin üst taraflı revize edildiği mevcut konjönktörde ortalama saatlik çıkarlardaki görünüme ait beklentiler öne çıkan noktalar ortasındaydı. Makro bilgiler cephesinde ABD’de takip edilen ISM hizmet PMI Şubat ayı verisi aylık bazda 0,1 puan düşüşle 55,1 düzeyinde gerçekleşti. Açıklanan sayı 54,5 düzeyindeki piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Alt endeksler cephesinde ödenen fiyatlar endeksi 2,2 puan düşüşle 65,5 ile Ocak 2021’den bu yana en düşük düzeyinde gerçekleşti.

İstihdam endeksi 4 puan artışla 54 düzeyi ile Aralık 2021’den bu yana tepe düzeyine yükseldi. Yeni siparişler endeksi de 2,2 puan artışla 62,60 düzeyine yükseldi. Bu çerçevede hafta içerisinde %4,09 düzeyini test eden ABD 10 yıllık tahvil faizleri %3,95 düzeyinden haftayı tamamladı. Faiz beklentilerine hassasiyeti yüksek olan iki yıllık tahvil faizleri de hafta içerisinde %4,94 ile 2007 yılından bu yana en yüksek düzeyini gördükten sonra %4,86 düzeyine hafif geriledi. Tahvil faizlerinde görülen geri çekilmenin tesiriyle ABD pay senedi endeksler teknoloji bölümü payları öncülüğünde alımlara sahne oldu.





Nasdaq endeksi %1,97 yükselişle 11.689,01 düzeyine yükselirken, S&P 500 endeksi %1,61 artışla 4.045,64 düzeyinden kapandı. Dow Jones endeksi de %1,17 artış kaydederek 33.390,97 düzeyine yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah Asya cephesinde genel olarak karışık seyir görülüyor. Bilhassa dün Çin Başbakanı Li’nin Çin Ulusal Kongresi’nde yaptığı açıklamalarda piyasalardaki görünümde belirleyici oldu. Çin Başbakanı Li, Çin Ulusal Halk Kongresinin (ÇUHK) yıllık genel konseyinde GSYH’nin 2023’te % 5 civarında artmasının hedeflendiği belirtti. Belirtilen büyüme öngörüsünün Çin’in uzun devir büyüme performansının altında bulunmasına ek olarak, savunma sanayi bütçesi artışının (%7,2) ülkenin GSYİH büyümesinin üzerinde bulunmasının Tayvan’la yaşanan jeopolitik tansiyonun öne çıkabileceğine yönelik tasaları artırması piyasalarda risk algısı üzerinde baskı oluşturuyor.

Bu çerçevede Hang Seng endeksi yatay seyir izlerken, Shangai endeksi %0,24 düşüş kaydediyor. ABD vadeliler cephesinde de Powell’ın yarın gerçekleştireceği konuşmasının ve Cuma günü açıklanacak olan tarımdışı istihdam verisi öncesinde hafif alıcılı seyir görülüyor. Bugün ABD’de fabrika siparişleri verisine ek olarak sağlam mal siparişleri verisinin revizyonu izlenecek. Fabrika siparişleri Ocak ayı verisinin aylık bazda %1,5 düşüş kaydettiği öngörülüyor. Güçlü mal siparişleri verisinin revizyonuna ait olarak ise piyasa beklentisi bulunmuyor. Hatırlanacağı üzere öncü bilgi manşet bazda %4,5 düşüş kaydederken, çekirdek bilgi %0,7 artış göstermişti.

Euro Bölgesi cephesinde Sentix yatırımcı itimadı ve perakende satışlar bilgileri takibimizde olacak. Sentix yatırımcı itimadı Mart ayı verisinin aylık bazda 0,5 puan artışla -7,5 düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Perakende satışlar Ocak ayı verisinin aylık bazda %1,5 artış göstermesi beklenirken, yıllık bazda %1,5 gerilemesi öngörülüyor. Gelecek gündemde neler var? Yarın Çin’de dış ticaret istikrarı verisi izlenecek. Şubat ayı kümülatif verisinin 81,80 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Alt kalemlere ait olarak bu periyotta ithalat ve ihracatların sırasıyla %5,5 ve %9 düşüş kaydettikleri öngörülüyor.

