EkonomiHaber Girişi : 10 Mart 2023 09:34

Tarım dışı istihdam nasıl yorumlanabilir?

Tarım dışı istihdam nasıl yorumlanabilir?

GCM Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Kudret Ayyıldır, piyasaların gündemine yönelik değerlendirmelerde bulundu.

Ayyıldır’ın değerlendirmesi şöyle:

Her ayın birinci haftası piyasa iştirakçileri ABD’den gelecek datalara (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar) odaklanır. Dünyanın en kıymetli iktisadının istihdam ve enflasyon üzere kritik göstergelerindeki aylık değişimleri, ülkenin ekonomik aktivitesini yorumlayabilmek ve Merkez Bankası para siyasetine yönelik muhtemel aksiyonları iddia edebilmek ismine değerlidir. Ayrıyeten bu haber akışının varlık fiyatı üzerindeki anlık tesirleri de finansal piyasalarda süreç gerçekleştirenlerin ana gündeminde yer almaktadır. Bu sebeple de Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Çıkarlar datalarının sonuçlarını yakından incelemeliyiz.

Piyasa iştirakçileri, haberlerin sonuçlarının muhtemel tesirlerini bilmek ve buna uygun stratejiler belirlemek ister. Kelam konusu muhtemel fiyatlama davranışı öncesinde de ilgili bilgilere yönelik tüm ayrıntılara hâkim olması gerekir. Fakat bu dayanak ile trade performansında müspet bir değişim izlenebilir. Bu sebeple de “Tarım Dışı İstihdam” temalı raporumuzda, ilgili bilgilere ve geçmiş devir tesirlerine ait tüm ayrıntılara ulaşabilirsiniz.





Tarım dalı haricinde (Sanayi, Kamu, Hizmet, vb) son ay içerisinde çalışan insanların sayısındaki değişikliklere Tarım Dışı İstihdam (Nonfarm Payrolls), ABD iktisadında geride kalan ay içerisinde, iş aradığı halde iş bulamayan bireylerin, toplam iş gücü içerisindeki oranına İşsizlik Oranı (Unemployment Rate),Tarım kesimi dışında çalışan emekçilere ödenen saatlik fiyattaki değişimlere ise Ortalama Saatlik Karlar (Average Hourly Earnings) adı verilir.

Aynı anda açıklanan bu 3 veri setinden teorik olarak 27 tane olasılık çıkmasına rağmen fiyatlama davranışında Tarım Dışı İstihdam popülaritesinin bir adım önde olduğunu söyleyebiliriz. Tarım Dışı İstihdam verisi yerine Ortalama Saatlik Yararlar verisinin fiyatlama alanına girebilmesi içinse, TDİ verisinin beklentiye paralel bir sonuç oluşturması gerektiği göz gerisi edilmemelidir.

Yaz Saati 15.30 / Kış Saati 16.30’da açıklanan bu bilgiler içerisinde Tarım Dışı İstihdam verisinin anlık fiyatlama davranışı için birinci etapta bakılan bir haber olduğunu üstte izah etmiştik. Bu düşüncemizin birinci sebebi 2013 yılından günümüze kadar elde etmiş olduğumuz istatistiklerde bilgi açıklandığı an TDİ verisi sonucunun fiyatlama sistemine yansıyor oluşudur. İkinci sebebi ise ABD Merkez Bankası Fed’in para siyasetinde Enflasyon ve İstihdam piyasasını yakından takip ettiği ve buna ait aldığı aksiyonlardır. Bilhassa enflasyonun tepe olarak tanımlandığı ve yıl genelinde aşağı taraflı eğilimin izleneceğine yönelik beklenti, ABD Merkez Bankasının faiz tarafında şiddetini ayarlama, artırım döngüsünü sonlandırma konusunda istihdam piyasasındaki soğuma ne kadar geçerli / değil konusu ele alınacaktır. Bu sebeple de Tarım Dışı İstihdam verisi geçmişte olduğu üzere günümüzde de popülaritesini korumaktadır.

Cuma günü ABD’den gelecek kritik bilgilere ait piyasa beklentilerine üstteki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu sayıların bilgi sonuçlanana kadarki süreç içerisinde revize edilebileceği hususu göz arkası edilmemelidir. Bu sebeple de en aktüel sayılara bilgi açıklanmadan evvelki “GCM Forex Akşam Analizi” vasıtasıyla ulaşabilirsiniz.

ABD Merkez Bankası Fed, Data Sonuçlarına Nazaran Kararını Değiştirir Mi?

