Ramazan ayının gelmesiyle birlikte oruç ile ilgili merak edilenler araştırılmaya başlandı. Bu yazımızda; oruç nedir, neden 1 ay oruç tutuyoruz, kaç çeşit oruç var, oruç tutmanın faydaları nelerdir gibi birçok sorunun cevabını verdik.
İşte detaylar…
İslami bir terim olarak oruç, “Dinen yükümlü olan bir kimsenin tan yerinin ağarması anından başlayarak, güneşin batışına kadar geçen zaman içinde, ibadet niyetiyle yeme içme ve cinsel ilişkiden kendisini uzak tutması” anlamına gelir.
Tan yerinin ağarması imsak vakti olarak isimlendirilir. Bu andan itibaren yatsı namazının vakti çıkmış, sabah namazının vakti girmiş olur; bu vakit aynı zamanda orucun başlama vaktidir.
Oruç yasaklarının sona erdiği güneşin batma vakti iftar vakti olarak isimlendirilir.
Ramazan ayında oruç tutmak, İslam’ın beş şartından biri ve namazdan sonra ikinci temel bedeni ibadetidir.
İslam alemine oruç farz kılınmıştır. ”Ey iman edenler! Allah’a karşı sorumluluğunuzun bilincine varasınız diye oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi size de farz kılındı.”(Bakara Suresi, 185. Ayet) ayetiyle de oruç ibadetinin her bulüğ çağına ermiş Müslümana farz olduğu belirtilmiştir.
İslam’ın emrettiği oruç tutma ibadeti, genel anlamda Müslümanlar tarafından farz olduğu için tutulsa da aslında orucun birçok farklı güzelliği mevcuttur.
Öncelikle orucun manevi amacı aç kalınan süre boyunca normal şartlarda fakir olarak tabir edilen kişileri anlamaktır.
Kişinin aç ve susuz kaldığı süre boyunca nefsine hakim olması ve şükretmesi beklenir.
Nefsimize hakim olmamızla birlikte hem kötü eylemlerden uzak durmamız kolaylaşırken hem de günahlarımızın affını isteyebiliriz.
Aç haldeyken vücut sanılanın aksine daha az miskin olacağından diğer ibadetlerin gerçekleştirilmesini de kolay kılar.
Oruç, berekettir. Ramazan ayı boyunca sofralara gelen bereket diğer zamanlarda görülmemektedir.
Oruç aynı zamanda tıbbi açıdan da insanlar için çok yararlıdır.
Bağışıklık, sindirim ve sinir sistemlerini olumlu yönde etkilediği kanıtlanmıştır.
11 ay boyunca sürekli çalışan bu sistemler oruç tutulan zamanlarda dinlenmiş olur.
Ağır hastalıkları bulunan kişiler için daha spesifik durumlar söz konusu olsa da genel anlamda oruç vücut için yararlıdır.
Ramazan ayı başlangıcından 30 gün boyunca oruç tutulacak. 20 Nisan 2023 Çarşamba arife gününde son oruç tutulacaktır.
Bu doğrultuda ilk orucu, ilk insan ve ilk peygamber, Hz. Adem’in tuttuğuna inanılır.
Oruç sadece Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi ilahi dinlerde değil. Kurumsallaşmış bütün dünya dinlerinde mevcuttur.
Oruç: farz, nafile, mekruh ve vacip olarak 4 gruba ayrılır. Her Müslüman’ın tutması gereken farz oruçlar Ramazan orucu, kaza ve kefaret oruçlarıdır. Ramazan orucu zamanı belirli olan oruç çeşididir. Ramazan ayı içerisinde tutulması gerekir.
İslâm âlimlerinin ortak kabulüne göre ihtiyarlık ve şifa ümidi kalmamış bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, kazâ etmesi mümkün olmadığı için tutamadığı gün sayısınca fidye öder.
Fidye ve fitre bağışı çokça karıştırılsada arasında fark vardır. Fitre (fıtır sadakası) Ramazan ayının herhangi bir vaktinde maddi durumu yerinde olan her Müslümanın yoksullara verdiği nisap miktarı olan, oruç tutmanın şükrüyle sevap kazanmak için bağışladığı sadaka demektir. Peygamber Efendimiz (S.A.V.) bir hadisi şeriflerinde “Fitrenin Bayram namazına çıkmadan önce verilmesini” emretmiştir. Fidye ise, oruç tutmaya engel (süreklilik gösteren) hastalığı olan veya yaşlılıktan dolayı oruç tutamayanların tutamadığı oruçlara karşılık verdiği paradır. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hem fitre hem de fidye için asgari olarak belirlediği fiyat aynı olmakla birlikte durumu iyi olan kişiler bu rakamların üzerinde bağış yapabilir. Kısacası fitre ve fidyenin miktarları aynı, veriliş amacı farklıdır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2023 yılı için belirlediği fitre bedeli, yani bir kişinin fitresi 70 lira oldu. Yani 2023 yılı Ramazan’ında herkes kişi başı olarak 70 lira fitre parası verecek. 2023 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2024 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre de 70 lira geçerli olacak.