Haftanın son süreç gününde piyasalarda neler oldu? Geçtiğimiz Cuma günü BIST 100 endeksi güne %0,32 düşüşle 5.245 puandan başlangıç yaptı. Sabah saatlerinde 5.298 düzeyini test eden endeks, bu düzeyden tetiklenen kar realizasyonlarıyla gün içinde 5.054 düzeyine geriledi. Kapanışa gerçek ise öne çıkan reaksiyon alımlarının takviyesinde 5.220 düzeyine kadar yükseldi. Endeks %0,93 düşüşle 5.212 düzeyinden kapandı. Bankacılık endeksinde %1,44 gerilerken, sanayi endeksi %0,18’lik ölçülü artış gösterdi.

Bugün ne bekliyoruz? Küresel cephede kritik makro data akışı ve gelişmelerin takip edileceği haftaya BIST 100 endeksinin temkinli başlangıç yapacağını varsayım ediyoruz. Yurt içinde bugün bilgi akışı sakin seyredecek. Gelecek gündemde neler var? Yarın yurt içinde hazine nakit istikrarı verisi izlenecek. Hatırlanacağı üzere Ocak ayı verisi 54,3 milyar TL açık olarak gerçekleşmişti. Cuma günü de sanayi üretimi verisi takibimizde olacak. Hatırlanacağı üzere Aralık 2022 verisi aylık bazda %1,6 artış kaydederken, yıllık bazda %0,2 gerilemişti.

Beklentileri aşan Euro Bölgesi enflasyon datalarının akabinde hafta boyunca yükselen global tahvil faizleri, Fed üyelerinden gelen açıklamalarla Cuma günü bir ölçü düşüş kaydetti. FOMC’de oy hakkı bulunan Atlanta Fed Lideri Bostic, Mart ayında hala 25 bp faiz artırımı beklediğini ve faiz artırımlarının yaz aylarında tamamlanabileceği belirtti. Bu açıklamanın akabinde ABD 10 yıllık tahvil faizi 5 bp düşüşle %4,02 düzeyine, Almanya 10 yıllık tahvil faizi de 3 bp düşüşle %2,72 düzeyine geriledi. Global tahvil faizlerindeki rahatlamayla uyumlu olarak Türkiye’nin Eurobond getirilerinde de Cuma günü düşüş gözlendi. Eylül 2033 vadeli Eurobond faizi 7 bp düşüşle %9,32 düzeyinden süreç gördü.

Hafta boyunca gerileyen Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i ise Cuma 3 bp artışla 558 bp düzeyine yükseldi. TL likidite tarafında TCMB 30 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 78 milyar TL olarak yenilerken, APİ ile haftalık repo fonlama meblağı 167 milyar TL düzeyine yükseldi. Ayrıyeten birebir gün valörlü swap süreçlerinden 21,3 ek fonlama sağladı. TCMB swap süreçleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü prestijiyle yaşayan swap süreçleri toplamı evvelki haftaya nazaran yaklaşık 4 milyar TL artarak 768,4 milyar TL düzeyine yükseldi ve ABD doları bazında da 40,8 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle Swap ve haftalık repo dahil toplam fonlama fiyatı evvelki haftaya nazaran 33,9 milyar TL azalarak 935 milyar TL düzeyinde oluştu. TCMB para siyaseti maksatları çerçevesinde piyasa fonlama komposizyonunda swap yükünün önümüzdeki günlerde tekrar azalması beklenebilir.

Şubat ayında TÜFE aylık artışı %3,15 ile ortalama piyasa beklentisinin altında kaldı. Bazın tesiri yavaşlarken, yıllık enflasyondaki düşüş de %57,68’den %55,18’e daha ölçülü devam etti. Çekirdek enflasyon göstergelerinde de düşüş eğilimi hakimken; yakından takip edilen kritik C göstergesinde tekrar gerilemenin gözlendiğini ve yıllık artış oranının %52,97’den %50,58’e indiğini izliyoruz. Bu ortada, kurda sakin ve emtialarda ölçülü seyir, baz tesirinin tetiklediği yıllık enflasyonda süratli düşüş eğiliminin maliyet tarafında daha besbelli gerçekleşmesini sağlıyor. Geçen yılın Ekim sonunda 72,2 puana çıkan ÜFE-TÜFE farkı Şubat sonunda 21,4 puana gerilemiş durumda. Yeni vergi borcu yapılandırma paketi TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edildi.