ABD Merkez Bankası Fed, Enflasyon ile gayret konusunda verdiği sıkı para siyaseti bildirileri ve aldığı faiz artırımı / bilanço daraltımı aksiyonları ile sürece yönelik ciddiyetini net bir biçimde göstermektedir. Ayrıyeten gelecek toplantılara yönelik de verdiği faiz artırımı bildirileri, uğraşın ciddiyetinin devam ettiği manasına gelmektedir.  Chicago Ticaret Borsası varsayımlarına nazaran 22 Mart tarihinde Fed’in 50 baz puan faiz artırım ihtimali yüzde 76 ile piyasanın ana gündemindedir. Bu stratejiden yola çıkarak Fed için tepe faiz neresi olmalıdır sorusunun yanıtında varsayımlar yüzde 57 ile %5,50 – %5,75 aralığını göstermektedir.

ABD Merkez Bankası Fed, herhangi bir ayda açıklanan bilgilerin sonuçlarına nazaran karar sistemini değiştirmez. Banka, makro-ekonomik gelişmeleri bir bütün olarak ele alır ve buna nazaran para siyasetini şekillendirir. O halde bu ayki kritik dataların sonuçları ne gelirse gelsin Fed Mart ayındaki toplantısındaki stratejisini değiştirme konusunda istekli bir duruş sergilemeyecektir. Burada Fed kaynaklı karar düzeneği ile Fed’e ait spekülatif fiyatlama davranışı ortasındaki fark bu çeşit dataların anlık sonuçları içerisinde ayrışmaktadır.

Dikkat edilmesi gereken en kıymetli konu, geleceğe yönelik faiz artırım konusundaki bakış açısıdır. Örneğin beklentinin çok üzerindeki TDİ verisi ile Fed Mart ayındaki 50 baz puan faiz artırım ihtimalini netleştirdi psikolojisi varlık fiyatlama içerisine dahil olabilecekken, beklentinin altındaki TDİ verisi ile 50 baz puan faiz artışı 25 baz puan faiz artışına revize edilebilir, bankanın bu kadar agresif olmasına muhtaçlık yok niyeti gündemi meşgul edebilir. Burada dikkat edildiyse faiz artırır / artırmazdan çok piyasaların ana odaklandığı ne şiddetle faiz artışı yapacağıdır.

Raporumuzu İnceledikten Sonra Canlı Yayınımızı Kaçırmayınız!

Kritik ABD bilgilerinin nasıl yorumlanması ve mümkün tesirlerine yönelik hazırlanan raporumuza ek olarak data açıklanmadan 15 dakika evvel piyasa iştirakçileri ile buluşarak hem mevcut süreci yorumluyor hem de DOLAR ENDEKSİ, EURUSD, ONS ALTIN  gibi önemli referans varlıklar üzerindeki muhtemel tesirlerle birlikte kısa vadeli teknik görünümü kıymetlendiriyoruz. GCM Yatırım Araştırma Müdürü Kudret AYYILDIR, Youtube Canlı Yayın Programı ile kritik ABD datalarına yönelik çalışmalarımızı tamamlamış olacaktır. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve iştirak bilgisi için https://www.gcmyatirim.com.tr/egitim/canli-yayinlar/ adresini ziyaret edebilirsiniz.

Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek İçin, Geçmiş Periyottaki Tesirlerin Bilinmesi Önemlidir!

Kritik ABD datalarının varlık fiyatları üzerindeki muhtemel tesirlerini yanlışsız yorumlayabilmek, stratejilerin muvaffakiyete dönüşebilmesi ismine kıymetlidir. Bu sebeple de yorumlama yeteneğinizi geliştirebilmek için geçmiş devirlerde nasıl tepki verdiğinin bilinmesi değerlidir. Fakat bu bilgi, yeni periyottaki beklentilerde kesin muvaffakiyete ulaştırır psikolojisini oluşturmamalıdır. Zira günler / haftalar / aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro – ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri farklılaşabiliyor. Bu sebeple de her ay birebir etkiyi beklemek yanlışsız olmayacaktır. Geçmiş periyot çalışmaları, yatırımcıların bu data ile birlikte muhtemel hareket akışını daha başarılı bir formda yorumlayabilmek ismine pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

3 Şubat 2023 tarihinde yani bir evvelki ay açıklanan ABD bilgileri ile birlikte EURUSD ve ONS ALTIN ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir düşüş izlemekteyiz. Fakat bu yükseliş ikinci dakikadan itibaren hacimsel manada sınırlanmakta hatta davranış biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar değerli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında vakte endeksli değişimlerin değerini artırmaktadır. Bu nedenle bilgiye süratli bir halde ulaşmak ve ilgili datayı gerçek bir biçimde yorumlamak kritik bir ehemmiyet taşımaktadır. “GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları”, bilgilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak data akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

