Medicana Sivas Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Yaşar Alpaslan, epilepsinin halk ortasında sara hastalığı olarak bilindiğini belirterek, “Epilepsi, dünyada olduğu kadar ülkemizde de sık görülen bir nörolojik hastalıktır. Klasik tanımlamada; beynin olağandışı elektriksel deşarjlarına bağlı ortaya çıkan şuurda bozulmanın eşlik ettiği ya da etmediği, bir vakit dilimine hudutlu olağandışı motor, duyusal, otonomik, psişik ve ruhsal belirti ve aktivitelerdir. Epilepsi denildiği vakit hastalarda tek bir nöbet paterni görülmez.” dedi.
Her hastada farklı klinik tablo ile ortaya çıktığına dikkati çeken Alparslan, şunları kaydetti:
“Bunun yanında; altta yatan neden de her hastada değişiktir. Bu durumlar göz önüne alındığında, genel gidişat ve hastaların günlük ömür aktiviteleri açısından etkilenmeleri olgular ortasında büyük farklılıklar gösterir. Bir epilepsi hastasında tedavi sırasında göz önüne alınan en kıymetli faktörlerden biri de nöbet tipi olduğu kadar nöbet sıklığıdır. Tedavide muvaffakiyetin da bir belirleyicisi olan nöbet sıklığı, hastaların günlük ömür kalitesini çok büyük ölçüde belirler. Yılda birden daha az sıklıkta nöbet geçiren bir hastada etkilenme daha az olurken, sık nöbetler hastada daha fazla kısıtlayıcı olacaktır”
Alpaslan, epilepsi hastalarının günlük yaşamlarında dikkat etmesi gereken hususları vurgulayarak, ”Genel olarak epilepsi hastalarının günlük ömürlerinde bilhassa dikkat etmeleri gereken; hastadan hastaya değişmekle birlikte, tüm hastalara bildirdiğimiz bir ekip durumlar vardır. Bunlardan birincisi uyku nizamıdır. Uykusuzluk, olguların birçoklarında nöbet sıklığını artırır. Hastaların bu duruma bilhassa dikkat etmeleri hatırlatılmalıdır. Vardiyalı çalışan hastalarda ise çalışma saatlerine tekrar düzenleme getirilmesi kelam konusu olabilir. İlaçların önerildiği doz ve saatte kullanılması bir öbür kıymetli faktördür.” tabirlerini kullandı.
Uzun tesirli ilaç formlarının birden fazla ilaç alan hastalarda tedavi ahengini artırabileceğini lisana getiren Alparslan, “Hastaların büyük bir kısmında uzun süre, hatta ömür boyu ilaç almaları söz konusu olduğu için bu durum uyum zorluğuna sebep olabilir. Enfeksiyon, nöbetleri artıran en sık durumlardan bir olduğu için hastaların özellikle kış aylarında gribal enfeksiyon salgınlarından mümkün olduğunca korunmaları sağlanmalıdır. Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastalarda, alta yatan durum araştırılmalıdır.” diye konuştu.
Alparslan, bağışıklık sistemini bozan durumlardan uzak durulması gerektiğini belirterek, “Aşırı ve uzun periyodik gerilim, alkol kullanımı nöbetleri tetikleyen öteki durumlardır. Çalışmalar, epilepsili hastalarda anksiyete dediğimiz artmış telaş durumu ve depresyonun daha fazla olduğunu göstermiştir. Tedavi edilmemiş bu ruhsal bozukluklar hastalarda gerilimle baş etme zorluğuna ve artmış husus kullanımına yol açabilir. Fizikî aktivitelerin azlığı da bildirilen bir başka durumdur. Fizikî aktiviteden kaçınma ve hareketsiz hayat hipertansiyon, diyabet ve kalp hastalıklarının gelişiminde olumsuz tesirleri olduğu kadar depresyon ve anksiyetenin gelişiminde de olumsuz rol oynar” şeklinde konuştu.
“Nöbet kontrol altında olsa bile dikkat edilmeli’
Nöbetlerin denetim altında olduğu durumlarda da dikkat edilmesi gerektiğini söz eden Alparslan, “Bununla birlikte, nöbetler denetim altında olsa bile hastaların trafiğe çıkması ve otomobil kullanmaları, seyir halinde geçirilecek bir nöbete bağlı kaza yapmaları riski nedeni ile bilhassa dikkat edilmelidir. Yüksekte çalışma, kesici ve delici alet kullanılan mesleklerde çalışanların ise misyon başında nöbet geçirme durumunda kıymetli kazalara yol açacağı için mesleksel tekrar düzenlemelerin yapılmasını gerektirir.” dedi.
Alparslan, tatil ve hobi faaliyetlerinden yüzmeyi yalnız başına yapmamalarının önerildiği vurgulayarak, “Epilepsili tüm hastaların boks, karate, dalgıçlık, tek başına paraşüt kullanma, kontrolsüz dağa tırmanma sporlarını yapmaları önerilmez. Buna rağmen, daha evvel değinildiği üzere fizikî aktivitenin faydaları da bu hastalıkta epey yeterli bilinmektedir. Hastaların kendi bedensel performanslarına, kişilik özellikleri ve ilgi alanlarına yönelik başka pek çok sakıncalı olmayan aktivitelerden başkalarını tercih etmeleri de bilhassa önerilir” diye konuştu.
Hibya Haber Ajansı