Vergi, vergi cezaları, gecikme faizi, idari para cezaları, sigorta primleri, KYK borçları üzere pek çok borcu kapsayan vergi borç yapılandırma kanun teklifinin TBMM’de görüşülmesinin ardından Resmi Gazete’de yayımlanarak yasalaşması bekleniyor. AK Parti Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş vergi affı paketine ait verilecek önergelerle deprem bölgesine dönük düzenlemeler yapılacağını söyledi. Deprem bölgesindekilerin ‘Veraset ve İntikal Vergisi’nden muaf olacaklarını aktaran Elitaş, deprem bölgesindeki patron ve çalışanlara da 50.000 TL’ye kadar yapılan nakdi yardımların sigorta primi ve vergiye tabi olmayacağını kaydetti.

Fitch Ratings tarafından yayımlanan raporda sarsıntıların neden olduğu operasyonel aksamaların, derecelendirilen Türk şirketlerinin kredi profillerini etkilemesinin pek mümkün olmadığı belirtildi. Kurum bu değerlendirmeyi firmalardan gelen fabrikalarının ya da işletme varlıklarının deprem sonucunda kıymetli bir hasar görmediği tarafındaki birinci geri bildirimlerine dayandırdıklarını kaydetti. BTK telekom kesimi şirketlerinden, afet ve acil durumlarında ülke genelinde haberleşmenin kesintisiz sağlanmasına yönelik yükümlülüklerinin gereği üzere yerine getirilmesini, tüm afet acil aksiyon ve planlarının revize edilerek bir ay içinde kuruma göndermesini talep etti. BAE hükümeti, Türkiye-BAE Kapsamlı Ekonomik İştirak Muahedesi ile ticaret hacminin arttırılması başta olmak üzere argümanlı stratejik maksatlara ulaşmanın amaçlandığını duyurdu. İkili ticaretin, geçen yıl bir evvelki yıla kıyasla yüzde 40’ı aşan önemli bir büyüme katettiği belirtildi. TCMB’nden yapılan açıklamada, TL mevduat/katılım fon hesabı kullanılarak açılan dönüşüm hesaplarının gerçek ve tüzel kişi Türk Lirası payı hesaplamasında dikkate alınmayacağı belirtildi. TL kredi veya Hazine KKM hesaplarından TCMB KKM’ye dönüşümler TL payı sayılmayacak.

ABD’li müellif 70 yaşındaki Marianne Williamson, 2024 başkanlık seçimlerine adaylığını resmen duyurdu. Ülkenin halihazırda pek çok zorlukla boğuştuğunu söyleyen Williamson, mevcut ekonomik nizam, sıhhat sistemi ve Washington’daki mevcut statükoyu eleştirdi.

Fed Lideri Powell’ın ABD Kongresi’nde yapacağı sunumu bankanın web sitesinde yayımlandı. Raporda bankanın yüksek enflasyonun yol açtığı problemlerin farkında olduğu ve yetkililerin yüzde 2’lik enflasyon gayesine ulaşmak konusunda kararlı oldukları belirtildi.

Çin Ulusal Kongresi’nde Başbakan Li’nin değindiği öteki noktalar ortasında işsizliği %5,5 civarında tutmayı gayesine ek olarak, para siyaseti cephesinde ihtiyatlı duruşun sürdürüleceği taahhüdüyle enflasyon gayesini %3 olarak açıkladı. Bütçe açığı/GSYH’in % 3’ü aşmamasını hedeflediklerini belirten Li, büyümeyi teşvik için lokal hükümetlere 3,8 trilyon yuan (yaklaşık 550 milyar dolar) kıymetinde özel maksatlı tahvil çıkarma kotası tanınacağını duyurdu. Li ayrıyeten, sanayi ve teknoloji alanında çip üretimi ve başka kilit sanayi kesimlerindeki üretime takviyesi artıracaklarını vurgularken, özel finansman dayanaklarının %50 artırılarak 13,3 milyar yuana (yaklaşık 1,9 milyar dolar) yükseltileceğini kaydetti. Yeni yılda Çin iktisadının artan dış belirsizliklerle karşı karşıya olduğuna dikkat çeken Li, zayıf büyüme, yüksek enflasyon ve çevreleme siyasetlerinin yükselişini olumsuz global faktörler ortasında saydı. Li, iç ekonomik toparlanmanın şimdi kâfi seviyede olmadığını, özel yatırımın zayıf olduğunu hatırlatarak, gayrimenkul piyasası ve küçük ölçekli finans kurumlarından kaynaklanan risklere karşı dikkatli olunması gerektiği ihtarında bulundu.