4 Mart 2022 tarihinde yani bir evvelki yılın tıpkı ayında açıklanan ABD bilgileri ile birlikte EURUSD ve ONS ALTIN ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir dalgalanma izlemekteyiz. Burada Tarım Dışı verisinin beklenti üzerinde sonuçlanmasına rağmen fiyatlardaki artışın yavaşlaması ve kıymetli bir geri çekilme kaydetmesi Dolar cephesindeki yükselişi sonlandırdı. Bu tavır ikinci ve devamındaki dakikalarda da kendisini hissettirdi. Daha faal hareketler 5. dakika itibariyle negatif olarak izlendi. ABD Merkez Bankasının ilgili vakitteki makro pahalarla üzerinde oluşan spekülasyon anlık fiyatlama üzerinde tesirli olabilir.  Bu tıp karışık görünümleri net bir biçimde görebilmek ve yanlışsız bir halde yorumlayabilmek ismine bilgiye süratli bir formda ulaşmak kritik bir değer taşımaktadır. “GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları”, bilgilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık olarak data akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

Önemli Finansal Varlıklar Bu Datalardan Nasıl Etkilenir!

Yukarıda gerek 1 ay gerekse 1 yıl öncesine ait verilerin EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafik üzerindeki tesirine değindik. Pekala, dünyanın en fazla süreç gören EURUSD paritesi, kritik ABD datalarına nazaran nasıl bir performans oluşturabilir. Bu sorunun yanıtı için 2013 Ocak’tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık vakit dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini aşağıdaki tablolardan görebilirsiniz.

122 tane bilgi (10 yıl + 2 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki tesirini incelediğimizde 5 dakika içerisinde ortalama 44 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 49 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 54 pip hareket ettiğini, 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama pahalar incelendiğinde değerli bir pip farkının olmadığını ve bu nedenle de bilhassa istihdam datalarının birinci 5 dakika üzerindeki mümkün tesirinin çok daha değerli olduğunu söyleyebiliriz.

Tablo içerisinde yeşil renkli olanlar genel ortalamanın üzerindeki performans, kırmızı renkli olanlar ise genel ortalamanın altındaki performans olarak dikkate alınabilir.

2022 yılının ikinci yarısı ve 2023 yılının şu ana kadarki sonuçları dikkate alındığında genel ortalama üzerindeki performans dikkat çekmektedir. Bu da ilgili bilgilere yönelik daha hassas bir fiyatlama yani traderların daha fazla odaklandığı manasına gelmektedir. Zira dünyanın en kıymetli oyuncusu Fed ve bankanın gelecek faiz konusundaki muhtemel tepe neresi konusundaki spekülasyon varlık fiyatları üzerinde değerli değişimler oluşturmaktadır.

İlk 5 dakikanın kıymetinden bahsediyoruz lakin bu fikir 5 dakikanın sonuna kadar ilgili tesirin devam ettiği manasına gelmemelidir. Bu bahis ile alakalı en net bilgi hiç elbet ki bir ay ve bir yıl evvel vurgusu ile paylaştığımızı�EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafiktir. Burada ilk iki dakikada hareket alanının genel itibariyle yoğunlukta olduğu vakit dilimi olarak söyleyebiliriz.

Bu istatistik DOLAR ENDEKSİ (#DOLLAR_IND), GBPUSD, USDJPY, ONS ALTIN (GOLD), DAX40, USDTRY, EURTRY, HAM PETROL (CRUDE OIL) ve BRENT PETROL (BRENT OIL) gibi finansal varlıklarda da emsal özellikler taşımaktadır.

Örneğin aşağıdaki grafikte Tarım Dışı İstihdam verisi açıklanması ardından NASDAQ100 endeksi ve TESLA hisse fiyatının ilk 300 saniye yani birinci 5 dakikalık performansının son 1 yıllık imgesi yer almaktadır. Data açıklandığı an fiyatlama tepkisinin sakinden hareketliliğe geçtiğini ve 5 dakikanın tamamında esnek bir tepki verdiğini izlemekteyiz. Bu sebeple de datanın tesirinin anlık olduğu varlıklara ek olarak ABD endeks ve şirket özelinde hareketin daha da uzayabileceği göz gerisi edilmemelidir.

Kaynak GCM Yatırım-Kudret Ayyıldır
Hibya Haber Ajansı