AMB Lideri Lagarde, Euro Bölgesi’ndeki çekirdek enflasyonun yakın dönemde yüksek kalacağını ve bu nedenle 16 Mart’ta gerçekleşecek olan faiz kararı toplantısında 50 baz puanlık faiz artırımının giderek kesinleştiğini söyledi. Başkan Lagarde, Euro Bölgesi ekonomisinin korkulandan daha iyi durumda olduğunu ve üretimin 2022’nin son çeyreğinde yaşanan sakinlikten hızlanmasını beklendiğini kelamlarına ekledi. FAO Besin Fiyat Endeksi Şubat’ta aylık bazda % 0,6 yıllık bazda da %8,1 düşüşle 129,8 puana geriledi. Bilgideki görünüm düşüş eğiliminin 11 aydır devam ettiğine işaret ediyor. Eski ABD Lideri, 2024 başkanlık seçimlerine resmen aday olan Donald Trump, Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaşı çözmesinin bir günden bile fazla sürmeyeceğini öne sürdü. Richmond Fed Lideri Barkin, enflasyonu vakit içinde aşağı çekmek için merkez bankasının faiz oranlarını yükseltmeye devam etmesi ve yüksek bir düzeyde tutması gerektiğini söyledi.

Erdemir (EREGL, Sınırlı Negatif): Şirket 4Ç22’de ortalama piyasa beklentisinin %16,6 bizim beklentimizin ise %15 altında yıllık bazda %8 artışla 27.248 mn TL düzeyinde ciro açıkladı. FAVÖK bizim beklentimizin %65, piyasa beklentisinin ise %71 altında yıllık bazda %93 azalışla 674 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Net kar cephesinde ise beklentimiz in %25, ortalama piyasa beklentisinin ise %35 üzerinde yıllık bazda %32,8 azalışla 3.175 milyon TL net kar açıkladı. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen net karda, 4.254 milyon TL düzeyinde gerçekleşen ertelenmiş vergi geliri tesirli oldu.

Kartonsan (KARTN): Şirket 05.04.2023 hak kullanım tarihli hisse başına 1,83 lira brüt temettü fiyatını genel şuranın onayına sunacağını açıkladı. Açıklanan temettü fiyatı son kapanış fiyatına nazaran %2,4 temettü verimliliğine işaret ediyor.

Kardemir (KRDMD, Pozitif): Geçtiğimiz yılın son çeyreğinde net satış gelirleri piyasa beklentisinin %5, bizim beklentimizin ise %9 üzerinde yıllık bazda %64 artışla 7.716 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. FAVÖK 4Ç22’de bizim beklentimizin %22,6, piyasa ortalama beklentisinin %16 üzerinde çeyreklik bazda %55 artış, yıllık bazda ise %60,8 azalışla 685 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Şirket 4Ç22’de yüklü olarak kur farkı sarfiyatından oluşan 657 milyon TL net temel faaliyetlerden başka sarfiyatlar ve 124 milyon TL net finansman masrafı kaynaklı olarak 218 milyon net ziyan açıkladı. Şirket açıklanan finansalların akabinde, Haziran ve Kasım sonunu geçmemek şartıyla iki taksitte olacak halde toplam 0,22 lira brüt pay başına temettü fiyatını genel konseyin onayına sunulacağını açıkladı. Açıklanan temettü meblağı son kapanış fiyatına nazaran %1,04 temettü randımanına işaret ediyor.

Türk Hava Yolları (THYAO, Nötr): Pay geri alım programı kapsamında, 03.03.2023 tarihinde Borsa İstanbul’da pay başına 137,80 TL – 139,20 TL (ağırlıklı ortalama 138,45 TL) fiyat aralığından toplam 287.000 TL nominal değerli THYAO payları geri alındı. Gerçekleştirilen işlem sonucunda geri alınan payların nominal değeri 1.104.800 TL’ye ulaşmış olup, paydaşlık sermayesine oranı %0,080058’dir.

Emlak Konut GYO (EKGYO, Nötr): 03.03.2023 tarihinde 8,04 – 8,14 TL fiyat aralığından (8,11 ortalama fiyat) 3.450.000 adet alış süreci gerçekleştirildi. Bu süreçle birlikte, Şirket tarafından geri alım süreci çerçevesinde geri alınan hisselerin toplam adedi 156.280.291 hisseye ve geri alınan hisselerin şirket sermayesine oranı %4,11 düzeyine ulaştı.

Alarko Holding (ALARK, Sınırlı Pozitif): Bağlı Paydaşlığı Alarko Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş. İdare Şurasının 03.03.2023 tarihli toplantısında; Gürlük Jeotermal Güç Tarım Seracılık Besin Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 400.000,-TL nominal pahalı 400.000 adet payının 75.468.000,-TL bedelle satın alınmasına karar verildi.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı